بيرجند

&n= bsp;

پژوهش هاي جغرافيايي - شمارة 52، تابس&= #1578;ان 1384

صص 45-33

بررسي خشكسالي، تر سالي و پيش بيني تغييرا= 78; اقليم منطقه بيرجند

با استفاده از مدل هاي آمار= 610;

دكتر عليرضا بني واهب –= استاد يار دانشگاه آزاد اسلامي= 48; واحد تربت حيدريه

دكتر بهلول عليجاني – استاد گروه جغرافي= 75;، دانشگاه تربيت معلم تهران

= 662;ذيرش مقاله : 3/8/82

=

<= span lang=3DAR-SA style=3D'font-size:12.0pt;font-family:"B Zar"'>چك&= #1610;ده

SBC,AIC= و تحليل نمودار تواب= 93; خودهمبستگي = 08; خودهمبستگي جزئي تأييد گ= 585;ديد. مدل مناسب بارش ماهانه (1،1،0) × ( 1 ،1 ،0) و ميانگين درج= 07; حرارت ماهان= 07; (1،1،0) × (1،1،1) بدست آمد . شدت و تداوم خشكسالي ها و ترسالي ها با استفاده از نمره Z (استا = 6;دارد ) به صورت فصلي و سالانه باتوجه به جدول شماره (2)ه= ايم و كوتيل مورد بررسي قرار گرفت. به عنوان نمونه تداوم خشكسالي هاي = 670;هار تا پنج سال در فصل زمستان د= 608; مورد بوده كه از خشكسالي شديد در اين دوره ها حكاي= 578; دارد. از مجموع 47 سال فصل زمستان 28 فصل خشك و 19 فصل مرطوب را داراست.

        =            واژگان كليدي : تغييرات اقليمي، خشكسالي و ترسالي، آريما، بيرجند.

مق&= #1583;مه

از ديـربــاز مطالعات اقليمي در زم= 610;نه بلاياي طبيع= 10; زماني كه اثرات شديدي داشته مورد توجه بوده است. اير&#= 1575;ن به دلـيل قـرار گيري د= 585; كمربند خشكسالي دني= 75;ي قديـم و مجاورت با پرفشار جنب حـاره داراي = 575;قليمــي خشك و نيمــه خشك مي باشد و &= #1583;ر نتيجه در اكث= 585; سال ها دچار خشكسالي هاي شديد شده است.آئين هاي باران خواهي كه سابقه هفت &#= 1607;زار ساله در ايرا= 606; دارد، مؤيد اين نكته مي باشد(پاپلي 1378، ص186).        =       در شـرق ايـ= 585;ان خشكسالي هـا اثرات منفي زيـادي بر جا= 610; گذاشته است. م&#= 1607;اجرت بيش از 180000 نفر از جنوب خراسان (قاينات) به شمال خراسـا= 06; رخ داده است.

در سال هاي اخير نيز خشكسالي در كشور خسارات زياد= 10; ببار آورده است. در سال هاي2000 و 2001&nbs= p; پديده خشكس= 75;لي به ترتيب 5/3 و6/2 م&#= 1610;ليارد دلار خسارت وارد نموده است (مركزملي خشكسالي 2002، ص80). منابع آبي سطحي و زيرزميني جنوب خراسان طي چند سال اخير دچار كاهش شديدي شده و با افزايش شوري = 608; املاح، كيفي= 78; آب كاهش يافت= 607; است. اكثر قنو&#= 1575;ت خشك شده و سطح منابع زيرزميني كاهش يافته، = 576;ه طوري كه در بيشتر دشت ها= 610; منطقه از نظر حفر چاه، ممنوعه اعلا= 05; شده است (توسلي1365، ص10). كم&= #1578;رين تغيير در ميزان بارش و درجه حرارت ضربه هاي شديدي به بخش هاي كشاورزي و اقتصادي مــ= 10; زند. پيش بيني اقليمي جهت استفــاده د= 85; برنامه ريزي = 607;اي كــلان كشور خصوصا در رابطه با بلاياي طبيع= 10; ضروري بنظر م= 610; رسد. از اينرو به منظور شنا= 587;ايي نوسانات اقليمي و پيش بيني احتمال= 10; آنها، بارش و دماي ماهانه ايستگاه هواشناسي بيرجند كه داراي طولان= 10; ترين دوره آماري مي باش= 583;، مورد مطالعه قرار گرفت.

<= o:p>

<= span lang=3DAR-SA style=3D'font-size:12.0pt;font-family:"B Zar"'>پي&= #1588;ينه تحقيق
        =           مطالعــات زيادي در زمينه پيش بيني اقليمي بـا استفاده از روش هــاي كمي درسطح جهـان انجام شده اســت. در اروپا وايد (1999š= 8; ص513)= 1 دو&= #1585;ه هاي خشكسالي اسپانيارا ب= 75; استفاده از ز= 606;جيره مـاركوف بررسي نموده است و باري (2001،= 89;381 )2 ناحيه بندي اقليمي و بررسي خشكسالي ها و ترسالي ها و پيش بيني اقل= 610;مي را با استفاد= 607; از رو= ش هاي مختلف مانند: شاخص خشكسالي پالمر،‌زنج¡= 0;ره ماركوف، ‌مي= 75;نگين متحرك، اتورگرسيوو R= 04;آريما3 استفاده نموده است. مارتين (1999، ص197)4 در منطقه المازورا در سواحل مديترانه اي اسپانيا روي جهت باد و تأثي&= #1585; آن در اقليم منطقه از آزمون همگني = 608; مدل هاي پيش بيني اتورگرسيو،̴= 4;آرما و آريما استفاده نموده است. همچنين= استرلا (2000، ص1599)= 5 در ناحيه والنسيا در كشور اسپاني= 75; در طول چهل سا&#= 1604; دوره آماري ، چهار دوره خشكسالي را تشخيص داده است . بلوت ساس = (2001، ص 95)= 6 ميانگين درج= 07; حرارت را در سطح 500 و 1000 هكتو پ= اسكال در لايه هاي مختلف بر فرا= 586; اروپا بررسي نموده و مدل فصلي آريما را جه= 8; پيش بيني بكا= 585; برده است .در ايالات متحد= 07; آمريكا كوري (19= 89، ص91)= 7<= span lang=3DAR-SA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar"'>با&= #1585;ش ايالت هاي آيوا، ايلي نويزو آركانزاس را توسط روش هاي تجزيه و تحلي= 604; طيفي بررسي نموده و جهت پيش بيني بار= 588; از مدل باكس- ج&= #1606;كينز استفاده نموده است. در آسيا گانگول= 10; (2002، ص796)8 بر روي حوضه داخلي گنگ و اوتارپرادش بنگلادش مطا= 04;عه نموده و يك سيستم هشدار دهنده با است= 601;اده از سيستم هاي سنجش از دور و روش هاي آمار= 610; مانند آريما جهت پيش بيني و شناخت بلاي= 575;ي طبيعي مثل سي= 604; و خشكسالي طراحي نموده است. متلكا         =            (1997، &#= 1589;42)1 نوسا = 6; اقليم كره زمين و ارتبا= 591; از دور انسو و &= #1588;اخص دوره اي كواس= 610; و دماي سطح آب در ناحيه است= 608;ائي اقيانوس آرا= 05; را بررسي نموده است. وي &= #1605;دل آريماي فصلي ( 0= ,1,1 )× (1،1،1) را براي بررسي سري زماني درجه حرارت برازش داده و بر اساس شاخص نوسان جنوبي = 608; نوسان آتلانتيك شمالي بارش و درجه حرارت را پيش بيني كرده است.

در قاره آفريقا چوبوكي (1995، ص187)2 سه دو= 85;ه ناهنجاري ها= 10; رطوبتي اقلي= 05; و روابط بين آتلانتيك و مراكش را تشخيص داده و الگوي تغييرات اقليمي را رو= 610; نقشه تعيين نموده است. جهت پيش بيني از ضريب همبستگي و ات= 608;رگرسيو استفاده نموده است. اشل(2001، ص45)3با استفاده از فشار سطح اقيانوس آرا= 05; و با استفاده از مدل هاي پيش بيني آماري نوسان آتلانتيك شمالي را برر= 587;ي و بهترين مدل را جهت پيش بيني اتورگرسيو تشخيص داده است. مطالعات &#= 1575;نجام شده روي ايرا= 606; بسيار اندك است و نياز به مطالعات بيشتري دارد. عليجاني (1378،ص 143) = در دو ايستگاه تهران و بــوشهر بــارش سالا= 06;ه را طـي سال ها&#= 1610; 1996-1894 بـررسي نموده است. سري هاي زمان= 610; كاملاً تصادفي و با تـــوزيع نــرمال مي باشند. روش ها&#= 1610; زنجيره ماركوف، اتورگرسيو،̴= 4; تحليل طيفي و آزمون كندال مورد استفاده قرا= 85; گرفته است و هيچگون= 607; روندي ديده نشده و ضريب ت&#= 1594;يير پذيري طي 103 سال ،‌30 درصد بوده كه تقريبا ثابت است و خشكسالي 1377 صرف= ;ا يك دندانه تصادفي در سر= 610; زماني بارش بوده است. عساكره (1380) سري = 607;اي زماني درجه ح= 585;ارت سه ايستگاه ر= 575; بررسي كرده و مدل هاي آريماي زير ر= 575; بدست آورده است: بوشهر(1،1،= 0)، جاسك (2،1،0) و مشهد(1،1،0).

         رمضان= ي (1380، ص117) سري هاي زماني بارش چهار ايستگا= 07; در استان مازندران را بررسي نموده = 575;ست. به عنوان نمونه براي ايستگاه بابلسر مدل ف= 589;لي (1،1،0) × (1،1،0) همراه با تبديل لگاريتم طبيعي پيشنهاد مي ن= 605;ايد. ترابي (1380، ص80 ) ‌س= ري هاي زماني بارش، حداقل = 608; حداكثر درجه حرارت را روي پنج ايستگاه درسطح كشور بررسي كرده و به عن = 8;ان نمونه مدل (2،1،= 2) × (0،0،1) براي بارش ايستگا= 07; بابلسر ارائ= 07; نموده است. شه&#= 1575;بفر(1380، ص92) مدل پيش بيني بارش سالانه مشهد را آريماي(3،3،0= ) تشخيص داده است.

بررسي خشكسالي و تر سالي بيرجند

        = ايستگاه هواشناسي بيرجند در نيمه جنوبي استان خراسا= 06; در ارتفاع 1491 متري قرار گرفته است. در دوره مطالعه 47 ساله ميانگين بار= 88; سالانه 39/170 ميل= 10; متر ودماي سالانه 25/16 درج = 7; سانتي گراد م= 610; باشد. به منظور اراية شناخت بيشتر از شرايط اقليمي و به و&#= 1610;ژه خشكسالي هاي منطقه ، مقادير بارش سالانه و فصل= 610; ايستگاه به صورت نمودارهاي نمرات استا ندارد در شكل &#= 1588;ماره (1) ترسيم شده اس= ;ت.

نمرات استاندارد بارش سالانه ايستگاه بر اسا س جدول هايم و كوتيل (1= 996، ص73) به شش طبقه تقسيم شد (جدول شمار&#= 1577; 1). بالاترين با&= #1585;ش سالانه 382 ميلي متر (نمره z استاندارد56/3 ) در سال 1957 و كمترين مقدا= 85; آن در سال 1973 ،7/64 ميلي متر (نمره z استا= ندار 79/1- ) رخ داده است. = تعداد سال هاي خشك 23 سال و مرطوب 24 سال بوده است. تداوم خشكسالي هاي يكساله و دو تا سه ساله به &= #1578;رتيب پنج و چهار مو&#= 1585;د و تداوم دوره تر سالي دو تا سه ساله شش مو&#= 1585;د بوده است. فرا&#= 1608;اني خشكسالي هاي فصلي به شرح زير است:

&#= 1601;صل زمستان دارا= 10; 28 فصل خشك و 19 فص= 604; مرطوب مي باش= 583;. ميزان تداوم خشكسالي چها= 85; تا پنج ساله د&#= 1608; مورد بوده اس= 578;.

&#= 1601;صل بهار 27 فصل خشك و 20 فصل مرطوب دارد. ميزان تداوم خشكسالي چها= 85; تا پنج ساله دو مورد بوده است.

فصل پائيز 24 فصل خشك و 23 فصل مرطوب و ميزا= 606; تداوم خشكسا= 04;ي چهار تا پنج س&#= 1575;له، دو مورد بوده است.

=

جدول= 1- طبقه بندي هايم وكوتيل

= دو= ;ره خشك

= نم= ;ره استاندارد Z

= دو= ;ره مرطوب

= نم= ;ره استاندارد Z

خش= ;كي شديد

_<=
/sub>

مر= ;طوب شديد

_<=
/sub>

خش= ;كي متوسط

_<=
/sub>

مر= ;طوب متوسط

_<=
/sub>

خش= ;كي ضعيف

_<=
/sub>

مر= ;طوب ضعيف

_<=
/sub>

جدول 2- آماره هاي AICوSBC<= /o:p>

= با= ;رش

= در= ;جه حرارت

= آم= ;اره ها

4621

2684

AIC

4634

2701

SBC

داده ها و روش كار

به منظور پيش بيني وضعيت خشكسالي ها مراحل زير انجام گرفت:

1- بارش و ميانگين دما= 10; ماهانه ايستگاه طي 47 سال دوره آماري (2001-1955) مورد استفاده قرا= 85; گرفته است. برآورد داده هاي مفقــود شده به روش رگرسيون و همگني داده ه= 575; با روش ران تست انجام شد.

2- نمودار پراكندگي هر يك از سري هاي زماني ترسيم = 608; تغييرات واريانس مورد بررسي قرار گرفت .جهت ايستا شدن، تفاضل گيري فصلي و غيرفصلي انجام گرفت.

3- ب = 0;راي تعيين پـارامترها¡= 0; فرمول (Q,q,P,p<= span lang=3DAR-SA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar"'> ) از طريق تواب= 593; و نمودارهاي خودهمبستگي ( Acf ) و خود همب= 87;تــگي جزئي ( Pacf ) استفاده شد. با توجه به كيفيت بيرون زدگي ضرايب همبستگي تأخ= 10;رها از خط معني داري نوع مدل و مرتبه آن تعيين شد مشكاني (1371، ص143). ب= ;راي جلوگيري از خطاي بيش از حد برازاندن مدل1 از آماره هاي AIC 2 و= SBC3 استفا= ده شد و توسط باقيمانده هاي مدل فرض استقلال و تصادفي بودن     سر&= #1610; ها به اثبات رسيد (بزرگنيا 1366&#= 1548; ص 97) (نيرومند1379، ص549).

&n= bsp;

&n= bsp;

شكل هاي شماره (1)

=

مدل بندي و پيش بيني بارش ماهانه

1- مج= ;موع بارش ماهانه ايستگاه بيرجند از 1955 ت= 5; 2001 به مدت 47 سال توسط نرم افزارهاي SPSS و EXCEL به صورت سر= 10; زماني تبديل = 608; نمودار سري زماني رسم گر= 583;يد (شكل شماره2). با توجه به نمودار، روندي در سري &#= 1607;اي زماني مشاهد= 07; نشد. توابع خودهمبستگي = 08; خودهمبستگي جزئي ترسيم ش= 583; (شكل هاي شماره 3 و4). طبق اين نموداره= 75; تغييرات منظ= 05; فصلي در سري ز&#= 1605;اني مشاهده مي شود. با هر دوازده مشــ= 75;هده يك بار، الگو= 610; تغييرات سري تكرار مي گرد= 583; و ميرائي سري= 593; در خود همبست= 711;ي ها ديده نمي شود. در نتيجه سري ايستا نيست و داراي تغييرات فصل= 10; 12 (S=3D12 ) مي باشد.=

2- ج = 7;ت ايستا شدن سر= 610; زماني تفاضل گيري فصلي و غير فصلي انجام گرفت و نمودار تغييرات سري زماني بارش ماهانه پس از يك بار تفاضل گيري فصلي و غيرفصلي ترسيم گرديد (شكل شماره 5). دž= 5; مراحل ايستا شدن سري زمان= 610; تفاضل گيري ف= 589;لي و غيرفصلي مرتبه اول كمترين واريانس را نشان داده اس= 578; و با توجه به نمودار تواب= 93; خودهمبستگي و خودهمبستگ= 10; جزئي (شكل هاي شماره 6 و 7) بهترين مدل برازش شـده، مدل ميانگين متـحرك با تف= 575; ضل گيري مرتب= 607; اول فصـلي و غيرفصلي مي ب= 575; شد: (1،1،0) * (1،1،0).

3- براي تعيين پارامترها، مدل بر سري زماني برازش = 583;اده شد و براي تأي&#= 1610;د مدل از نمودا= 585; تابع خودهمبستگي = 08; خودهمبستگي جزئي باقيمانده ه= 75; استفاده شد (شكل هاي شماره 9 و10). خودهمبستگي ها در محدوده صفر قرار گرفتند و فرض استقلال و تصادفي بودن داده ها پذيرفته شد( شكل هاي شمار= 607; 11 و 12) . نمودار نرمال و هيستوگرام ف= 85;اواني باقيمانده هاي مدل را نشان مي دهد . جهت جلوگيري از خطاي بيش از حد برازاندن مد= 04; آماره هاي SBC وAIC محا سبه و در جدول شماره (2) د= ;رج گرديدند (بزرگنيا 1381، ص 73 و آذر‌1379، ص151).

        =           شكل 2- نمودار سري هاي زمان= 610; داده هاي اصل= 610; بارش ماهانه بيرجند&= nbsp;           &nbs= p;               &= nbsp;                 =             &nb= sp;      شكل 3- نمودار تابع خود همبستگي سري زماني با= 585;ش بيرجند

= 588;كل 5- نمودار تغييرات سري زماني بارش ماهانه بيرجند با يك بار تفاضل گيري فصلي و غير فصلي

    = شك&#= 1604; 4- نمودار تابع خود همبستگي جزئي سري زما= 606;ي بارش بيرجند        =         =

        =             &nb= sp;       شكل6- نمودا= ر تابع خود همبستگي سري زماني بارش ماهانه&= nbsp;           &nbs= p;            &= nbsp;           &nbs= p;            &= nbsp;           &nbs= p;            &= nbsp;           &nbs= p;

             =            = بيرجن= ;د با يك بار تفاضل گيري فصلي و غير فصلي        =             &nb= sp;               =             &nb= sp;            =             &nb= sp;            =             &nb= sp;      بيرج&= #1606;د با يك بار تفاضل گيري فصلي و غير فصلي

=         =             &nb= sp; شكل8- نمودار تابع خود همبستگي باقيمانده هاي بارش ماهانه بيرجند&= nbsp;                        = ;                 =         شكل= ;نم&#= 1608;دار تابع خود همبستگي جزئ= 10; باقيمانده هاي بارش ماهانه بيرج= 06;د

4- بر اساس مدل (1،1،0) &tim= es; ( 1،1،0) برازش شد= 07; مدل پيش بيني به شرح زير مي باشد:

ب&#= 1607; منظور انطبا= 02; مدل با داده هاي واقعي سر= 610; زماني مدل فو= 602; بسط داده مي شود:

شك&= #1604; نهائي مدل به &#= 1589;ورت زير تعريف مي &#= 1711;ردد:

درصورت اعمال ضرايب        =         =                 =     _{=
   _{=
            &nb=
sp;}}

&#= 1605;دل نهائي به شكل زير خواهد بو= 583; :

مق&= #1575;دير پيش بيني شده بارندگي ماهانه ايستگاه بيرجند تا سا= 604; 2011 در جدول شماره (3) درج شده است.

شكل10- = 06;مودار احتمال نرما= 04; باقيمانده هاي بارش ماه= 575;نه بيرجند =             &nb= sp;         =             &nb= sp;            =             شكل11- نمودار هيستوگرام فراواني باقيمانده هاي مدل سري زماني بارش ماهانه بيرجند

پيش بيني دماي ماهانه

براي تعيين مدل مناسب ميانگين درج= 07; حرارت ايستگ= 75;ه بيرجند، در ابتداء نمودار تواب= 93; خودهمبستگي = 08; خودهمبستگي جزئي ترسيم و بر مبناي آن تفاضل گيري ف= 589;لي و غيرفصلي مرتبه (1) صورت پذيرفت.

با توجه به حالت &#= 1607;اي قطع و افول1 در خودهمبستگي = 08; خودهمبستگي جزئي مدل (1،1،0) &tim= es; (1،1،1) انتخاب گرديد . فرض استقلال و تصــادفي بــــودن داده ها و همچنين خطــ= 75;ي بيش از حد برازاندن بررســي و نمودار احتم= 00;ـال و هيستوگــرا = 5; باقيـــمانž= 3;ه ها ترسيـــم شــد ( شكل ها&= #1610; شماره 13 تا 18)وب= 85; اساس شاخص ها مدل نها ئي به صورت زير است= 582;راج گرديد:

كه در آن

        =             &nb= sp;            =             &nb= sp;           _{=
            &nb=
sp;_{=
            &nb=
sp;}}

پس از بسط مدل و جايگذاري ضرايب محاسب= 07; شده ،مدل نها= 574;ي پيش بيني دما به شرح زير مي با شد:

مقاد= ير پيش بيني شده ميانگين درج= 07; حرارت ماهان= 07; ايستگاه بيرجند تا سا= 604; 2011 در جدول شماž= 5;ه (4) محاسبه شده است

نت&= #1610;جه گيري:

&#= 1582;شكسالي هاي اخير استان خراسا= 06; موجب خسارات = 586;يادي شده است. به منظور جلوگيري از ت= 603;رار اين نوع خسارات سنگي= 06; شناخت اين نوسانات در طول دوره آماري و پيش بيني آنها در بر نامه ريزي هاي كلان كشو= 585; لازم است. بدين جهت ايس= 578;گاه بيرجند به عنوان ايستگاه معر= 01; منطقه انتخا= 76; و بررسي شد. جهت بررسي تغييرات اقليمي در بيرجند ابتداء بارش = 608; دماي ماهانه استا ندارد شد. از روي اين نمرات شدت خشكي به شش طب&#= 1602;ه تقسيم و نمودارهاي آ= 06; ترسيم و نتاي= 580; كلي زير حاصل شد:

1- تغييرات بار= 88; منطقه بيرجن= 83; وجود خشكسال= 10; ها ي شديد و گاه طولاني مدت را نشان مي دهد.

2-= از مجموع دوره مورد بررسي د= 585; فصل زمستان 28 مورد خشكسال= 10; ديده شده كه ا&#= 1586; اين تعداد 16 مورد خشكسال= 10; شديد و متوسط بوده است. <= /p>
3- بر اساس نتا يج نمودار هاي خود همبستگي = 608; خود همبستگي جزئي، سري ها= 610; زماني بارش و دماي ماهانه روندي را نشا= 606; نداده اند ام= 575; تغييرات فصل= 10; منظم دارند.

4- به منظور پيش بيني تكرار خشكسالي ها ا= 586; مدل هاي باكس جنكينز استفاده شد ك= 607; در نهايت برا= 610; بارش ماهانه مدل (1،1،0)×(1،1،0) و براي دماي ماهانه مدل (1،1،0)×(1،1،1) برازش شدند. م&#= 1583;ل هاي بدست آمد= 607; از دقت بالاي= 610; برخوردار هس= 78;ند. نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه مي توان از آنها براي         =     پيش بيني تغييرا= 78; بارش و دماي بيرجند استفاده كرد. پس از پيش بيني با مقاي= 587;ه مقادير بدست آمده و با توجه به آستانه ها، درجه ه= ;اي مختلف خشكي و= 588;دت آنها را تعيي= 606; نمود.

        =           جدول 3- مقادير پيش بيني شده بار= 588; ماهانه بيرج= 06;د

      سال

ما= ;ه

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

مي= ;انگين

47س= 75;له

ژا= ;نويه

25.62

25.62

25.62

25.62

25.62

25.62

21.85

21.20

17.82

14.29

25.51

فو= ;ريه

33.28

33.27

33.28

33.29

33.29

35.61

34.70

32.39

24.53

21.98

34.55

ما= ;رس

36.49

36.49

36.49

36.49

36.49

36.49

37.89

37.45

37.20

34.65

47.51

آو= ;ريل

11.41

11.41

11.41

11.41

11.41

11.41

11.54

11.53

11.53

11.48

16.57

مه= ;

0.75

0.75

0.75

0.75

0.75

0.75

0.75

0.75

0.75

1.92

5.87

ژوئ= ;ن

0.94

0.94

0.95

0.95

0.94

1.05

1.18

1.22

1.25

0.75

1.05

ژو= ;ئيه

0.22

0.22

0.22

0.22

0.31

0.31

0.31

0.31

0.22

0.02

0.31

او= ;ت

0.02

0.02

0.02

0.02

0.02

0.02

0.02

0.02

0.03

0.03

0.13

سپ= ;تامبر

0.65

0.65

0.65

0.64

0.64

0.64

0.64

0.64

0.34

0.25

0.89

اك= ;تبر

0.92

0.92

0.92

0.92

1.3

1.3

1.3

1.3

1.31

1.29

2.89

نو= ;امبر

6.70

6.70

6.70

6.70

6.82

6.84

6.85

6.93

6.22

5.22

5.45

دس= ;امبر

29.27

29.27

29.27

29.27

29.27

29.27

29.27

29.27

28.53

27.42

24.53

&nbs= p;

= 588;كل12- نمودار تابع خود همبستگي سري زماني ميانگين دما= 10;        &= nbsp;                 =             &nb= sp;            =             &nb= sp;       شكل13- نمودار تابع خود همبستگي جزئي سري زماني ميانگ= 10;ن

              &= nbsp;                 &= nbsp;           &nbs= p;           &= nbsp;           &nbs= p;           &= nbsp;           &nbs= p;           &= nbsp;           &nbs= p;           &= nbsp;           &nbs= p;           &= nbsp;           &nbs= p;           &= nbsp;           &nbs= p;      بير&#= 1580;ند با يكبار تفاضل گيري فصلي و غير فصلي        =             &nb= sp;                   =             &nb= sp;            =          =      دما&#= 1610; بيرجند با يكبار تفاضل گيري فصلي و غير فصلي
            =             <= o:p>

= 588;كل14- نمودار تابع خود همبستگي جزئي باقيمانده ه= 75;ي ميانگين دما= 10; ماهانه بيرجند                     =             &nb= sp;     شكل15- ن= 605;ودار تابع خود همبستگي باقيمانده هاي ميانگين دمايماهانه بيرجند
=         =

=

شكل16- نمودا= ر هيستوگرام فراواني باقيمانده هاي مدي سري زماني &= nbsp;           &nbs= p;            &= nbsp;           &nbs= p;            &= nbsp;         شكل17- = 06;مودار احتمال نرما= 04; باقيمانده هاي مدل سري دماي ماهانه بيرجند

مدل سري زماني ميانگين دما= 10; ماهانه بيرج= 06;د        =            =             &nb= sp;            =             &nb= sp;            =             &nb= sp;            =             &nb= sp;            =

=

=

=

=

=

=

=

        =           جدول 4- مقادير پيش بيني شده ميانگين دما= 10; ماهانه بيرجند

=

=

سال

= ماه

= 2011

= 2010

= 2009

= 2008

= 2007

= 2006

= 2005

= 2004

= 2003

= 2002

= ميان&#= 1711;ين

= 47ساله=

= ژانو&#= 1610;ه

= 3.52

= 3.52

= 3.52

= 3.52

= 3.52

= 3.52

= 3.52

= 3.98

= 4.1

= 4.3

= 3.61

= فوري&#= 1607;

= 5.65

= 5.65

= 5.65

= 5.65

= 5.65

= 5.66

= 5.66

= 5.66

= 6.03

= 6.04

= 5.95

= مارس

= 11.51

= 11.51

= 11.51

= 11.51

= 11.51

= 11.51

= 12.1

= 12.52

= 12.2

= 12.3

= 10.25

= آوري&#= 1604;

= 17.15

= 17.15

= 17.15

= 17.15

= 17.15

= 17.15

= 17.15

= 17.12

= 17.24

= 17.43

= 16.93

= مه

= 21.54

= 21.54

= 21.54

= 21.54

= 21.52

= 21.52

= 21.53

= 21.52

= 22.21

= 21.05

= 22.15

= ژوئن <= o:p>

= 26.85

= 26.85

= 26.85

= 26.85

= 26.84

= 26.84

= 26.85

= 26.85

= 26.92

= 27.1

= 26.61

= ژوني&#= 1607;

= 27.43

= 27.43

= 27.43

= 27.43

= 27.43

= 27.43

= 27.43

= 27.43

= 27.52

= 27.49

= 27.62

= اوت

= 25.92

= 25.92

= 25.92

= 25.92

= 25.92

= 25.84

= 25.84

= 25.84

= 25.92

= 25.93

= 25.88

= سپتا&#= 1605;بر

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.63

= 22.65

= 22.26

= اكتب&#= 1585;

= 17.95

= 17.95

= 17.95

= 17.95

= 17.94

= 17.93

= 17.94

= 17.94

= 18.20

= 18.60

= 16.23

= نوام&#= 1576;ر

= 10.88

= 10.88

= 10.88

= 10.88

= 10.85

= 10.85

= 10.85

= 10.85

= 11.04

= 11.50

= 10.81

= دسام&#= 1576;ر

= 7.95

= 7.95

= 7.95

= 7.95

= 7.95

= 7.95

= 8.02

= 8.02

= 8.42

= 8.35

= 6.63

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

=

مناب&#= 1593; و مآخذ:

1-= آذر، عادل و ديگرا= 606;(1379)، آمار و كاربر= 583; آن در مديريت ( جلد دوم)، سمت، 390 صفحه.

2-= بــزرگنيا، ابوالقاسم(1366)، تجزيه و تحلي= 604; سريهاي زمان= 10; و پيش بيني، آستان قدس رضوي، معاون= 78; فرهنگي،190 صفح&= #1607;.

3-= بزرگنيا،‌ا= 76;والقاسم و ديگران(1381)،‌ = 87;ريهاي زماني، دانشگاه پيا= 05; نور، 158صفحه.

4- پاپلي يزدي، محمد حسين و ديگران(1378)، آئ¡= 0;نهاي بارانخواهي در زمان خشكسالي ها، فصلنامه تحقيقات جغرافيائي ويژه هوا <= /span>– اقليم، سال چهارم، شماره 3 و4، شماره پياپي54، 55 پائيز و زمستان، صفحات 186 – 211.

5-= ترابي، سيما(1380)، بررس¡= 0; و پيش بيني تغييرات دما = 608; بارش در ايرا= 606;، دانشگاه تبريز، رسال= 07; دكتري،‌201 صفحه.

6- تــوسلي و ديگران(1365)، خلاصه اي از منابع و مسائ= 604; آب استــان خراسان، وزارت نيــر= 08; و شــركت آب منطقه اي خراسان، 325 صفحه.

7- رمضاني، نبي = 575;… (1380)š= 8; ‌تحليل و پيش بيني خشكساليها و ترساليهاي استان مازندران، دانشگاه تربيت معلم، پايان نامه كارشناسي ارشد، صفحه 117.<= /o:p>

8- شهابفر، عليرضا و ديگران(1380)، ارزيابي و روشهاي نيكوئي براز= 88; توابع توزيع= 07;اي آماري و استفاده از سريهاي زمان= 10; جهت پيش بيني بارندگي سالانه شهر مشهد، مجموع= 07; مقالات اولي= 06; كنفرانس ملي بررسي راهكارهاي و = 605;قابله با بحران آب، دانشگاه زاب= 04;، جلد سوم، 395 صفح= ;ه.

9-= عساكره، حسين(1380)، تجزي = 7; و تحليل آمار= 610; – اقليمي ،سريهاي زماني دما در ايران، دانش= 11;اه اصفهان، رساله دكتري.

10= – عليجاني، بهلول(1378)، بررسي تغييرات زماني بارش د= 585; ايران، دهمي= 06; كنگره جغرافيائي .جغرافيا و توسعه در دهه سوم انقلاب اسلامي، دانشگاه اما= 05; حسين (ع)، صفحه1= 43.

11- مشكاني، محم= 83; رضا(1371)، تحليل سريهاي زمان= 10; پيش بيني و كنترل، دانش= 11;اه شهيد بهشتي، = 589;فحه143.

12= - نيرومند، حسينعلي(1379)، تž= 1;ليل آماري چند متغيره كاربردي، دانشگاه فرد= 08;سي مشهد،740 صفحه.

13-Barry, R.G. etal. 2001. Synoptic and Dynamic Climatolog= y. Routledge .P.620.

14-Bloutsos, A.A. etal. 2001. Arima modeling = of mean Temparature at the 1000/500 hpa layer   over = europe. P.95. www.cyf-kr.edu.pl/Zinied<= /a> 2w/paper 009 . html .

15-Chbouki,N.etal.1995.spatio – temporal patterns of Drought in Moroco . International journal of climatology,vol.15, P.187-205

16-Currie,R.G.etal.1989.comments on power spectra and Coherence of Drought in the interior Plains, Internati= onal Journal of Climatology ,Vol .9, P.91 – 100.

17-Eshel, G. etal. 2001. forcasting the north Atlantic Oscillation using Pacific surface pressure. P.45. Journal of climate. geosci.uchicago.edu/gidon/papers/nao/nao1/html.

18- Estrela ,M.J. 2000. Multi – Annual Drought Episodes in the Mediterranean (Valencia Region) from 1950 – 1996 .International Journal of climatology,Vol .20 . P. 1599 – 1618

19= -Gangully,A.R.2002.Farecasting Rainfall and Floods Advances and way orward.P.32.Web.mit.edu/auroop/w= ww/interests.html.

20-Kuticl , H . 1996 . Circulation and extreme rainfall conditions in the eastern Mediterrnean durring the last century . International Journal climatology ,Vol.16, P.73-92 .

21- Martin ,= M . 1999 . Analysis and Modelling of time ser= ies of surface wind spead and    direction .information Journal of climatology ,Vol.19 , P.197-209.

22- Metalka&= nbsp; , R . L . 1997.Analysis of secular time series of climatological cha= racteristics .   Doctoral thesis.P.42.=

www.chmi= .cz/poboc/HK/ok/PUBLIKACE/DISERT/Diser.htm.=

23-National Drought mitigation Center 2002. Drought and Climate Change.P.8.<= /span>

www.aqu .org/meeting/fmO2/fmO2/fmO2-pdf

24-Vide, J.M.1999.Regionalization of peninsul= ar spain Based on the length of Dry Spells. International Journal of climatology , V= ol . 19 , P.513-536

Vide        =             &nb= sp;            =                     =      -1

Barry -2

Autoregressive,ARIMA -= 3

- Martin= 4

Estrela -<= span class=3DMsoFootnoteReference>5

- Bloutsos= 6

Currie -= 7

Ganguly -= 8

Metelka-1

- Chbouki 2

<= span dir=3DLTR>- Eshel 3

- O= verfitting 1=

- Akaikes Information Criterion 2=

- Schwa= rtzs Bayesian Criterion 3

- Cuts = off, Dies down 1

= دو= ;ره خشك	= نم= ;ره استاندارد Z	= دو= ;ره مرطوب	= نم= ;ره استاندارد Z
خش= ;كي شديد	_<= /sub>	مر= ;طوب شديد	_<= /sub>
خش= ;كي متوسط	_<= /sub>	مر= ;طوب متوسط	_<= /sub>
خش= ;كي ضعيف	_<= /sub>	مر= ;طوب ضعيف	_<= /sub>

= با= ;رش	= در= ;جه حرارت	= آم= ;اره ها
4621	2684	AIC
4634	2701	SBC

سال ما= ;ه	2011	2010	2009	2008	2007	2006	2005	2004	2003	2002	مي= ;انگين 47س= 75;له
ژا= ;نويه	25.62	25.62	25.62	25.62	25.62	25.62	21.85	21.20	17.82	14.29	25.51
فو= ;ريه	33.28	33.27	33.28	33.29	33.29	35.61	34.70	32.39	24.53	21.98	34.55
ما= ;رس	36.49	36.49	36.49	36.49	36.49	36.49	37.89	37.45	37.20	34.65	47.51
آو= ;ريل	11.41	11.41	11.41	11.41	11.41	11.41	11.54	11.53	11.53	11.48	16.57
مه= ;	0.75	0.75	0.75	0.75	0.75	0.75	0.75	0.75	0.75	1.92	5.87
ژوئ= ;ن	0.94	0.94	0.95	0.95	0.94	1.05	1.18	1.22	1.25	0.75	1.05
ژو= ;ئيه	0.22	0.22	0.22	0.22	0.31	0.31	0.31	0.31	0.22	0.02	0.31
او= ;ت	0.02	0.02	0.02	0.02	0.02	0.02	0.02	0.02	0.03	0.03	0.13
سپ= ;تامبر	0.65	0.65	0.65	0.64	0.64	0.64	0.64	0.64	0.34	0.25	0.89
اك= ;تبر	0.92	0.92	0.92	0.92	1.3	1.3	1.3	1.3	1.31	1.29	2.89
نو= ;امبر	6.70	6.70	6.70	6.70	6.82	6.84	6.85	6.93	6.22	5.22	5.45
دس= ;امبر	29.27	29.27	29.27	29.27	29.27	29.27	29.27	29.27	28.53	27.42	24.53

سال = ماه	= 2011	= 2010	= 2009	= 2008	= 2007	= 2006	= 2005	= 2004	= 2003	= 2002	= ميان&#= 1711;ين = 47ساله=
= ژانو&#= 1610;ه	= 3.52	= 3.52	= 3.52	= 3.52	= 3.52	= 3.52	= 3.52	= 3.98	= 4.1	= 4.3	= 3.61
= فوري&#= 1607;	= 5.65	= 5.65	= 5.65	= 5.65	= 5.65	= 5.66	= 5.66	= 5.66	= 6.03	= 6.04	= 5.95
= مارس	= 11.51	= 11.51	= 11.51	= 11.51	= 11.51	= 11.51	= 12.1	= 12.52	= 12.2	= 12.3	= 10.25
= آوري&#= 1604;	= 17.15	= 17.15	= 17.15	= 17.15	= 17.15	= 17.15	= 17.15	= 17.12	= 17.24	= 17.43	= 16.93
= مه	= 21.54	= 21.54	= 21.54	= 21.54	= 21.52	= 21.52	= 21.53	= 21.52	= 22.21	= 21.05	= 22.15
= ژوئن <= o:p>	= 26.85	= 26.85	= 26.85	= 26.85	= 26.84	= 26.84	= 26.85	= 26.85	= 26.92	= 27.1	= 26.61
= ژوني&#= 1607;	= 27.43	= 27.43	= 27.43	= 27.43	= 27.43	= 27.43	= 27.43	= 27.43	= 27.52	= 27.49	= 27.62
= اوت	= 25.92	= 25.92	= 25.92	= 25.92	= 25.92	= 25.84	= 25.84	= 25.84	= 25.92	= 25.93	= 25.88
= سپتا&#= 1605;بر	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.63	= 22.65	= 22.26
= اكتب&#= 1585;	= 17.95	= 17.95	= 17.95	= 17.95	= 17.94	= 17.93	= 17.94	= 17.94	= 18.20	= 18.60	= 16.23
= نوام&#= 1576;ر	= 10.88	= 10.88	= 10.88	= 10.88	= 10.85	= 10.85	= 10.85	= 10.85	= 11.04	= 11.50	= 10.81
= دسام&#= 1576;ر	= 7.95	= 7.95	= 7.95	= 7.95	= 7.95	= 7.95	= 8.02	= 8.02	= 8.42	= 8.35	= 6.63

بررسي خشكسالي، تر سالي و پيش بيني تغييرا= 78; اقليم منطقه بيرجند

با استفاده از مدل هاي آمار= 610;

=

<= span lang=3DAR-SA style=3D'font-size:12.0pt;font-family:"B Zar"'>چك&= #1610;ده

مق&= #1583;مه

بررسي خشكسالي و تر سالي بيرجند

فصل پائيز 24 فصل خشك و 23 فصل مرطوب و ميزا= 606; تداوم خشكسا= 04;ي چهار تا پنج س&#= 1575;له، دو مورد بوده است.

داده ها و روش كار

پيش بيني دماي ماهانه

مناب&#= 1593; و مآخذ:

بررسي خشكسالي، تر سالي و پيش بيني تغييرا= 78; اقليم منطقه بيرجند

فصل پائيز 24 فصل خشك و 23 فصل مرطوب و ميزا= 606; تداوم خشكسا= 04;ي چهار تا پنج س&#= 1575;له، دو مورد بوده است.