2
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی، دانشگاه اصفهان
چکیده
یکی از مهم ترین محدودیت های منابع آب های سطحی در ایران مشکل شور شدن بر اثر عوامل مختلف طبیعی است. از جمله عوامل طبیعی که باعث پایین آمدن کیفیّت آب های سطحی می شود، سازند های زمین شناسی شور و به ویژه گنبدهای نمکی است. رودخانه شور دهرم از جمله مهم ترین منابع آب های سطحی در استان فارس می باشد که خود از زیرحوضه های رودخانه مُند محسوب می شود. شعبه اصلی رودخانه با رتبه 6 از میان گنبدهای نمکی دهرود عبور می نماید و پس از آن رودخانه فصلی کُنار سیاه با عبور از گنبد نمکی کُنار سیاه به آن می پیوندد و در نهایت شاخه خوراب که گنبد نمکی خوراب در انتهای آن واقع شده، با عبور از این گنبد نمکی به شعبه اصلی رودخانه میپیوندد. در مجموع حدود 95 درصد ازشوری رودخانه از گنبدهای سه گانه ذکر شده تأمین میشود. به همراه سازندهای تبخیری شور وچشمههای شوری که خود از گنبدهای نمکی سرچشمه میگیرند به طور متوسط سالانه حدود 000,170 تن املاح که بیش از 70 درصد آن را نمک تشکیل میدهد، وارد رودخانه مینماید و باعث غیرقابل مصرفشدن آب چه از جهت شرب و چه از جهت کشاورزی میشود. در صورت تغییر مسیر بخشی از رودخانهکه از گنبد نمکی دهرود عبور مینماید و جلوگیری از ورود چشمههای شور تا حدود زیادی میتوان ازشدت شوری رودخانه جلوگیری کرد. در این صورت میتوان در فصل زمستان از آب آن جهت مصرفکشاورزی به طور محدود استفاده نمود.
واژگان کلیدی: دیاپیریسم، گنبد نمکی، تکتونیک صفحهای، تریلوبیت، پینگو