استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر ری
چکیده
انسان در دورههای مختلف تاریخی و در فرایند تغییر چشمانداز محیط طبیعی و تبدیل آن به محیط جغرافیایی ، سعی در مکان گزینی مناسب جهت فعّالیّت و سکونت در محلّ های مناسب نموده است . در گذشته طیف نسبتاً اندک فعّالیّت ها و شاخص های تأثیرگذار ، امر مکان یابی را از طریق ارزیابی ذهنی و تخمین کیفی عملی میساخت ، ولی امروزه به علّت تنوّع و تعدّد شاخص های تأثیرگذار از یک طرف و ضرورت توجّه به تأثیرات آتی مکان یابی ها بر محیط جغرافیایی از طرف دیگر ، سبب شده که تخمین کیفی قابلیّت خود را از دست داده و به موازات آن استفاده از شاخص های کمّی بیش از پیش ضرورت پیدا کند. مدل ای.اچ.پی (که در این مقاله به معرفی و نحوة کاربست آن میپردازد ، یکی از معروف ترین فنون تصمیمگیری چند منظوره برای وضعیّت های پیچیدهای که سنجههای چندگانه و متضادّی دارند ، بشمار میرود و قابلیّت آن در برنامهریزیهای متعدّد نظیر انتخاب محلّ سدها ، مکان یابی شهرک های صنعتی شهرهای جدید و مکان یابی محلّ دفن زباله و ... به اثبات رسیده است .
در این مقاله جهت بیان نحوة استفاده از این مدل در مطالعات جغرافیایی ، مراحل مکان یابی توسعة آتی شهر میاندوآب تشریح شده است .
واژگان کلیدی : مکان یابی، تحلیل سلسله مراتبی، تصمیمگیری، عوامل جغرافیایی، توسعة شهری