زلزله ، شهرها وگسل ه= 575;

پژوهش هاي جغرافيايي _ شماره52، تابستان 1384

صص 110- 93

زلزله، شهرها وگسل ه= 575;

دک= 78;رحسين نگارش* _ عضو= 07;يا ت علمي گروه ج&#= 1594;را فيا، دانشگا = 607; سيستا ن وبلو چستا ن

پ= ;ذيرش مقاله : 20/12/82

=

   چکيده

 &n= bsp;   با توجه به واقع شدن ايران بر روي يکي از دو کمر بند زلزل= 607; خيز جهان و وجود گسل هاي فراوان، وقو= 93; زلزله در فلا= 578; ايران امري طبيعي است . ايران جزء ده &#= 1705;شور بلاخيز و ششمين کشور زلزله خيز دنيااست ک= 607; زلزله مسبب بيشترين تلفات انسان= 10; در آن مي با شد و کمر بند زلزل= 607; 90 درصد از خاک کشور ما را دربر گرفته است؛ اما آنچه حائز اهميت است، وضعيت اسف بار شهره= 575; و کلان شهرهايي ( مثل تهران، تبري= 86; ... ) است که بر رو= 610; گسل ها يا در مجاورت آنها ساخته شده و در معرض خطر زلزله قرار دارند، زيرا که ايران از جمله کشورهايي اس= 78; که گسل هاي فراوان دارد = 608; حرکت اين گسل ها باعث رها شدن انرژي ذخيره شده و بروز زلزله هاي مکرر مي شود و تلفات جاني و خسارت هاي مالي فراواني را د= 585; مناطق شهري بدنبال مي آورد.

         د= 585; اين مقاله سع= 610; بر آن است که علت زلزله خيزي فلات ايران و اثرا= 578; منفي فعاليت گسل ها روي برخي از شهرها به صور= 578; نمونه بررسي = 608; خطرات آنها يادآوري گرد= 83;.

        =         واژگان کليدي: گسل، فعاليت گسل، کمربند زلزله، لرزه خيزي، کانون زلزله، زلزل= 07; سطحي،   مقاو&= #1605; سازي ساختما= 06; ها.=



   مقد= 05;ه

&n= bsp;            = ; ساختمان زمين شناسي فلات ايران و حواشي آن به س&#= 1610;ستم کمربند چين خورده دوران سوم زمين شنا= 587;ي ارتباط دارد که از نظر ذخائر معدني = 608; اقتصادي يک عامل بالقوه = 608; مثبت و از نظر تکان هاي لرز= 607; خيزي يک عامل منفي مي باشد (رمضاني گورابي 1373،ص 107). کشور ما در قسمت مياني کمربند کوهزايي آلپ= 10; مي باشد و اين حرکات هنوز ب= 607; اتمام نرسيد= 07; و تعادل نهاي= 610; بر قرار نشده است؛ لذا با ت&#= 1608;جه به موقعيت ايران و واقع شدن در بين دو قاره قديمي و مقاوم يعني اوراسيا در شمال، و آفري= 602;ا – عربستان در جنوب، پلاتفرمي تُرد و شکنند= 607; است و گسل هاي فعال و فراوا= 606; و         =     زلزله هاي متعدد ... دليل اين مدع= 575; است.

               = ; به طور کلي سه منطقه زلزله خيز در ايران وجود دارد که از آن جمله مي توان به زاگرس ، ال&#= 1576;رز و ايران مرکز= 610; اشاره نمود. صفحه عربستا= 06; از جنوبغربي = 608; هندوستان از شرق و جنوبشرقي و سيبري از شمالشرقي به ايران فشار وارد    مي کنند و مقاوم= 578; ايران در مقابل فشار هاي وارده منجر به بروز گسل ها و شکستگي هاي م= 578;عددي شده است و فعاليت اين گ= 587;ل ها باعث گرديده که ايران از مناطق مهم زل= 586;له خيز دنيا محسوب شود. انرژي ناشي از فشار ها در مناطق گسلي ذخيره و پس از رها شدن به صورت اموا= 580; مخرب زلزله موجبات نابودي و تخريب شهرها را فراهم مي س&#= 1575;زد زلزله هاي ايران بيشتر به خاطر فعال= 610;ت همين گسل ها ا&#= 1587;ت. نتيجه نهايي آنکه چون ناهموار= 10; هاي ايران جوان هستند و در قلب آثار آخرين کمربن= 83; کوهزايي سياره زمين (آلپي) واقع شده و در بين پليت هاي تکتونيکي قرار گرفته است ، بنا بر اين از نظر زمين ساختي و در نتيجه حرکات لرزه ا= 610; آرام نگرفته = 608; براي نيل به تعادل ايزوستازي خود هنوز فعا= 604; است (زمرديان 1381، ص 121).

طرح مسئله <= /o:p>

&n= bsp;            = ;   زلزله هاي مخرب وفاجعه آميز چند دهه اخير نشان داد که ايران کشوري زلزله خيز اس= 578; و هيچ نقطه اي ازآن از خطر زلزله در امان نيست. از آنجا که متأ سفا نه بر خي از شهر هاي ايران در حاش= 610;ه گسل ها شکل گرفته اند و حرکت هاي افقي يا عمودي آنها منجر به بروز زلزله در اين گونه شهر ها يا نواحي پيرامون آنه= 75;   مي شود، از اينر= 608; ضرورت پرداختن به ع= 604;ت وقوع زلزله و همچنين تأثيرگسل ها بر شهر هاي کشور به خوبي احساس مي گرد= 583;، تا اولاًبه مکان گزيني شهر ها وشناخ= 578; گسل ها دقت بيشتري شود و &#= 1579;انياً مقاوم سازي ساختمان هابامعياره= 5;ي علمي فراموش نشود.

روش کار

&n= bsp;            = ;    دراين تحقيق ابتدا با توجه به منابع موجود به علت زلزله خيزي کشور وهمچنين مقاوم نبودن ساختمان ها پرداخته مي شود و سپس با توجه به تجربيات ميد= 75;ني، بازديد هاي صحرايي، تصاوير ماهواره اي و همچنين نقشه هاي زمين شناسي 1000000/1 ايران و 250000/1 و 100000/1 شهرهاي مختل= 01; ، سعي خواهد شد برخي از شهرهاي مهم ر= 575; که در حاشيه گسل ها ساخته شده و احتمال دارد در آيند= 607; با مشکل مواج= 607; شوند، به صور= 578; نمونه مورد مطالعه قرار گيرد.

بحث

&n= bsp;            = ; همان طور که اشاره شد، ايران برروي يکي ازکمر بن= 583;هاي زلزله خيزدنيا واقع شده وگسل هاي کوچک وبزرگ متعددي هم درآن مشاهده مي شود؛ از اينرو نسبت به کشورهاي مجاور ازتوان لرز= 07; خيزی بالاتر= 10; برخوردار اس= 78;. بنابراين مکان گزيني شهر ها و ساخت وسازها بايداز دقت بيشتري برخوردار با= 88;د. به همين لحاظ مردم کشور ما بايد اولاً زلزله را باور داشته باشند = 608; آن راجدي بگي= 585;ند؛ ثانياً آن را بشناسند و ثا= 604;ثاً با مقاوم ساز= 610; ساختمان ها ب= 575; آن کنار بياي= 606;د(مثل مردم ژاپن ، ايتاليا ...).
                گسل هاي ايران برخي فعال وبعضي هم غير فعال اند، ول= 610; احتمال فعال شدن مجدداين گسل ها نيز وجود دارد.بديهي است که حرکت اين گسل ها در آينده هم ادامه خواهد داشت.بنابرا= 10;ن لازم است تا ا&#= 1610;جاد شهر ها وآباد= 610; ها در مسير حاشيه گسل ها= 610; اصلي وفعال ممنوع شود(خسروتهر= 75;ني ودرويش زاده 1363، ص201).=

        بنظر مي رسد زلزله حلقه اي است که عواقب ناش= 610; از آن به شيوه عملکرد سه گروه « سياست= 711;ذاران، متخصصان و مجريان» بستگي دارد . بنا بر اين اگر اين سه گروه هماهنگ = 608; خوب عمل کنند و وظيفه خود را به نحو احسن و مطابق با معيار هاي علمي انجام دهند ، خطر زلزله بسيار کاهش پيدا مي کند؛ در غير اين صورت زلزله در کشو= 585; ما خسارت بار و فاجعه آميز خواهد بود. نتيجه اين هماهنگي در مقايسه زي= 585; به خوبي نمايان است . مثلاً بر اثر زلزله 8/8 ريشتري که در ساعت 5 صبح روز جمعه چهارم م= 607;ر ماه سال 1382 در شرق جزيره هوکايدو در شم= 5;ل ژاپن اتفاق افتاد و معاد= 604; 512 بمب اتمي قدرت تخريب د= 575;شت ، تنها يک نفر کشته، دو نفر مفقود و 600 نفر زخمي شدند؛ ولي چرا زلزل= 607; هاي 5 تا 7 درجه ريشتري در کشور ما بين 20تا30 هزارکشته بر جاي مي گذارن= 583; ؟ ( کيهان 1382، ص 5 ).

شکل1- ميزان تخريب زلزله بستگي به شيوة عملکرد سه گروه سياستگذارا = 6;، متخصصين ومجريان دار= 83;

=

=

        =

براسا= س آمار هاي موجود مي توا= 606; ابراز نمود ک= 607; 80 درصد از زلزل= ه هاي ايران در عمق صفر تا 50کيلومتري و 2/12= 83;رصددر عمق بيش از50کيلومتري اتفاق افتاد= 07; اندوعمق 8/7 درصدنيز محاسبه نشده است (درويش زاده 1370،ص807). بنابر= ;اين زمين لرزه هايي که در پهنة ايران ز= 605;ين رخ مي دهند، م&#= 1593;مولاً از نوع سطحي و &= #1610;ا با عمق نرمال (حدود32کيلومت&#= 1585;)بوده وبه ندرت زلز= 604;ه اي باعمق بيش از 50کيلومتردرک= 588;ورماحادث شده است.

        = متأسفانه چ= 08;ن هيپو سانتر[1= ] مربوط ب= ;ه زمين لرزه هاي ايران سطحي وکم عمق است، &#= 1586;لزله ها غالباً مخرب بوده وازقدرت تخر يبي بالا يي نيز برخوردار ند، (مشا به زلزله هاي کشورژاپن و...) از اينرو ساخت وسازهاي غير استاندارد، رعا يت نکردن آيين نامه اس= 578;اندارد معروف به آيي= 606; نامه استاندارد2800(ک= نترل ومقاوم سازي ساختما ن ها )، حضور بسازوبفروش ها در صنعت ساختمان سازي، مکان گزيني غلط و ن&#= 1575; صحيح اکثر شه= 585; ها واستقرار= 70;نها در حاشيه گسل ها، بکار نگرفتن نيرو= 07;اي انساني ماهر= 08; متخصص در ساخ= 578; وسازها، است= 01;اده ازمصا لح نامرغوب وغي= 85; استاندارد، = 08; در يک کلام ساخت وساز غيرعلم= 10; و بدون نظارت= 548; ايمني برخي ا= 586; شهر ها را از بين برده و در صورت بروز حادثه، وضعي= 78; بسيار اسفنا= 05; ومصيبت بار خواهد بود.

ساختما= ن ها را مي توان در مقابل زلزله مقاوم = 587;اخت به شرط اين که زلزله و گسل را بشناسيم . اين کار وقتي عمل= 610; خواهد بود که قبل از شهر سازي به آن توجه نما ييم . ما امروزه در وض= 593;يتي هستيم که متأسفانه اکثر     شه= 585; ها در حاشيه گسل ها احداث گرديده اند و بدون نظارت ه= 605; ساخته شده ان= 583; . درحال حاضر حدود 80 درصد از ساختمان های کشور در مقاب= 604; زلزله های شد= 610;د آسيب پذير هستند واز حدود12 ميليون واحد مسکونی حدود 2/7 ميليون واحد آن نسبت به زلزله مقاومت کافی ندارند . حدود چهار ميليون خانه روستايی وجود داردکه = 576;ه لحاظ بافت فرسوده خشت وگلی در مقاب= 604; زلزله ايمن ومقاوم نيستند .کيفي= 578; پايين مصالح = 548; تيپ مساکن، نداشتن الگو= 10; مناسب و مقاو= 605; ساختمان ساز= 10; در برابر زلزله ، فرسودگي ساختمان ها ... نيز مزيد بر علت مي باشد. اکثر پيما نکاران فاقد صلا حيت سا خت وساز هستندونظار= 8; مستمر توسط مهندسين نا ظ= 585; صورت نمي گيرد.حقيقت اين است که براي مقا بله با زلزله هيچ &#= 1575;مري غير از استحکام بنا ها کار ساز نيست.

شكل2- ساختمان پنج طبقة نو ساز در شهر بم که براثر زلزله تخريب شده اس= 578;

يک کار شناس ژاپني مي گوي= 583;: در کشور زلزل= 607; خيزي مثل ژاپ= 606; ، ساختن ساختمان هاي بتن آرمه بيش از چهارده طب= 602;ه مجاز نيست؛ د= 585;صورتي که در تهران زلزله خيز ساختمان هاي = 576;لندي حتي تا سي طبق&#= 1607; هم بنا شده است.

رابطه گسل و زلزله

&nb= sp;          شايد بتوان زلزله رابه عنوان غ= 605; انگيز ومخوف = 578;رين بليّة طبيعي قلمداد کرد؛ = 576;ه ويژه اين که تعداد زيادي از کشور هاي جهان سوم در معرض اين بلي= 617;ه قرار دارند. وجود شکست ها وگسل ها در بلوک هاي قار= 607; اي از جمله عواملي هستن= 83; که در امتداد &#= 1570;نها انرژي هاي درون سا خت آزاد مي شود و به همين خاطر در مجاورت آنها معمولا= 11; زمين لرزه ها= 610; شديدي صورت م= 610; گيرد . از اينرو شناسايي گسل هاي موجود در هر کشور و جوا&#= 1606; بودن و فعال بودن آنها کم= 705; بزرگي در پرهيز از آنه= 575; است (رامشت 1375،ص42).

&n= bsp;            = ;   اصول&= #1575;ً گسل ها داراي توان لرزه اي نهفته و لرزه زا مي با شند ودرصورت رها سازي انرژي ذخيره شده ، زلزله هاي کوچک وبزرگي را بوجود مي آورند. بدون ترديد بين گس= 604; وزلزله رابط= 07; نزديکي برقر= 75;ر است وقسمت اعظم         =            &#= 1586;لزله ها بر روي گسل هاي قديمي متمرکزند. اي= 606; مسئله هم درگسل هاي بزرگ و هم درگسل هاي کوچک تقريبأ صادق است. اگر&#= 1711;سل قبل از وقوع زلزله موجود باشد، پس لرز= 607; در ايجاد آن نقشي نداشته = 608; دراين صورت ز= 604;زله تنها درفعال سازي مجدد گس= 604; دخا لت مي کند .

            &= nbsp;     به طور کلي مي توان ابراز داشت که شکستگي يک گس= 604; موجب شکستگي گسل دورتر نم= 610; شود و شکستگي يک گسل ممکن است موجب تحر= 705; گسل هاي منشع= 576; از خود شود؛ و&#= 1604;ي حتماً بر روي گسل هاي دوردست تأثيري ندار= 83;. بررسي منا طق گسلي بعد از وقوع زمين لرزه نشان مي دهد که مقدار جابجايي هاي حاصل اززلزل= 07; از يک سانتي متر تا بيست متر تغيير مي کند وهيچگاه زيا= 83; تراز اين حد نيست .پهناي منطقه تحت تأثيرده ها ت= 575; صد ها متر و طو&= #1604; آن از يک تا هز&= #1575;ر کيلو متر در نوسان است . اصولاً در يک زلزله تمام منطقة گسلي شکسته نمي شو= 583;، بلکه بعضي از بخش ها در هم مي شکنندودرعوŸ= 0; بخش هاي ديگر مقا ومت مي کنند (درويش زاده 1368، ص 20 ) .
                  اصول&= #1575;ً زلزله پديده اي « انفجاري » اس= 578; که در آن ميليون ها گسيختگي کوچ= 05; به دنبال هم روي مي دهند و مانند يک «انفجارشيم¡= 0;ايی» ميليون ها واکنش شيميايي دنبال هم در آن نقش دارند .جهت پي بردن به عظيم بودن قدرت يک زلزل= 607; مي توان قدرت آن را با انفجار هاي ناشي از تي ِان تي (TNT) مقايسه نمود. مثلاً انرژ= 10; زمين لرزه اي که شدت آن يک ريشتر مي با شد، برابر با انرژي حاصل از انفجار 170گرم تي ان تي است .موج هايي که ازچنين زمين لرزه اي منتش= 585; مي شود به قدري ضعيف است که فقط لرزه نگار مي تواند آن را ثبت کند. در مقياس ريشتر به ازاي افزايش هر عد= 583; ،شدت زمين لرزه 31 بار بيشتراز عدد قبلي مي شود .براي مثال: زم&= #1610;ن لرزه اي با بزرگي دو ريش= 578;ر 31 بار قوي تر از زمين لرزه اي با بزرگي يک ريشتر است. زمين لرزه اي با بزرگي هشت &#= 1585;يشتر نيز 31×31×31 يا30000 بار قوي تر از زمين لرزه اي با بزرگي پنج &#= 1585;يشتر است .به اين ترتيب وقتي ک= 607; بزرگي زمين لرزه اي 9 ريشت&= #1585; باشد، قدرت آ= 606; برابر با انرژي حاصل ا= 586; انفجار 150 ميلي= ون تُن تي ان تي م&= #1610; شود (امير حسيني1374،ص24).=

    رابطه گسل وزلزله دو طرفه است .وجود گسل هاي زياد در يک منطقه جديد موجب بروز زلزله جديد است. زلزله مز بور گسل جديدي را بوجود مي آورد ودر نتيجه تعداد شکستگي ها زي= 575;د تر شده و به اين ترتيب قا بليت زلزله زايي منطقه افزايش مي يابد. ادغام وتر کيب گسل هاي کو چک در طي زمان به ساختمان اصل= 10; گسل ها در مکان مر تبط است.

         ناگفته نماند که گسل ها هميشه خسارت= ; ومصيب= ;ت برای انسان ب= 607; ارمغان نمی آورند،بلکه = 76;عضاًاثرات مثبتی هم به دنبال دارند. &#= 1576;ه عنوان مثال گسل ها در بسياری از نقاط عامل انتقال آب به سطح زمين می باشن= 583; و لذا پيدايش برخی آبادي ه= 575; و شهر ها ی امروزی= در کنار گسل ها و همچنين وجود ذخاير م= 593;دنی ارزشمند را در مح = 4; گسل ها می توان ناشی از نقش مثبت گسل ها دانست= ;.

   شهر= 07;ا و گسل ها

     متأسفا= نه اکثر نواحي پ= 585; جمعيت کشور م= 575; در مناطق زلزله خيز واقع شده اند. زيرا بيشتر شهر هاي بزرگ درپاي ارتفاعاتي ب= 06;ا گر ديده که به وسيلة گسل هاي مهم و غالباًسرا= 87;ري از دشت جدا شده اند. در مورد شهر هاي کوچک و روستاها نيز چشمه ها و منابع آبي که عمدتاً از طريق مناطق شکسته شده و گسلي تأمين م= 610; شوند، عامل اصلي = مکان گزيني آنها بوده اند. بنابر اين بي= 588;تر مناطق مسکون= 10; در حريم گسل ها استقرار ي= 575;فته اند.

      گاهی فاصله شهر ها تا گسل ها به قدری نزديک است که اکثر گسل ها ن&#= 1575;م خود را از شهر ها وآبادي ها ی مجاور خود به عاريه گرفته اند که از آن جمله می توان به گسل ه&#= 1575;ی آستارا ، اشتهارد، ميناب، قصر قند، قم، تبر= 610;ز، کا شمر ودرونه، شهر ری، گرگان، سفيدابه، نصرت آباد، زاهدان، کرج= 48; شمال تهران، دامغان، بم، = 606;يکشهر، گلباف، خاش، نهبندان، نا= 40; بند،کلمرد، بشاگرد، سراوان، اروميه، سمنان، آبيک= 48; فيروزکوه، شاهرود، ميامی، بافت= 48; جيرفت، کازر= 08;ن، ......اشاره نمود ( نگارش و خسرو= 740; 1377، صص 128 – 123).         =             &nb= sp;            =             &nb= sp;            =          =
    با در نظر گرفتن طول گسل هاي فعال کشور ومنطقة خطر آنها (20کيلومتر اطراف گسل ها )، 35درصداز مساحت ايران با خطر جدي زمين لرزه مو= 575;جه است. بر اساس آمار هاي تهي= 607; شده، پتانسي= 04; زلزله خيزي ش= 607;ر هاي ايران با توجه به فاصل= 607; آنها از گسل ه&#= 1575; به شرح زير است:

= -      حدود6/16= درصد از شهر هاي ايران بر روي خط گسل ويادر امتداد آن واقع شده و به جز يک يا دومو&#= 1585;د، اکثرآنها زلزله هاي بي= 588; از شش ريشتر را تجر به کرده اند.

= -      تقري= 76;اً68 درصداز شهر هاي کشور در حريم يک تا 30 کيلو متري گس= 604; ها قرارگرفت= 07; اند و اين بدان معني اس= 578; که اين گروه از شهر ها به علاوة گروه قبلي از نظر پهنه بندي خط= 585; نسبي در پهنة با شتاب هاي بالا واقع اند.

= -      =    همچنين 1/9 در صد ازشهر هاي اين مرز وبوم در فاصلة 30تا 50کيلومتري (يعني پهنة با شتاب هاي متوسط) استقر= 575;ر يافته اند . <= span dir=3DLTR style=3D'font-size:13.0pt;font-family:F_nazanin;mso-bidi-font-fam= ily: "B Zar"'>

= -      بالا= 82;ره بايد ابراز داشت كه 3/6 در صž= 3; از سکونتگاه ها= 10; شهري ايران د= 585; فواصلي بيش ا= 586; 50کيلومتري واقع شده و به اين ترتيب در پهنة باشتاب هاي پايين قرار مي گيرند(زمردي= 75;ن1381،ص136).

    لاز&= #1605; به تو ضيح است که منظور از «پهنةبا شتا= 76; هاي بالا »،فاصله صفر تا 30 کيلومتري = گسل هاي کواترنر ولرزه زا، «پهنة با شتا= 576; هاي متوسط» ف= 575;صله 30 تا50کيلو متري گسل هاي مذکورو «پهن= 77; با شتاب هاي پايين» فواص= 04; دورتراز 50 کيلومتري گس= 04; ها مي باشد(پور کرم= 575;ني وآرين1376،ص179). نا گفته نماند ک= 607; ارقام فوق کاملاً قطعي نبوده وشراي= 91; استثنايي را نيز دربر مي گيرند؛ زيرا برخي از شهر ها که روي گسل &= #1608;اقع شده تا کنون زلزله شديد و مخربي نداشت= ه اند(مثل آستارا،يزد = 48; اهواز ،وامثال آن). برعکس بعضي ا= 586; آنها که در فاصله نسبتاًدوري از گسل ها قرار دارند(مثل ساري،قزوينš= 8;با بل ،شيراز) زل&#= 1586;له هاي شديدي را تجر به نموده اند. بايد توج&#= 1607; داشت که اين شهر ها در داخل زاويةد= 08; گسل وگاهي اوقات بر روي نيمساز داخل= 10; دو گسل دور از خود قرار دارند و بناب= 585; اين شايداين عوامل در خرابي آنها م= 572;ثر بوده است.

     همان طور که قبلاً نيز اشاره شد ،گس= 578;رش جغرافيايي زلزله هاي ايران را مي توان با توجه به پراکندگي گسل ها و شهر ه&= #1575; به شرž= 1; زير مورد برر= 587;ي قرارداد:

    الف-کمر بند غربي وجنوبغربي ايران(زاگرس):

     اين منطقه از نظر وقوع زلزله داراي فرکان= 87; بالايي بوده و83/50 درصداز زمين لرزه ها= 610; يکصد سال اخي= 585;ايران را دربر داشت= 607; است؛ اما بزرگي وشدت زلزله هاي اي= 606; منطقه تا حدي کمتر از دو کمر بند ديگر است.در حالي که در کمر بند شمالي(به ويژه شرق البرز)وکمر بند شرقي ايران فرکان= 87; وتعداد زمين لرزه ها به ترتيب کمتر شده وليکن بزرگي وشدت آ= 606; ها بيشتر مي شود.لذا بي دليل نيست که زمين لرزه هايي نظيرطب= 87; در شرق وبجنورد = 608; رودبار در شمال، فجيع ترين زلزله هاي ايرا ن طي دهه هاي گذشت= 607; بوده اند.

    رشت&= #1607; کوه زاگرس که با جهت شمالغربي - جن&#= 1608;بشرقي در جنوبغربی کشور ما واقع شده از لحاظ ساختماني به سه زون « زاگرس پست،زاگرس چين خورده وزاگرس مرتفع» تقسي= 05; مي شود .آمار وارقام ناشي از وقوع زلزله ها نشان مي دهد که زاگــرس چين خورده از لحا= 592; لرزه خيزي فـعال تر از بقيه زون ها ا&#= 1587;ت.

      تقريباً اکثر زمين لرزه هاي واق= 593; در کمر بند غربي وجنوبغربي ايران در جنو= 576; روراندگي زاگرس و در زاگرس چين خورده تمرکز يافته و گويا= 610; رابطة ميان م= 606;اطق چين خورده و گسل خورده با نقاط فعال زلزله است.از مهم ترين نقا= 591; اصلي زلزله خيز اين کمربند مي توان به شمالشرقي بن= 83;ر عباس، غرب کهنوج، شرق لار، منطقة ق= 610;ر و کارزين، کا= 586;رون تا بوشهر، گچ= 587;اران، شمال دزفول، غرب همدان، کرمانشاه، م= 87;جد سليمان، ...... اشاره نمود (جدول شمارة1). <= /o:p>

بنابر اين همان طور که جدول فوق نشان مي دهد، بسياري از شهر ها در پهنة خطر با شتاب بالا قرار دارند و بايد براي آن ها چا&#= 1585;ه انديشي شود . اما از آنجا که اکثر شهر ها با چنين مشکلي مواجه هستند، چند شهر به صورت نمونه انتخا= 76; و با کمک نقشه هاي زمين شناسي و تصاو= 610;ر ماهواره ای 1:1000000 ايران و با استفاده از نرم افزار   Excel<= /span>نقشه اين گونه شهر ها جهت درک بهتر موقعيت آنها بازساز= 10; و ترسيم شده است ک = 7; ذيلاً به شرح برخي از آنها مي پردازد:

      <= /i>

1- کرمانشاه :

     شهر کرمانشاه که در غرب ايران ودر حد فاصل زاگرس مرتفع وچين خورده قرار دارد ،توسط گسل ها از شمال وجنو= 576; احاطه شده اس= 578;.گسل سراسری زاگر= 87; (تراست زاگرس) تقريباً از د= 607; کيلومتری شمال وگسل رورانده ديگ= 85;ی نيز از پنج کيلومتری جنوب آن می گذرد.

جدول 1- = فاصله تقريبي چند شهر تا گسل هاي اطراف آنها در زاگر= 587; (به صورت نمونه)*

نام شه= 85;

فاصله از گسل به کيلومتر

نام شه= 85;

فاصله از گسل به کيلومتر

نام شه= 85;

فاصله از گسل به کيلومتر

داراب=

12

لار<= /p>

15

انديمž= 8;ک

20

استهب= 5;ن

3

قير<= /p>

5

مهران=

25

فيروز آباد

12

سميرم=

5

اليگوž= 3;رز

20

شيراز=

20

بروجن=

10

اهواز=

روي گس= 04;

نيريز=

5

درود<= /span>

4

کرمانž= 8;اه

10

کازرو = 6;

15

رامهر = 5;ز

3

کنگاوž= 5;

3

ياسوج=

7

بهبها = 6;

20

همدان=

10

برازج= 5;ن

12

بندر ديلم

15

اسلام آباد

6

بلداج¡= 0;

7

ملاير=

10

اميدي = 7;

روي گس= 04;

سروست= 5;ن

9

بستان=

10

ميانه=

11

بندرع= 6;اس

25

مسجد سليمان

روي گس= 04;

سنندج=

3

بندر لنگه

10

ايذه<= /span>

6

صحنه<= /span>

روي گس= 04;

جهرم<= /span>

16

دزفول=

20

سقز<= /p>

8

<= /span> &nb= sp; شکل3- گسل های رورانده ای که شهر کرمانشاه را احاطه کرده اند

        =





47˚

= ;

جهت گسل رورانده و سراسری زاگ= 85;س که در شمال کرمانشاه قرار دارد، و همچ = 6;ين گسل رورانده ديگری که در جنوب شهر واقع شده= 548; شمالغربی - جنوبشرقی ا= 87;ت. طول گسل سرا سری زاگرس که بخشي از آن می تواند از سمت شمال، شهر کرمانشاه را تحت تأثير قرار دهد تقريباً1350کيل&= #1608;متر وطول گسل جنوبی شهر حدود 250کيلومتر می باشد.

     شه&#= 1585; کرمانشاه همان طور که در شکل شمارة(2)= نمايان است در بين دو گسل بزرگ وطولانی قرا= 85; دارد وفعالي= 78; اين گسل ها می تواند خطرات= 40; را برای اين شهر بزرگ که سابقه زلزله 7تا 5/7 ريشتری ر= 5; در کارنامه خود دارد، بدنبال داشته باشد.

2- مسجد سليمان:

       مسجد سليمان که در زون زاگرس چي= 606; خورده ودر جن= 608;بغربی کشور واقع شد= 607; از شرق ،جنوب= 548; غرب، جنوبغر= 76;ی و شمالغربی توسط گسل ها ا&#= 1581;اطه شده است. اين گسل ها غا لباً از نوع گسل های رورانده١ هستند و= ; شهر را در وضعيت بحرانی قرار داده اند.

     شه&#= 1585; مسجد سليمان متأ سفانه بر روی گسل واقع شده و گسل های پيرامون آن نيز فاصلة بس= 610;ار کمی تا شهر دارند وبا توجه به اين که شهر در زاويه بين اي= 606; گسل ها واقع است، بنظر می رسد بايد چشم انتظار وقوع زلزله وفعال= 10;ت گسل ها در آينده باشد و &#= 1586;لزله های گذشته و ه&#= 1605;چنين زلزله های مکررزمستان 1382 مسجد سليمان = 608;ايذه دليلی بر اين مدعا است.

  = شکل 3- گسل های اطراف شهر مسجد سليمان

      طول گسلی که درجنوب ، غرب و شمالغربی شهر مسجد سليمان واقع است، حدود 130 کي= ;لومتر می باشد وجهت شمالغربی - جنوبش= ;رقی دارد.

   3- د&= #1575;راب:

     شهر داراب که در زاگرس چين خورده ودر جنوب مرکزی ايران قرار دارد ، از شمال ، غرب وشمال غرب تو= 587;ط چندين گسل احاطه شده اس= 578; .طول اکثر گسل هايی که در شم&#= 1575;ل اين شهر واقع شده از 20 کيلومتر بيشتر است وگ= 587;ل سرتاسری زاگرس (تراست زاگرس )که 1350کيلومتر طول دارد از حدود 50کيلو متری شمالشرقی اي= 06; شهر می گذرد. <= span dir=3DLTR style=3D'font-size:13.0pt;font-family:F_nazanin;mso-bidi-font-fam= ily: "B Zar"'>

شکل 4- گسل های پيرامون شهر دارا ب

     جه&#= 1578; گسل های شمال اين شهر اکثراً ش= 605;الغربی- جنوبشرقی اس= 78; و از نوع راستگرد می باشند. نزديک ترين گسل به ش&#= 1607;ر حدود 8 کيلومتر از آ= 606; فاصله دارد . بنا بر اين فع&#= 1575; ل شدن گسل های فوق الذکر به ويژه گسل های شمال اين شهر می تواند برا= 740; داراب وهمچنين شهر = 607;ای مجاور مثل نی ريز واستهبا= 06; خطر آفرين و مشکل ساز باشد.

ب-کمر بند شمال ايران(البرز):

    اين کمر بند که يکی از مناطق پر تحر= 705; زلزله در اير= 575;ن مي باشد و از شمالغربی تا شمالشرقی کشور را در بر می گيرد از نظر فرکانس وشدت وقوع زلزله از توا= 606; بالايی بر خوردار است؛ = 608;لی شرق البرز(يعنی ا= 586; تهران تا مشهد) بسيارف= 593;ال تر از غرب آن می باشد.

    در اين کمر بند نيز اکثرشهر ها فاصله چندانی تا گس= 604; ها ندارند ودرصورت فعا= 04; شدن گسل ها ،حيات ساکني= 06; آنها به خطر خواهد افتاد (جدول شمارة2).=

بنا براين جدول فوق نشا= 606; می دهد که اکثر شهر ها در پهنة خطر با شتاب بالا قرار دارند ک= 607; وضعيت چند شه= 585; را در اين کمر بند به صورت نمونه مورد بررسی قرار م= 740; دهيم:

=

1- تهران:

      تهران بر روی= ; 15 گسل کوچک و بزرگ قرار دارد که سه گسل عمده آن را تهد يد می کند:

     گس&#= 1604; شمال تهران ک= 607; از لشگرک و سو هانک شروع شد= 607; و تا فرحزاد و حصارک واز آن جا به سوی غرب تهران امتدا= 83; می يابد. اين گسل در مسير خود نياوران= 48; تجريش، زعفرانيه، الهيه و فرمانيه را د= 585; بر می گيرد.

   گسل ری يا جنوب تهران که پيش بينی می شود در صورت وقوع زلزله خطرنا= 05; ترين گسل کشو= 585; باشد از جاده خاوران شروع = 608; باگذر از دول= 578; آباد و حرکت روی جاده کمر بندی تهران د= 585; حوالی کوره ه= 575;ی آجر پزی چهار دانگه به پايان می رسد .<= o:p>

گسل شرق تهران که با گذر از سرخه حصار و بزرگراه شهي= 83; با با يی تا مجيد يه و سيد خندان کشيده = 588;ده است (شكل شمارة5).

جدول 2- = فاصله تقريبی برخی از شهر ها تا گسل های مجاو= 585;

ن&= #1575;م شهر

ف&= #1575;صله از گسل به کيلو متر<= /p>

ن&= #1575;م شهر

ف&= #1575;صله از گسل به کيلو متر<= /p>

ن&= #1575;م شهر

ف&= #1575;صله از گسل به کيلو متر<= /p>

آستا&#= 1585;ا

روی گسل

تهرا&#= 1606;

روی گسل

فريم&#= 1575;ن

8

فومن

15

چالو&#= 1587;

3

مشهد

2

اردب&#= 1610;ل

17

آمل

12

قوچا&#= 1606;

11

سراب

13

کردک&#= 1608;ی

3

شيرو&#= 1575;ن

12

ميان&#= 1607;

روی گسل

گرگا&#= 1606;

روی گسل

بجنو&#= 1585;د

6

تبري&#= 1586;

5

جاجر&#= 1605;

2

اسفر&#= 1575;ين

10

زنجا&#= 1606;

10

شاهر&#= 1608;د

10

نيشا&#= 1576;ور

13

سلطا&#= 1606;يه

5

دامغ&#= 1575;ن

5

گنبد کاووس

18

ابهر

5

سمنا&#= 1606;

10

فيرو&#= 1586; کوه

5

قزوي&#= 1606;

28

مينو&#= 1583;شت

8

سبزو&#= 1575;ر

5

لا هيجان

12

ميام&#= 1607;

4

ورام&#= 1610;ن

10

رامس&#= 1585;

2

تر بت جام

13

بندر انزلی

14

کرج

3

چنار&#= 1575;ن

8

ماکو

15

شکل 5- بر خی از گسل های عمده پيرامون شهر تهران براسا= 87; نقشه های زمي= 606; شناسی 1:1000000 ايران

که درسال 1977 منتشر شده و با وضعيت فعلی شهر تهران کم= 740; متفاوت است .

               = ;            &n= bsp;

پيش بينی کارشناسان حاکی از آن اس&#= 1578; که در صورت بروز زلزله 7 ريشتری در تهران ،بيش از120 ميليارد دلا= 85; خسارت ببار خ= 608;اهد آمد و56 درصد مراکز آموزشی، 52 درصد بيمارستان ها، 50 درصد ايس= تگاه های آتش نشان= 740; و 40 درصد ساختما ن های دولتی ويران خواهد شد.

    پژوهشگاه بين المللی زلزله شناسی = 575;يران تأ کيد کرده است که در صورت فعال شد= 606; گسل های تهرا= 606; ووقوع زلزله ،95 درصد ساختمان های شهر بيش از 60 درصد دچار خسارت می شوندو1200000نفرزž= 2;می و400000 نفرکشته بدنبال خواه= 83; داشت (به دليل تراکم زياد جمعيت و فرسو= 583;گی و غير استاندارد بودن ساختما= 06; ها).

     از سوی ديگر بر اساس آمار اعلام شده توسط کميته ملی کاهش بلا يای طبيعی، د= 585; صورت بروز زلزله7 درجه ريشتری در تهران، در دقايق اوليه5/1 ميليون نفر کشته خواهند شد(غفوری آشتيانی1382،ص1)؛= ; بنابراين تهران وشهر های اطراف آن بايد چشم به راه رويداد زمين لرزه ها= 740; شديد باشند ک= 607; ديريازود اتفاق خواهد افتاد.

    مطالعا= ت کارشناسان ژاپنی حکايت از آن داردکه در صورت بروز زلزله در تهران عمق فاجعه چنان عميق خواهد بود که يکی از مخرب ترين فجايع تاريخ را رقم مي زند. =

   2- ت&= #1576;ريز:

    شهر تبريز به عنوان يکی از کلان شهر های ايران، به دل= 610;ل همجواری با گسل ها از توان لرزه خيزی بالايی برخور= دار است وزلزله های شديد سال های244، 434، 671، 1050، 1056š= 8; 1133، 1134، 1140، 1194 هجری قمری که در هر کدام بخش يا تمامی شهر تبريز ويران شده، گواه اي= 606; موضوع است (سا عد، 1378، صص144-142).=

   گسل تبريز که يک گسل امتداد لغز راستگرد= 75;ست از کو های زنجان- سلطانيه در ايران تا کوه های آرارات در ترکيه تداوم داردوتقريب= 5;ًاز 5کيلو متری شمالشرقی تبريز عبور م= 740; کندوپس از گذشتن از خوی به طرف ماکو ادامه می ياب= 583;.

     شکل6- موقعيت شهر تبريز نسبت ب= 607; گسل های پيرا= 605;ون آن

    گسل تبريز مهم ترين گسل شمالغرب کشو= 85; است که فعا ليت خود رااز اوايل دونين شروع کرده و حدود 600کيلو متر طول دارد .آخرين فعالي= 578; اين گسل به حدود 80 سال قبل بر می گرددود= 585; صورت فعاليت مجدد، شهر ها= 740; تبريز، صوفيان و ...... را با خطر جدی مواجه خوا هد ساخت. <= o:p>

3- مشهد :

   شهر مشهد که در يک چاله ساختما= 06;ی در شمالشرقی ايران واقع شده، از شرق وجنوبشرقی، با يک گسل حدود 100 کيلومتری تقريباً20 کيل&#= 1608;متر واز جنوب و جنوبغربی با گسلی که حدود 90= کيلومتر طول دارد، تق= 585;يباً 2كيبلومتر فا= 589;له دارد. جهت اين گسل ها شمالغربی- جنوبشرقی اس= 78; و شرق و غرب شهر مشهد را احاطه کرده اند.

شکل 7- گسل های اطراف شه= 585; مشهد



  گس= 04; جنوبشرقی حرکت راستگر= 83; وگسل جنوبغر= 76;ی شهر مشهد به صورت روراند= 07; است. فعاليت هر کدام از اين گسل ها می تواند خطرات = 580;دی برای شهر چند ميليونی مشه= 83; در پی داشته باشد و سوابق تاريخی نيز ا= 586; وقوع زلزله های مخرب در اين شهر حکاي= 578; دارد .

ج- ا&#= 1585;تفاعات شرق ومرکز ايران:

     اين منطقه گرچه مشابه البرز= 08; زاگرس نوار ممتدی را تشکيل نمی ده= 583;، ولی هسته های فعال زلزله خيزی مثل طبس= 548; گلباف، گنا باد، فردوس، = 602;ائنات، سفيدابه، نه= 76;ندان، راور و ....... در اين قسمت قرا= 585; دارند.

    فا صله شهر ها از گسل ها در شرق ومرکز ايران هم بهتر از ساير مناطق نيست ورعايت استاندارد های لازم در اين زمينه نشده است (جدو&#= 1604;3).

جدول 3- = فاصله تقريبی شهره= 75; تا گسل های مجاو= 585; در منطقه

نام شه= 85;

فاصله از گسل به کيلو متر

نام شه= 85;

فاصله از گسل به کيل= و متر

نام شه= 85;

فاصله از گسل به کيلو متر

کاشان=

22

فردوس=

روی گس= 04;

نيکشهž= 5;

5

نهبند= 5;ن

12

انار<= /span>

3

سراوا = 6;

28

زواره=

25

گنا با= 83;

12

درونه=

5

اردکا = 6;

30

تر بت حيدريه

7

بم

روی گس= 04;

انارک=

7

کا شمر

4

شهداد=

20

عقدا<= /span>

10

بردسک = 6;

2

راور<= /span>

روی گس= 04;

خور<= /p>
15

قائن<= /span>

12

کرمان=

13

طبس<= /p>
20

نائين=

7

رفسنج= 5;ن

32

بيرجنž= 3;

14

ساوه<= /span>

روی گس= 04;

ايرانž= 8;هر

30

نای بن= 83;

روی گس= 04;

قم

3

خاش<= /p>

12

دهوک<= /span>

2

قصر قن= 83;

8

ميرجا = 8;ه

7

جدول فوق حکايت از &#= 1570;ن دارد که اکثر شهرها در پهن= 577; خطر با شتاب متوسط تا بال= 575; قرار گرفته اندکه در مکا= 606; گزينی شهرها= 40; جديد بايد به اين مسئله تو= 580;ه جدی شود و اشتباهات قبلی تکرار نگردد و لذا به منظور مشخ= 589; شدن رابطة شهرها و گسل ها در اين قسمت از ايرا= 606; ، وضعيت چند شهر به صورت ن&#= 1605;ونه مورد بررسی قرار می گيرد :

1- بم = :

     شه&#= 1585; بم که در بيابان لوت ودر استان کر= 605;ان قرار دارد در زلزله ساعت 5:26:26 بامداد رو= 586; جمعه 5/10/82 با بيش از 50000 نفر کشته وهزاران نفر = 605;جروح متأ سفانه فاجعه آميزترين حادثه درد نا= 705; سال 1382 ايران ر= 5; رقم زد وظرف حدود = 12 ثانيه شهر ونواحی پيرامون آن به ويرانه ای تبد يل گرديد .بزرگی اين زلزله 5/6 درجه ريشتر وموقع= 10;ت کانونی اين زمين لرز ه ′01 ˚29در= 580;ه عرض شمالی و ′26 ˚58 درجه طول شرقی ود= 585; حدود 10 کيلومتری جن= 08;بغربی شهر بم بوده است ( امينی 1382 ،ص2 ).

     بن&#= 1575; به گفته دکتر غفوری آشتيانی رئي= 87; پژوهشگاه زلزه شناسی کشوردرتاريž= 2; 11/10/82 ازشبکه خبر، علت اصل= 740; زلزله بم، فعال شدن گسل بم واحتمالا= 11;گوک1 ياگلبا= ;ف می باشد. طول گسل ب = 5; 116کيلومتر است<= span style=3D'mso-spacerun:yes'> که فقŸ= 1;30 کيلومتر آن فعال گرديده = 575;ست .اين گسل حداقل ءي يك الي دو هزار سال اخير فعا ليت تخر يبی نداشته وسال= 05; ماندن ارگ تاريخی بم دليل اين مدع= 575; است. جهت اصلی گسل مذکور که بين بم و بروات قرار دارد تقريبا= 11; شمالی- جنوبی است؛ د= 585; صورتی که جهت فعاليت اخير آن حدوداً شمالشرقی - جنوبغربی تخمين زده شد= 607; است . حرکت عادی اين گسل امتداد لغز راستگرداست (واكر و جكسون 2002، ص1680). ولی درزلزله اخيرعلاوه ب= 85; حرکت افقی ، حرکت عمودی و جانبی نيز وج= 608;د داشته و به همين دليل هم بر ميزان خرا= 576;ی منطقه افزود= 07; شده است.

        =          شکل = 8- موقعيت گسل ب= 605; وساير گسل ها= 740; پيرامو ن آن

30˚

    همان طور که در شکل &= #1588;ماره(8) نمايان است، = 711;سل بم از حاشيه شرقی شهر بم می گذرد وگسل های گوک ياگلباف با جهت تقريباً شمالغربی- جنوبشرقی و همچنين گسل کوه بنان کرمان با حرک= 578; راستگرد خود در غرب ،وگسل کهورک با جهت تقريباً شمالی - جنوبی درشر= 02; آن قراردارندوž= 1;رکت هر کدام از اي&#= 1606; گسل ها در آينده نيزمی تواند برای اين شهر خطر ساز و مشکل آفرين با شد .

  با توجه به اين که کانون زلزله در عمق 8 کيلو متری زمين بر آورد گرديده ، بنا بر اين زلزله کاملاً سطحی = 608; از قدرت تخريبی بسيا= 85; بالايی بر خوردار بوده= 48; به طوری که پهنه ای به طول حدود 30کيلومتر (تقر&= #1610;باً شمالی - جنوبی) وعرض حدود 20کيلومتر (تقريباً شرق= 740; - غربی) 60 تا100درصد تخريب شد ه است.

     يک&#= 1740; از مشکلات بزرگ زلزله ب= 605; که باعث بالا رفتن ميزان تلفات جانی ش= 583; ، اين بود که در دقايق اوليه وقوع حادثه، ساختمان هاي= 40; مثل بيمارستان، = 88;هرداری، فرمانداری، سازمان های آب، برق، آتش نشاني، هلال احمر و .... که خو= 83; مي بايست در امر امداد رسانی به زلزله زدگان مدد رسان ديگران باشند، تخري= 76; شدند و همين موضوع باعث ب= 607; تأخير افتاد= 06; کمک رسانی گر= 583;يد كه اين حکايت از ضعيف بودن مديريت بحرا= 06; در کشور ما و د&= #1585; هنگام وقوع حوادث و بلاي= 575;ی طبيعي دارد. می توان ابرا= 586; داشت که مديريت بحرا= 06; از كشور خود دچا= 585; بحران است و بايد برای آن چاره انديشی شود.

2- طبس :<= /span>

     شهر طبس که در ايران مرکزی ودر حاشيه بيابا= 06; لوت قرار دار= 583; از شرق، غرب وشمال توسط گسل ها احاطه شده است. گسل بزرگی که در شرق اين شهر قرار دارد، گسل نای بند اس= 578; که جهت شمالی - جنوبی دارد و &#= 1581;رکت آن راستگرد وطول آن تقريباً600کيل&#= 1608; متر می باشد .گسل کلمرد گسل بزرگ ديگری است که تقريباً جهت شمالشرقی - جنوبغربی دارد و در غرب اين شهر واقع شده و بيش از300کيلومتر طول دارد و حرکت آن نيز راستگرد است.

        =             &nb= sp; شکل9- گسل های اطراف شهر طب= 587;

    <= /span>

همان طور که در شکل &= #1588;مارة (9) نمايان است،= اين شهر از شرق تا گسل نای بند حدود 20کيلومتر واز&#= 1587;مت غرب تا گسل کلمرد حدود 50کيلومتر فاصله دارد .بنا براين اين شهر از سمت شرق بيشت= 585; تهديد می شود . فعال شدن گسل نای بند وکلمرد که هر دو از گسل های فعال کواترن= 85; هستند، می تواند حيات اين شهر را با خطر مواجه سازد. شهر طبس سابقه زلزله های فراوانی دارد که ازآن جمله می توان به زلزله 4/7 ريشتری 25/6/57 که ح&#= 1583;ود 19600 نفر کشته بر جای گذاشت وباعث نابود= 40; شهر طبس وحدو= 583; 90 روستا گرديد، اشار= 07; نمود.

&n= bsp; 3- کاشمر :

    شهر کاشمر که در حاشيه بيابا= 06; لوت ودر دامن= 607; جنوبی گسل کاشمر(گسل درونه يا گسل کوير بزرگ )قرار دارد،ا= 586; جمله شهر هاي= 740; است که از توان لرزه خيزی نسبتاً بالايی برخوردار اس= 78; .حرکت اين گسل متغير (راستگرد ،چپگرد....) است وطول آن حدود 700کيلومتر می باشد.

<= /span>

     &= nbsp; شکل10- واقع شدن شهر های کاشمر وبردسکن دردامنه جنوبی گسل درونه

            =             &nb= sp;            =



=

   شهر های کاشمر وبردسکن تقريباً2 الي 4&= #1705;يلومتر تا گسل مذکور وحدود 15کيلومتر تا گسل های جنوب= 740; فاصله دارند = 608; بنابراين اي= 06; دو شهر توسط گسل ها احاطه شده و در گذشته هم زلزله در آنه= 575; اتفاق افتاد= 07; است (مثل زلزله 7/3ر= ;يشتری ساعت 19و8 دقيقه شنبه 11بهمن 1382 بردسکن و....).<= /p>

نتيجه گيری:

    وجود گسل ها و زلزل&#= 1607; های متعدد در ايران نشان م= 610; دهد:

1-     چون ايران بر روی کمر بند زلزل= 607; واقع شده وگس= 604; های فراوانی در آن وجود دارد، بنابر= 75;ين فعاليت گسل ه= 575; و وقوع زلزله در ايران اجتناب نا پذ= 610;ر است؛

2-     &#= 1575;کثر زلزله های ايران سطحی هستند واز قدرت تخريبی بالايی برخوردار می باشند؛

3-     از ساخت شهر ها در کنار گسل ها بايد پرهيز کرد و فاصله قانونی را رعايت نمود، زيرا فعاليت گسل ها موجب تخريب شهر ها می شودوتوسع= 07; اين گونه شهر ها از لحاظ اقتصادی مقرون به صرف= 607; نيست؛ <= /p>
4-     اکثر ساختمان های ايران قديمی وغيرمقاوم ه= 87;تند و بنابراين ساختمان ها بايد در مقاب= 604; فعاليت گسل ه= 575; مقاوم وايمن باشند واز مصالح مخصوص = 548; سبک وضد زلزل= 607; در ساخت آنها استفاده شود= 63; <= /p>
5-     بايد کنترل ونظار= 78; بيشتری بر ام= 585; ساخت وساز ها صورت گيرد وساختمان سازی صرفاًت= 08;سط متخصصين با ص= 604;احيت و آن هم با کسب مجوز های قانونی ونظارت ارگا= 06; های مربوطه انجام شود و ن&#= 1607; توسط افراد سود جو؛ <= /p>
6-     بايد به مکان گزينی شهر ها بيشترتوجه ك= 85;د و برنامه ريز= 740; آنها با اصول و معيار علمی انجام گيرد؛

7-     &#= 1605;قاوم سازی ساختما= 06; های دولتی وخصوصی در مق= 575;بل فعاليت گسل ه= 575; تنها با بخش مسکن عملی نيست ونياز ب= 607; يک عزم ملی دارد؛

8-     &#= 1601;قر باعث اسکان ب= 740; رو يه و ساخت و = ساز های بدون کنترل و با کيفيت پايين در حاشيه شهر ها می شود که خود در هنگام فعاليت گسل ه= 575; و وقوع زلزله فاجعه آميز خواهد بود؛

9-     بايد سط= 81; آگاهی جامعه را در رابطه با شناخت ونحوه فعالي= 78; گسل ها بالا بردومقاوم س= 75;زی ساختمان ها ر= 575; افزايش داد و &#= 1576;ه مردم تاكيد كرد که هزينه ايمن سازی ساختمان ها ب= 607; مرتب کمتر از هزينه زيبا سازی آنها است؛ <= /p>
10- &#= 1586;لزله طبس در واقع فدای تب وتاب های وقايع بح= 576;وحه انقلاب اسلامی گردي= 83; وزلزله رود بار ومنجيل ه= 605; به دليل مشکل= 575;ت بازسازی مناطق جنگ تحميلی به بوته فراموش= 40; سپرده شد و لذ&#= 1575; اميد می رود از اين دوحادثه درس بگيريم وزلز= 04;ه بم را به علت تنش های سياس= 740; وانتخاباتی = 05;ورد بی مهری وکم توجهی قرار ندهيم؛

11- ما از زلزله های اخير وبه ويژ= 607; زلزله مصيبت بار بم تجربه های زيادی كس= 576; كرديم. آموختيم که هنوز نياموخ= 78;ه ايم و آموختي= 605; که همواره مق= 591;عی می انديشيم وهنگام بروز حوادث احساس= 40; شده و شعار می دهيم و پس از فروکش کردن التهاب و تب وتاب حادثه، = 576;ه تدريج آن را به بوته فراموشی می سپاريم* ، ياž= 3; گرفتيم که هنوز از دانش فنی روز استفاده بهي= 06;ه نمی کنيم وآگاه شديم ک= 607; مديريت بحرا= 06; ما پس از وقوع حادثه از نظم وانسجام خوب= 40; بر خوردار ني= 587;ت وخود دچار بحران است .

منابع و مآخذ:

1-&n= bsp;    آسيموفš= 8;آيزاک (پاييز 1374) زمين لرزه (مجموعه نگاهی به تاريخ علم )، ت&= #1585;جمه نسرين امير حسينی، انتشارات فاطمی، چاپ ششم.

2-&n= bsp;    امينی حسينی، کامب= 83; و محمدرضا مهدويفر، مح= 05;د کشاورز بخشايش، معص= 08;مه رخشنده (16/10/1382) گز= 5;رش فوری ومقدماتی پديده های زمين شناسی م= 607;ندسی و ژئوتکنيک مرتبط با زلزله 5/10/1382 بم، پ= ژوهشگاه بين المللی زلزله شناسی ومهندسی زلز= 04;ه.

= 3-   &n= bsp; پور کرمانی، محس= 06; و مهران آرين (زمستان 1376) ساي= 86;موتکتونيک (لرزه ساخت )، ا= نتشارات مهندسين مشاور دز آب. <= /span>

= 4-   &n= bsp; تصاو= 10;ر ماهواره ای 1:1000000 ايران ،مرکز سنجش از دور ايران ،وزار= 78; معادن وفلزا= 78;.

= 5-   &n= bsp; خسرو= 78;هرانی، خسرو و علی درويش زاده (1363) = 586;مين شناسی ايران برای دانشجويان مراکز تربيت معلم، وزارت آموزش وپرور= 88;.

= 6-     دروي= 88; زاده،علی (پاييز1368) آيا زمين لرزه را می توان پيش بينی کرد؟، م= 580;له رشد آموزش زمين شناسی،شمار = 7; 18.

= 7-     دروي= 88; زاده، علی (1370) ز= 605;ين شناسی ايران= 48; چاپ اول، انشارا= 78; امير کبير تهران.    &n= bsp; رامش= 78;، محمد حسين (1375) ک= 575;ربرد ژئومورفولو¨= 8;ی در برنامه ريزی (ملی، من&#= 1591;قه ای، اقتصادی)= 548; انتشارات دانشگاه اصفهان، چاپ اول.

= 9-    <= /span>رمضا= 06;ی گورابی، بهم= 06; (1373) ابعاد جغرافيايی زلزله 31 خرداد = 1369 گيلان، مجمو= 93;ه مقالات هشتمين کنگر= 07; جغرافيدانا = 6; ايران، جلد اول (طبيعی)، ا&= #1606;تشارات دانشگاه اصفهان. زمرد= 10;ان، محمد جعفر(1381) ژ= 74;ومورفولوژی ايران، جلد اول، انتشار= 75;ت دانشگاه فردوسی مشهد.

= 11- ساعد= 40; بناب، جواد (1378) = 588;ناخت زلزله وپيش بينی زلزله تهران، انتشارات دانش وفن،چا= 62; اول.

= 12- غفور= 40; آشتيانی، مح= 87;ن (1382) سه گسل عمده تهران را تهديد می کند= 548; روزنامه شرق= 48; شماره 108. نقشه های زمين شناسی 1:1000000 ايران ، شرکت ملی نفت ايرا= 606; ، 1977 .

= 14- نقشه های زمين شناسی 1:250000 و 1:100000 شه= 585; های مختلف ،سازمان زمي= 06; شناسی کشور .

= 15- نقشه گسل های فعال ايران، خال= 83; حسامی، رشاد جمالی، ادی طبسی، انستي= 78;و بين المللی مهندسی زلزله، 1382. نگار= 88;، حسين ومحمود خسروی (1377) کليا= 78; ژئومورفولو¨= 8;ی ايران، چاپ اول، انتشار= 75;ت دانشگاه سيستان وبلوچستان، 1377= .

17-Walker,Richard,James Jackson (200= 2) Offset and evolution of the Gowk fault ,S.E.Iran: a major intra-continental strike -slip system .Journal of Structural Geology 24 p1677-1698.

نام شه= 85;	فاصله از گسل به کيلومتر	نام شه= 85;	فاصله از گسل به کيلومتر	نام شه= 85;	فاصله از گسل به کيلومتر
داراب=	12	لار<= /p>	15	انديمž= 8;ک	20
استهب= 5;ن	3	قير<= /p>	5	مهران=	25
فيروز آباد	12	سميرم=	5	اليگوž= 3;رز	20
شيراز=	20	بروجن=	10	اهواز=	روي گس= 04;
نيريز=	5	درود<= /span>	4	کرمانž= 8;اه	10
کازرو = 6;	15	رامهر = 5;ز	3	کنگاوž= 5;	3
ياسوج=	7	بهبها = 6;	20	همدان=	10
برازج= 5;ن	12	بندر ديلم	15	اسلام آباد	6
بلداج¡= 0;	7	ملاير=	10	اميدي = 7;	روي گس= 04;
سروست= 5;ن	9	بستان=	10	ميانه=	11
بندرع= 6;اس	25	مسجد سليمان	روي گس= 04;	سنندج=	3
بندر لنگه	10	ايذه<= /span>	6	صحنه<= /span>	روي گس= 04;
جهرم<= /span>	16	دزفول=	20	سقز<= /p>	8

ن&= #1575;م شهر	ف&= #1575;صله از گسل به کيلو متر<= /p>	ن&= #1575;م شهر	ف&= #1575;صله از گسل به کيلو متر<= /p>	ن&= #1575;م شهر	ف&= #1575;صله از گسل به کيلو متر<= /p>
آستا&#= 1585;ا	روی گسل	تهرا&#= 1606;	روی گسل	فريم&#= 1575;ن	8
فومن	15	چالو&#= 1587;	3	مشهد	2
اردب&#= 1610;ل	17	آمل	12	قوچا&#= 1606;	11
سراب	13	کردک&#= 1608;ی	3	شيرو&#= 1575;ن	12
ميان&#= 1607;	روی گسل	گرگا&#= 1606;	روی گسل	بجنو&#= 1585;د	6
تبري&#= 1586;	5	جاجر&#= 1605;	2	اسفر&#= 1575;ين	10
زنجا&#= 1606;	10	شاهر&#= 1608;د	10	نيشا&#= 1576;ور	13
سلطا&#= 1606;يه	5	دامغ&#= 1575;ن	5	گنبد کاووس	18
ابهر	5	سمنا&#= 1606;	10	فيرو&#= 1586; کوه	5
قزوي&#= 1606;	28	مينو&#= 1583;شت	8	سبزو&#= 1575;ر	5
لا هيجان	12	ميام&#= 1607;	4	ورام&#= 1610;ن	10
رامس&#= 1585;	2	تر بت جام	13	بندر انزلی	14
کرج	3	چنار&#= 1575;ن	8	ماکو	15

نام شه= 85;	فاصله از گسل به کيلو متر	نام شه= 85;	فاصله از گسل به کيل= و متر	نام شه= 85;	فاصله از گسل به کيلو متر
کاشان=	22	فردوس=	روی گس= 04;	نيکشهž= 5;	5
نهبند= 5;ن	12	انار<= /span>	3	سراوا = 6;	28
زواره=	25	گنا با= 83;	12	درونه=	5
اردکا = 6;	30	تر بت حيدريه	7	بم	روی گس= 04;
انارک=	7	کا شمر	4	شهداد=	20
عقدا<= /span>	10	بردسک = 6;	2	راور<= /span>	روی گس= 04;
خور<= /p>	15	قائن<= /span>	12	کرمان=	13
طبس<= /p>	20	نائين=	7	رفسنج= 5;ن	32
بيرجنž= 3;	14	ساوه<= /span>	روی گس= 04;	ايرانž= 8;هر	30
نای بن= 83;	روی گس= 04;	قم	3	خاش<= /p>	12
دهوک<= /span>	2	قصر قن= 83;	8	ميرجا = 8;ه	7

دک= 78;رحسين نگارش* _ عضو= 07;يا ت علمي گروه ج&#= 1594;را فيا، دانشگا = 607; سيستا ن وبلو چستا ن

دک= 78;رحسين نگارش* _ عضو= 07;يا ت علمي گروه ج&#= 1594;را فيا، دانشگا = 607; سيستا ن وبلو چستا ن