الگوی توسعه شتابان شهرنشینی در ایران با آسیبهای اجتماعی زیادی همراه شده است. هم اکنون شهرها به ویژه کلان شهرها و در رأس آنها تهران به مهمترین کانونهای بروز جرم و جنایت و ناهنجاری تبدیل شدهاند. این مقاله از دیدگاه جغرافیای اجتماعی شهرها، بر شناخت مؤلفّههای جغرافیایی شهر در آسیبشناسی اجتماعی آنها تأکید میکند؛ یعنی آسیبشناسی اجتماعی شهرها را از منظر آسیبشناسی سازمانیابی فضای شهری مورد توجّه قرار میدهد. در حال حاضر بارگذاری بحرانی جمعیّت و فعّالیّت در شهرهایی با تنگناهای محیطی و مدیریّتی, با ناموزونیهای شدیدی در سازمان فضایی شهر همراه شده و رابطة معقول و موزون میان عناصر تشکیل دهندة فضا را برهم زده است. ساماندهی این فضا و هدایت آن به سوی یک نظم فضایی منطبق با الزامات جغرافیایی شهر, میتواند به عنوان یک راهکار پایهای اثرات تعیین کنندهای بر کاهش رفتار ناهنجار و تعدیل آسیبهای اجتماعی در شهرها برجای گذارد.