MIME-Version: 1.0 Content-Type: multipart/related; boundary="----=_NextPart_01C5ECCB.555BE850" This document is a Single File Web Page, also known as a Web Archive file. If you are seeing this message, your browser or editor doesn't support Web Archive files. Please download a browser that supports Web Archive, such as Microsoft Internet Explorer. ------=_NextPart_01C5ECCB.555BE850 Content-Location: file:///C:/304D0512/file3938.htm Content-Transfer-Encoding: quoted-printable Content-Type: text/html; charset="us-ascii" به نام خدا

 

 

پژوهش هاي جغرافيايي - ش&#= 1605;ارة 52، تابستان1384 =

صص 31-13

 

تحليل و پيش بيني آماري خشكسالي و دوره هاي خشك كوتاه م= دّت  در استان خراسا= 06;= *

 

دكتر زهرا حجازي زاده- دانشيا= 585; گروه جغرافيا، دانشگاه تربيت معلّم=

عليرضا شيرخاني-كار= 88;ناس ارشد جغرافي= 75;

پذير&#= 1588; مقاله :  9/4/82

 

چكيد= 07;

          = 78;حقيق حاضر درصدد شناسائي رخداد خشكسالي و دو= 585;ه هاي كوتاه مدّت وقوع آن در منطقة خراسان مي باشد. جهت دستيابي به اين منظور از &#= 1583;و روش بهره گرفته شده است. براي بررسي وضعي= ّت خشكسالي هاي منطقه از آما= 585; بارش ماهان= ة 34 ايستگاه طي= ّ سال هاي تحقيق (1997- 1968) و روش  گيبس- ماهر استفاده‌ شد. &#= 1711;ام بعدي به شناخ= 578; دوره هاي كوتاه مد¡= 7;ت وقوع خشكسال= 10; اختصاص يافت. اين كار نيز با استفاده ا= 586; روش زنجيرة ماركف مرتب= ة ا = 8;ّل دو حالته انجام شد. براي اين كا= 85; كه از داده هاي بارش روزانة پنج ايستگاه منتخب در بخش هاي مختلف استان استفاده شد، ويژگي هاي مه= 605;ّ مرتبط با دور= 607; هاي تر و خشك كوتاه مدّت همچون احتمالات ساده و اقليمي، فراواني روز= 07;ا، طول دوره هاي تر و خشك و نيز سيكل هوايي ت= 593;يين شد. سپس با محاسبة فراواني دور= 07;‌هاي خشك، احتمال وقوع اين دور= 607; ها و سرانجام دورة بازگشت آنها مشخّص گرديد. تحليل نتايج پرداز= 88; بارش ماهانه با روش نرمال، شرايط سال‌ه= 75;ي مختلف از نظر خشكسالي و ترسالي را معلوم ساخت= ؛ ب<= span lang=3DFA style=3D'font-size:11.0pt;font-family:"B Lotus";mso-bidi-language= :FA; layout-grid-mode:line'>ه گون&#= 1607;‌اي‌كه 57 درصد ايستگاه‌ها در سال 1970 دارا¡= 0; شرايط خشكسالي بسيار شديد ب= 608;ده‌اند. برعكس، در سال 1991 تمام ايستگا= 07;‌ها بارش دريافت= 10; بالاتر از ميزان نرمال داشته و 76 درصد از آنها نيز ترسالي با شدّت‌ه&#= 1575;ي مختلف را تجربه كرده‌= 75;ند. تعيين دقيق مقدار احتما= 04; دو روز خشك متوالي، اخت= 04;اف بين احتمالا= 78; ساده و اقليم= 610; وقوع روزهاي تر و خشك و نيزفراواني وقوع دوره ها= 610; خشك از نتايج مهّ= م اين مطالعه م= 610; باشد؛ چنان <= /span>كه احتمال دور= ة خشك متوالي از 71 تا= 98 درصد نوسان داشت. بين احتمالات ساده و اقليم= 610; خشكسالي ايستگاه‌ها نيز اختلاف چشمگيري مشاهده نشد. به لحا&#= 1592; فراواني روزهاي خشك نيز در تمامي فصول، متوسّط تعداد روزها= 10; خشك ب&#= 1610;ست روز و بالاتر از آن مي‌باشد.

        =               = واژگان كليدي: خراس&#= 1575;ن، خشكسالي، ده= 03; ها، زنجيرة ماركف، دوره هاي خشك كوتاه مدّت.

 

مق&= #1583;ّمه<= o:p>

ترديدي نيست كه اقلي= 605; در اشكال گوناگون از ج= 605;له خشكسالي نقش تعيين كنندهR= 04;اي در وضعيّ= ت اقتصادي و به تبع آن شرايط اجتماعي جوامع دارد. اين شرايط بالاخص در مورد برخي كشورها مثل ايران كه به= لح&= #1575;ظ موقعيّت جغرافيايي د= 85; مناطق گرم و خشك واقع اند= 548; ملموس تر است. حدود 78 درصد از وسعت 31= 3524 كيلومتر مربّعي استان خراسا= 06; از نظر آب وهوايي دارا= 10; اقليم بياباني ونيمه بياباني مي باشد و استعداد بال= 75;يي جهت ابتلا به بلاياي طبيع= 10; دارد.

وقوع پديدة خشكسالي و اث= 585;ات زيانبار آن ك= 607; بخش هاي مختلف زندگي انسان را تحت تأثي&= #1585; خود قرار داد= 607; است،‌ باعث شده كه مخصوص= 575;ً در دهه هاي اخير متخصّصان علوم جوّ= ي و نيز اقليم شناسان كشورهاي مختلف جهان ب= 607; جستجوي راه‌= 07;ايي جهت مقابله ب= 575; آن از طريق مطالعة شرايط وقوع دوره هاي اين رخداد در زما= 606; ها&= #1610; گذشته و نيز پي بردن به رفتارهاي خا= 89;ّ آن در خصوص نحوة تكرار اين دوره‌ها در آينده اقدام نمايند. از آنجا كه تا كنون تعريف واحدي از خشكسالي كه تمام متخصّ= صا&= #1606; علوم مربوطه بر آن اتفاق نظر داشته باشند، ار&= #1575;ئه نشده است؛ لذ= 575; بسته به اين كه اين گونه تحقيقات توسّط چ= ه سازمان يا متخصّص و ي= 5; چه هدفي (به لحاظ هيدرولوژيك¡= 0;، اقتصادي يا كشاورزي) صور= 578; گرفته باشد،R= 04; از روش هاي متفاوتي نيز جهت انجام مطالعات استفاده گرد= 10;ده است. تا كنون مطالعات زيادي از روش «تحليل داده هاي بارندگي با استفاده ا= 586; شاخص دهك ها» و نيز «الگوي زنجيرة ماركف»=   صورت گرفته است. از روش گيبس-ماهر كه بر مبناي كاربرد توزي= 93; هاي فراواني تجمّعي يك ايستگاه بنا شده است،‌ بيشترين استفاده را محقّقين استراليايي بعمل آورده اند. مثلاً= گيبس و ماهر= ;[1] (1967) اين شاخص را جهت مطالعة= خشكسالي ها&= #1610; استراليا استفاده كرد= 07; اند. خوش اخلاق (1377) با استفاده از اين شاخص و با بهره گيري از آمار بارندگ= 10; 37 ايستگاه بين سال هاي 63-1962 تا 92-1991 در سطح كشور، به بررسي وضعيّت آ= ب و هوايي كشور به لحاظ وضعيّت ترسالي و خشكسالي پرداخت و سطو= 581; درگير با ترس= 575;لي و خشكسالي را مشخّص كرد. مظّفر&= #1610; (1380) نيز در قسمت= 610; از كار خود جهت ارزيابي قابليّت هاي محيطي كشت گندم ديم در منطقة كرمانشاه در غرب كشور، از شاخص دهك ها براي شناخت خشكسالي هاي منطقة مذكور استفاده كرد. &#= 1575;ستفاده از روش زنجيرة ماركف به دلي= 604; توانمندي ها&= #1610; آن در محاسبة دوره هاي تر و خشك و همچن&= #1610;ن ساده كردن حلّ بسياري از مس= 575;ئل احتمالات مربوط به فرايندهاي وابسته، دار= 75;ي سابقة طولاني‌تر و كاربرد بيشتري نسبت به روش قبلي مي باشد. از اين مدل در علوم مختلفي نظير هواشناسي، ك= 88;اورزي، اقليم شناسي= 48; منابع طبيعي = 608; R= 30; استفادة= زيادي بعمل آمده است. روم&#= 1606;2 (1945) و كريشنان3 (1960) بررسي هاي تداوم دوره‌= 07;اي خشك را در مقياس منطقهR= 04;اي بدون در نظر گرفتن وابستگي وقو= 93; دورة خشك نسب= 578; به دوره يا دوره هاي قبل به انجام رسا= 606;يدند. آنها در مطالعات دور= 07; هاي خشك از توزيع هاي آماري گسسته استفاده كردند. امّ= ا بررسي احتمالات وقوع بارندگ= 10; بيشتر از آستانه اي مع= 610;ّن د= ر طول دوره اي از زمان،‌ با اين فرض كه بارندگي هر دوره پديد= ه اي وابسته به وقوع يا عدم وقوع بارندگ= 10; دورة قبل است= 548; اوّلين بار توسّط گابري= 04; و نيومن4 (1962) انجام گرفت.

ساستري = 08; كاپور5 (1970) روشي را براي ارزيابي فراواني روزهاي متوا= 04;ي با بارندگي كمتر يا بيشت= 585; از آستانة= مع= يّن ارائه دادند كه در آن از احتمالات شرطي استفاد= 07; شده است.

از آنجاكه سيست= 05; هاي سينوپتي= 03; مؤثّر بر بارندگي و دوره هاي خشك ممكن است به مدّت چند روز روي هر منطقه دوام داشته باشند، لذا تعيين احتمالات رويدادهاي متوالي مانن= 83; يك روز تر به دنبال يك روز تر ديگر و يا يك روز خشك به دنبال يك روز خشك ديگر لاز= 605; خواهد بود.

مدل‌ اح&= #1578;مالي زنجيرة ماركف براي تشريح فراواني‌طو = 4;اني‌مدّت رفتار دوره‌= 07;اي تر‌و‌خشك جوّي بسيار‌ مناس= 76; است.

كلارك و كاراس1 (1989) در يك حوضة= آبريز روابط تحليلي بين بارندگي و رواناب را براي يك مدل توزيع احتما= 04; مورد نظر قرا= 585; دادند و مدل توزيع احتما= 04; شرطي را براي نشان دادن چگونگي توال= 10; بارش و پتانسيل تبخير و تعرّق د= ر عرض هاي مختلف جغرافيايي بكار گرفتند.

خاوير مارتين ويد و ليدا گومز2 (1998) كار منطقه بندي شبه جزي= 585;ة اسپانيا را ب= 585; مبناي طول دوره هاي خشك از طريق روش زنجيرة ماركف انجام دادند و بر اساس آن نواح= 610; مختلف اين كشور را تقسي= 605; بندي كردند. به اين ترتيب كه روش ماركفي د= 585; نواحي شمالي = 575;سپانيا كاملاً پذيرفته شده = 608; قابل قبول اس= 578; و بر عكس، نواحي جنوبي اسپانيا تطبيقي با اي= 606; روش ندارند و در نهايت  در نواحي مركزي اسپانيا اين روش پذيرفته شده است و= لي&= #1603;ن اختلاف محسوسي بين مقادير تجرب= 10; و برآورد شده براي طولانيR= 04;ترين دوره ها وجود دارد.

مشابه تحقيق فوق در ايالات متّ= حد<= /span>ه &#= 1578;وسّط ويلكس3 (1998) صورت گرفت كه در آن ويژگي ها&= #1610; چند مدل استوكاستيك¡= 0; (عوامل تعيين كنندة وضعي= ;ّت آ= ب و هواي يك منطقه) در خصوص تناسب و كارايي اين مدل ها براي يك منطقه با استفاده از همين روش مور= 583; توجّه قرار گرفت.

در ايرا= 06;، هاشمي (1347) با استفاده از مدل زنجيرة= ماركف به بررسي آمار بارندگي روزانه در تهران پرداخ= 78;. وي آستانة= تر= ي و خشكي را براي بارندگ= 10; 2/0 ميليمتر در نظر گرفت و فراواني دور= 07; هاي خشك و تر چند روزه را ابتدا با استفاده از م= 583;ل ماركف و‌ سپس با استفاده ا= 586; مدل برنولي برآورد نمود = 608; با مقادير واقعي مشاهد= 07; شده مقايسه كرد &#= 1608; نتيجه گرفت ك= 607; در تمام ماه‌= 607;اي مورد مطالعه (نوامبر تا آوريل) نتايج حاصل از مدل ماركف به واقعيّات مشاهده اي بسيار نزديك تر است.

مشكاني (136= 2) نيز احتمال تواتر روزها= 10; خشك و تر بابل&#= 1587;ر را از ديدگاه بيزي تجربي طّي فصل بارش (مهر تا شهريور) براي دورة= د= ه &#= 1587;الة 1350 ت&#= 1575; 1359 با آستانة= خشكي و تري 1/0 ميليمتر در روز بررسي نمود و به اين نتيجه رسيد         =             &nb= sp;   كه &#= 1583;اده هاي بارندگي روزانه اين ايستگاه با مدل زنجيرة= ماركف مرتبة او= ّل مطابقت دارد.

تاكنون دربارة منطق= ;ة خراسان كه بخ= 588; وسيعي از شرق و شمالشرق كشور را در بر دارد، تحقيق جامعي با استفاده ا= 586; اين روش صورت نگرفته و= از اينرو تحقيق = 581;اضر در پي دستياب= 610; به اين اهداف است :

الف- شناخت وضعيّت ك= لّي خشكسالي‌ها¡= 0; منطقه؛ <= /p>

ب- شناسايي ويژگي‌هاي دوره هاي خشك.

&nbs= p;
رو&= #1588; بررسي

در اين تحقيق جهت بررسي شرايط خشكسالي منط= 02;ة مورد مطالعه از روش گيبس و ماهر (1967) استفاده شد. د&#= 1575;ده‌هاي مورد استفاد= 07; در اين روش،= دا= ده هاي بارش سالانه براي سي &#= 1587;ال از 1968 تا 1997 را شامل مي شود. در اين مرحله مقادير بارش مذكور با استفاده از نرم افزار Hayfa  پردازش شده = 608; مقادير بدست آمده بر اساس تقسيم بندي دهك‌ها و با توجّه به جدو= 604; شمارة (1) در سه گروه با شرايط خشكسالي، حالت نرمال و وضعيّت ترسالي دسته بندي گرديد.

 

ارزش كيفي

دهك

احتمال وقوع (درصد)

= خشكسالي خيلي شديد

= 1

= 10

= خشكسالي شديد

= 2

= 20

= خشكسالي متوسّط<= /p>

= 3

= 30

= نرمال

= 4

= 40

= نرمال

= 5

= 50

= نرمال

= 6

= 60

= ترسالي متوسّط<= /p>

= 7

= 70

= ترسالي شديد

= 8

= 80

= ترسالي خيلي شديد

= 9

= 90

= ترسالي بسيار بسيار شديد

= 10

= 100

 

 

از آنجا كه در تحقيقا= 578; اقليمي و= با&= #1604;اخص اقليم كشاورزي علاوه بر شناخت خشكسا= 04;ي‌ها پي بردن به رفتار دوره‌= 07;اي تر و خشك كوتاه مدّ= ت چند روزه تا چند هفته‌اي= 48; احتمالات وقوع اين دور= 607;‌ها و محاسبة= دو= رة بر گشت دوره ‌ها= 610; تر و خشك از اهمّيّت بالايي برخوردار است، لذا بخش مهمّي از تحقيق حاضر ب= 607; مطالعة اين ويژگي‌ها به روش الگوي ماركف اختصا= 89; يافت. داده‌ه= 575;ي استفاده شده در روش زنجيرة ماركف نيز داده هاي بار= 588; روزانة فصول پاييز تا بها= 585; از پنج ايستگاه منطقه مي باش= 583; (ماه‌هاي فصل تابستان به= دل&= #1610;ل فقدان بارش مؤث<= span lang=3DFA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar";mso-bidi-language:F= A'>ّر د= ر فعّاليّت ها= 10; كشاورزي مور= 83; مطالعه قرار نگرفت). اين ايستگاه‌ها عبارتند از مشهد، سبزوار، بيرجند، ترب= 78; حيدريّه و بربر قلعة= بجنورد. در انتخاب ايستگاه‌ها شرط وجود آما= 585; كامل و طولان= 610; مدّت (سي سا&= #1604;) و توزيع نسبي مناسب در سطح منطقه لحاظ گ= 585;ديده است (نقشة= شمارة 1).

معمول‌= 8;رين شكل، مدل زنجيرة ماركف مرتبة او= ّل م= ي‌باشد كه به شرح زير بيان مي شود:

را&= #1576;طة (1)    

        =             &nb= sp;            =          

وجود رابطة فوق  = 8; يا انطباق زنجيرة ماركف به سري داده‌ها با آزمون   x 2 بررسي شد.

 

 

 

 =

 =

 =

بر آورد ماتريس احتمال <= /span>– انتقال زنجيرة= ماركف

=  
 
نخستين گام در اين كار مشخّ= ص كردن مقدار احتمال از يك حالت به كلّ= ي<= span lang=3DFA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar";mso-bidi-language:F= A'>ّة حالت‌هاي ممكن است.  ماتريس احتمال زنجي= 85;ة ماركف (  P) را براي مرتبة او= ّل د= و حالته مي توا= 606; به اين صورت نوشت:

در اين ماتريس روز خشك با (0) و روž= 6; مرطوب با (1) نشان داده شد= 607; است. جملة= p11=  يعني احتمال روز مرطوب بعد از يك روز مرطوب و جملة p00<= sub>  بيان= گر احتمال روز خشك بعد از يك روز خشك است.

= به منظور استفاده از ماتريس فوق د= 585; محاسبات بعد= 10; نمادهاي p و q به شرح زير جايگزين شدهR= 04;اند:

 

 

 

نقشه 1-پراكندگي ايستگاه هاي = 605;ورد مطالعه

 

با مشخّص شدن عناصر ماتريس،= احتمال انتقال برخي خصوصيّات مهمّ سري مشاهدات همچون احتمالات اقليمي خشكي = 608; تري، طول دوره هاي تر و خشك، سيكل اقليمي، فراواني دور= 07;‌هاي خشك و تر مورد انتظار در هر ماه و احتمال= 575;ت سادة خشكي و تري بدست آمد كه نتايج آنها د= 585; جداول ش= مارة (5 تا 9) آورده شده است. نحوة= محاسبة= اي= ن خصوصيّ= ات به شرح زير است:

1-&n= bsp;      احتم= الات سادة<= span lang=3DAR-SA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar"'> وقوع روزهاي خشك و تر در هر ماه كه از تقسيم روزها= 10; تر يا خشك هر ماه بر تعداد روزهاي همان = 605;اه حاصل مي‌شود.

<= span style=3D'font-size:13.0pt;mso-bidi-font-family:"Times New Roman"'>2-&n= bsp;      اح&= #1578;مالات اقليمي كه نشان مي‌دهد چند درصد از دورة مورد مطالعه خشك و چند درصد تر است و از رابطه هاي زير محاسبه م= 610;‌شوند:        =    رابطة<= sub> (1)  =3D احتمال ساكن وقوع روز تر        =   

 


ة (2)  =3D احتمال ساكن وقوع روز خشك

3- طول دوره‌ه= اي تر و خشك، كه از اين روابط جهت محاسبه آنها استفاد= 07; شد:

        =         رابطة (3)  E0=3D طو&= #1604; دورة خشك در هر ماه يا طول دورة<= sub> خشك مورد انتظار

ة (4) E1&nbs= p; =3D طول دورة تر در هر ماه يا طول دورة<= sub> خشك مورد انتظار

ّص شدن طو= 604; دوره‌هاي تر = 608; خشك به راحتي م= 10; توان با جمع آنها مقدار سيكل هوايي ر= 575; نيز براي هر يك از اين دوره ها تعيي= 606; كرد. سيكل هوا&#= 1610;ي نشان دهند= ة<= sub> يك موس = 5; تر و يك موسم خشك متوالي است.

             &= nbsp;         =    رابطة<= sub> (5) Ec<= /b>=3D سيكل هوايي د= 585; هر ماه

ترين ويژگي‌هاي قابل محاسبه با اين روش،<= sub> تعيين  = 5;توسّ<= sub>ط روزهاي تر و خشك در هر ماه است. به عبارت ديگر اين كه در هž= 5; ماه به طور متو= 87;ّ<= sub>ط چند روز تر يا خشك داريم كه با استفاده از روابط 6 و 7 مشخّ<= sub>ص شد:<= /sub>

 &nbs= p;             =         =    رابطة (6) r0<= span style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar";mso-ansi-font-weight:bold; mso-ansi-font-style:italic'> =3D فراواني وقوع، متوسّ<= sub>ط تعداد روزهاي خشك ه= 585; ماه

        =           رابطة (7) r1=3D فراواني وقوع، متوسّ<= sub>ط تعداد روزهاي تر همان  ماه

n        =           =3D تعداد روز در هر ماه

ة= دوره‌هاي خش= 03;n<= /sub> روزه در طول دورة= مطالعه (معيا= 585; تر بودن يك روز، دريافت بارش حداقل 1/0 ميليمتر يا بيشتر است)، به همراه دورة برگشت آنها پيش بيني شد.

ة<= sub> (8)، دوره= ;‌هاي خشك n روزه        =             &nb= sp;            =             &nb= sp;            =    =

Dn  =3D تعدا= 583; دوره‌هاي خش= 03; n<= /sub> روزه در يك دورة مع= يّن                 =         n<= /sub> =3D طول دورة خش= ك

N&nbs= p;   =3D تعداد كلّ روزهاي دورة آماري        =             &nb= sp;            =             &nb= sp;  p = 08;  q=3D عناصر ماتريس احتمال انتقالي

رابطة= (9)، دو= 585;ة برگشت را نشا= 606; مي‌دهد. نتايج مربوط به دورة برگشت ه= ر يك از اين دوره‌ها در نمودارهاي شمارة
(1 تا 8) نشان داد= 607; شده است.         =  را&= #1576;طة (9)، دو= 585;ة برگشت موسم‌= 07;اي خشك        =              =        

Tn= =3D دورة برگشت دور= ة خش= ك n<= /sub> روزه        =             n  =3D طول م&#= 1583;ّت دوره‌هاي خش= 03; مورد نظر<= /p>

 

نتاي= ج بحث و نتيجه گيري

در بررس= 10; نتايج تحقيق در دو بخش مجزّا ابتدا به تشريح شرايط كلّي خشكسال= 10;‌هاي حاكم بر منطقة م= ورد &#= 1605;طالعه كه از بررسي 34 ايستگاه حاص= 04; شد، پرداخته = 608; در ادامه ويژگي‌هاي دوره هاي خشك كوتاه مدّ= ت ر= ا با استفاده ا= 586; نتايج
پنج ايستگاه= 10; كه به روش ماركف مطالع= 07; شدند، مورد بررسي قرار م= 610; دهد.

 

1<= i>- تحليل خشكسالي‌‌ه= 5;ي منطقه

با تطبي= 02; يافته هاي حاصل از پردازش داده هاي بارش ماهانة ايستگاه‌ها¡= 0; منطقه با توجّه ب= ه گروه بندي تعيين شده در جدول شمارة (1) شرايط اقليم= 10; منطقه طيّ دو= 585;ة مورد مطالعه مشخّص شد كه ن&#= 1578;ايج آن در جدول شمارة (2) خلاصه شده است. نتايج اي&#= 1606; جدول بيانگر آن است كه در اين منطقه در دورة مورد مطالعه،= سا= ل‌‌هاي 1970 و 1991 به ترتيب خشك ترين و مرطوب تر&= #1610;ن سال‌‌ها
&#= 1576;وده اند. در سال 1970 حدود 81 درصد از ايستگاه‌ها ميزان درياف= 78; بارش پايين ت= 585; از حدّ نرمال داشته = 608; از اين ميان نزديك به 57 درصد ايستگا= 07;‌هاي منطقه شرايط خشكسالي بسيار شديد ر= 575; پشت سر گذاشت= 607; اند. بر عكس در سال 1991 تمامي ايستگاه‌ها بارش دريافت= 10;‌شان بالاتر از حدّ نرمال بوده، علاوه براين 2/76 درصد از آنها وضعيّت ترسالي را با
&#= 1588;دّت هاي مختلف شاهد بوده اند.

 

جدول 2- شرايط اقليم= 10; 34 ايستگاه مطالعه شده نسبت به نرما= 604; سي س&= #1575;له

درصد

تع&#= 1583;اد ايستگاه هاي درگير با خشكسالي=

 

درصد

تع&#= 1583;اد ايستگاه هاي درگير با ترسالي=

 

سال

ده&#= 1603;

ده&#= 1603;

 

30

20

10

 

90 +

80

70

 

5/9

0

4

0

8/72

14

7

10

1968

2/76

11

9

12

5/9

1

1

2

1969

81

4

6

24

0

0

0

0

1970

5/59

7

12

6

2/26

5

3

3

1976

6/78

4

8

21

5/9

1

1

2

1983

8/72

2

8

21

4/2

0

1

0

1984

2/71

5

6

19

6/28

5

4

3

1988

8/72

5

7

19

9/11

3

1

3

1989

0

0

0

0

2/76

12

14

10

1991

5/9

4

0

0

6/66

14

6

8

1992

5/59

5

8

12

19

2

5

1

1993

7/16

6

1

0

4/52

11

8

3

1997
 

 

2- ويژگي‌هاي دوره‌هاي خش= 03;

در تحلي= 04; ويژگي‌هاي دوره‌هاي خش= 03; شرايط پنج ايستگاه مشهد، سبزوا= 85;، بيرجند، ترب= 78; حيدريّه و بربر قلعة= بجنورد با استفاده از روش ماركف مورد بررسي ق= 585;ار گرفت كه در اين بخش به بررسي آنها مي پردازد .

احتمال̴= 4;هاي شرطي مرتبة= او= ّل دوره‌هاي خش= 03; و تر اين ايستگاه‌ها در جدول شمارة (3) آمده است. اعداد هر كدا= 605; از سلّول‌ه= اي اين جدول همانند مدل زنجيرة ماركف مرتبة او= ّل د= و حالته نوشته شده و بيانگر وقوع حالات مختلف در دورة مورد بررسي است . مثلاً در ايستگاه مشه= 83; در ماه ژانوي= 607; احتمال وقوع = 610;ك روز خشك بعد از روز خشك 82% است؛ در حالي كه همين حالت براي وقوع روز  مرطوب بعد ا= 586; يك روز مرطوب تنها 49% است. در اين ايستگاه چنانچه روز ا= 608;ّل مرطوب باشد ب= 575; احتمال 51% در روز بعد از آن وضعيّت خشكي رخ مي‌د= 607;د. كمترين ميزا= 06; احتمال نيز وقوع حالت مرطوب بعد از يك روز خشك است كه اين شرايط در ماه ژانويه براي ايستگاه مشه= 83; با احتمال تنها 18% بوقوع مي‌پيوندد. نت&= #1575;يج ماتريس ها نش= 575;ن مي‌دهد ك= ه &#= 1605;قادير  p00كه بيانگر دو رو= 586; خشك متوالي م= 610; باشد، بين 71 تا 98 درصد در نوسان است. حدّاق&= #1604; احتمال وقوع p00<= /sub> به ميزان 4/71 درصد در ماه مارس مربوط ب= 607; ايستگاه مشه= 83; است و حدّ= اك&= #1579;ر آن با 4/98 در صد نيز در ماه ژوئن ايستگا= 07; بيرجند اتّ= فا&= #1602; مي افتد. در خصوص احتمال p11 =   ني&= #1586; شاهد يك نوسا= 606; عمدة 46 درصدي بين ايستگاهR= 04;هاي منطقه هستيم كه اين اختلا= 601; زياد ناشي از احتمال 5/13 درصدي وقوع p11  ايست= گاه سبزوار واقع در غرب استان و احتمال 60 در صدي ماه مارس در ايستگاه مشهد است.

نتايج ارائه شده تا اين قسمت وضعيّت ماه= ;انة ايستگاه‌ها را از نظر دوره‌هاي خش= 03; و مرطوب نشان &#= 8204;داد. جهت شناسايي احتمال‌هاي شرطي مرتبة= او= ّل براي كلّ دوره، تشخيص احتمال وقوع يك روز خشك بعد از يك روز خشك ديگر در ك&#= 1604;ّ دورة آماري د= 585; هر يك از ايستگاه‌ها = 84;رجد&= #1608;ل شمارة (4) ار&= #1575;ئه شده كه در آن احتمالات شرطي مختلف براي هر پنج ايستگاه در ك= 604;ّ دورة آماري محاسبه گ= رديده &#= 1575;ست.

طبق اين جدول احتمال p00<= /sub>  براي تمام ايستگاه‌ها¡= 0; مطالعه شده ط= 610;ّ دورة مورد بح= 579; هيچگاه از 80 درصد كمتر نيست. چنان كه حدّاقل آن را به ميزان 7/83 درصد در ايستگاه مشه= 83; و ماكزيمم وقوع را نيز در ايستگاه جنوبي بيرجن= 83; به ميزان 7/88 درصد شاهديم.

با توجّه ب= ه اين كه ايستگاه‌ها¡= 0; مطالعه شده د= 585; نواحي متفاو= 78; آب و هوايي اي&#= 1606; استان واقع ا= 606;د، مي= ‌توان نتيجه گرفت كه &#= 1576;سياري از بخش هاي خراسان به= وي&= #1688;ه در مناطق مور= 583; مطالعه،= داراي اقليم بسيار خشك ا= ند و طبيعتاً با اين شرايط         =  نمي توان انتظار وقوع دوره ها= 610; مرطوب زيادي را در منطقه داشت. به طوري كه شاهد هستيم، هيچي= 03; از ايستگاه هاي منطقه احتمال بالاتر=   از50 در صد براي وقوع p11  ط= 10;ّ اين دوره ر= ا &#= 1578;جربه نكرده اند و حدّاكثر احتمال وقوع اين وضعيّ= ت ر= ا به ميزان 1/47 درصد در مناط= 602; شمالي در ايستگاه برب= 85; قلعه مي توان مشاهده كرد ك= 607; اين امر نشانگر تفاو= 78; اقليمي اين منطقه به لحا= 592; شرايط كوهستاني متفاوت و متأث<= span lang=3DFA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar";mso-bidi-language:F= A'>ّر بودن بيشتر آ= 606; از توده هاي مرطوب نسبت ب= 607; ساير بخش هاي
&#= 1575;ستان است.

البتّ= ه اين نكته را نيز بايد مدّ &#= 1606;ظر داشت كه با توجّه به گستردگي بسي= 75;ر زياد خراسان بزرگ، دستيابي به نتايج مطلوب تر قطعاً مستلزم مطال= 93;ة ايستگاه‌ها¡= 0; بيشتري است و نمي‌توان با قاطعيّت كامل نتايج بدست آمده براي اين ايستگاه ها ر= 575; به ساير مناط= 602; اين استان ني= 586; تعميم داد.

برخي خصوصيّات مهمّ ديگر مرتبط با ويژ= 711;ي‌هاي دوره‌هاي خش= 03; و مرطوب با استفاده از ماتريس‌هاي احتمال زنجي= 85;ة ماركف محاسب= 07; شد كه نتايج آن در جداول شمارة (5 تا 9) ا= رائه شده‌است. اي= ;ن ويژگي‌ها شامل احتمالات سا= 83;ة شرطي و احتمالات اقليمي دورهR= 04;هاي خشك و مرطوب، فراواني وقو= 93; اين روزها، ط= 608;ل هر يك از اين دوره‌ها و سيكل تركيبيR= 04;شان مي‌باشد. در اين بخش به تشريح اين ويژگي‌ها ميR= 04;پردازيم:

 

 

جدول 3- ماتريس احتمال هاي شرطي مرتبة اوّل دوره‌هاي خش= 03; و مرطوب

= 75;يستگاه

 ما= 607;  

تربت حيدريّه

بربر قلعه

سبزوا&#= 1585;

بيرجن&#= 1583;
ژانوي&#= 1607;

18/0

49/

82/0

51/0

209/0

496/0

791/0

504/0

193/0

447/0

807/0

553/0

2= 1/0

3= 88/0

7= 9/0

6= 1/0

1= 84/0

4= 35/0

8= 15/0

5= 36/0
فوريه

23/0

54/0

77/0

46/0

22/0

53/0

77/0

47/0

193/0

52/0

807/0

48/0

1= 77/0

4= 2/0

8= 22/0

5= 83/0

2= 06/0

4= 23/0

7= 94/0

5= 77/0
مار= 587;

285/0

6/0

714/0

399/0

259/0

549/0

742/0

45/0

22/0

572/0

78/0

428/0

2= 11/0

5= 05/0

7= 89/0

4= 94/0

1= 96/0

5= 13/0

8= 04/0

4= 86/0
آوريل

233/0

531/0

766/0

469/0

184/0

45/0

815/0

55/0

178/0

536/0

822/0

464/0

1= 62/0

4= 3/0

8= 38/0

5= 68/0

1= 26/0

5= 07/0

8= 73/0

4= 92/0
مه

166/0

435/0

833/0

565/0

131/0

325/0

87/0

675/0

154/0

474/0

845/0

526/0

1= 12/0

3= 38/0

8= 88/0

6= 62/0

0= 63/0

2= 6/0

937/0

74/0
ژوئن

042/0

386/0

985/0

614/0

0= 35/0

2= 62/0

9= 65/0

7= 83/0

0= 47/0

4= 08/0

9= 53/0

5= 9/0

0= 32/0

1= 35/0

9= 65/0

8= 65/0

0= 16/0

1= 87/0

9= 84/0

8= 12/0
اكتبر

071/0

404/0

928/0

595/0

0= 4/0

2= 72/0

9= 6/0

7= 27/0

0= 84/0

3= 8/0

9= 16/0

6= 2/0

0= 46/0

3= 8/0

9= 53/0

6= 2/0

0= 23/0

3= 45/0

9= 76/0

6= 55/0

نوامبر

097/0

364/0

903/0

635/0

0= 86/0

3= 69/0

9= 13/0

6= 31/0

1= 17/0

4= 5/0

8= 33/0

5= 5/0

8= 8/0

3= 74/0

9= 11/0

6= 26/0

0= 56/0

3= 3/0

9= 43/0

6= 71/0

 

جد= ;ول 4- ميانگين عناصر ماتري= 87; هاي احتمال انتقال زنجي= 85;ة ماركف

 

بيرجند

سبز = 8;ار

بربž= 5;قلعه بجنورد

ترب= 8; حيدريه

مشهž= 3;
163/0<= b>

462/0<= /span>

837/0

538/0<= /span>

148/0<= /span>

413/0<= /span>

852/0<= /span>

587/0<= /span>

151/0<= /span>

471/0<= /span>

849/0<= /span>

529/0<= /span>

134/0<= /span>

375/0<= /span>

866/0<= /span>

325/0<= /span>

113/0<= /span>

379/0<= /span>

887/0<= /span>

621/0<= /span>

 

 

 

 

 

 

 

 

2-1- احتمالات سا= 83;ة شرطي و احتمالات اقليمي

مقايسة مقادير احتمالات شرطي وقوع روزهاي خشك و تر در هر ماه و احتمالات اقليمي همان ماه كه بيانگ= 585; ايّا&#= 1605; تر و خشك به صورت درصدي است (ستون اوّ= ل و دوّم جداول 5 تا 9)، نشان مي دهد كه اختلافات بسيار جزئي بين اي= 606; احتمالات وجود دارد؛ به طوري كه به ندرت اين ميزان اختلاف از يك درصد تجاوز م= 610; كند. حداكثر اختلاف مشاهده شده د= 585; ايستگاه مشه= 83; در ماه ژوئن به ميزان 1/1 درصد است. اين مقدار در ايستگاه ترب= 78; حيدريّ= ه در ماه دسامب= 585; 1/1 درصد و در بربر قلعة بجنورد به يك درصد در ماه آوريل مي رسد. در ايستگاه سبزوار حدّا= 03;ثر اختلاف مشاهده شده مربوط به ماه ژانويه به ميزان 7/2 درصد است. اين شرايط به صورت بارزتر در ايستگاه بيرجند براي ماه‌ نوامبر = 602;ابل مشاهده است ك= 607; بيشترين ميزان اختلا= 01; را به مقدار 2/4درصد به خود اختصاص داده است.

با توجّه ب= ه اين كه اين اختلافا= 78; بسيار جزئ= ي بوده و در اكثر ماه‌ها مقدار آن از همان يك درصد مورد اشاره فراتر نيست، لذا مي توان نتيجه گرفت كه &#= 1585;وابط مورد استفاد= 07; از مدل زنجيرة ما= ركف براي تعيين احتمالات شرطي وقوع روزهاي تر و خشك از دقّ= ت كافي بر خوردار است و مي توان از آنها  با اطمينان در بررسي‌ها= 10; مورد نظر استفاده كرد.

 

2-2-فراواني وقوع روزهاي خشك

چنانچه فراواني روزهاي خشك بدست آمده در دورة زماني مورد نظر كه در ستون سوّم جداول (5 تا 9) آمده را         =    به صورت ماهانه مورد بررسي قرار دهيم،= مشاهده مي كنيم كه د&#= 1585; تمام ماه‌ها= 10; فصول مطالعه شده، تعداد روزها= 10; خشك به طور متوسّ= ط بيست ر&#= 1608;ز و بالاتر از آن مي باشد و تقريباً در هيچ مورد كمت= 585; از بيست روز نيست. كمترين فراواني‌ دوره‌هاي خش= 03; مشاهده شده مربوط به ايستگاه مشه= 83; طيّ م&= #1575;ه‌هاي ژانويه و مار= 587; است كه هيجده &#= 1585;وز مي باشد
(جدول ش= مارة 5) و بيشترين فراواني‌‌ه= 5; را نيز مي توان در ايستگاه‌ها¡= 0; جنوب منطقه ا= 586; جمله بيرجند = 588;اهد بود كه تقريب= 575;ً بيست و نه روز است (جدول شمارة 6). =

 

2-3- طول ميانگين دوره ‌‌هاي خشك

مطابق جداول شمار= 7; (5 ت= 5; 9) طول دوره‌ها= 10; خشك در اين ايستگاه‌ها تفاوت‌هاي چشمگيري با يكديگر دارن= 83;. نتايج  بدست آمده ب= 607; جز در دو مورد در تمام ماه‌= 607;اي ديگر منطقي است. بدين ترتيب در حال= 610; كه طول دورة= خش= ك در ماه اكتبر ايستگاه برب= 85; قلعه دوازده = 585;وز است و اين دور&#= 1607; تمام اين ماه را در ايستگا= 607; بيرجند شامل = 605;ي‌شود. اين شرايط براي ماه ژوئ= 606; اين ايستگاه نيز برقرار است؛ امّ= ا د= ر ساير ايستگا= 07;‌ها و ماه‌ها شرايط كاملاً منطقي برقرا= 85; است. با اين وجود چنانچه نتايج بدست آمده را براي كلّ دورة= آماري در نظر بگيريم،= نتايج حاصل كاملاً قابل توجيه است.

با اين وجود حداقل = 605;يانگين طول دورة= خش= ك براي تمام ايستگاه‌ها ماه مارس است كه در هيچكدا= 605; به جز بيرجند به پنج روز نمي‌رسد. حدّاك&= #1579;ر آن نيز مربوط به ماه ژوئن است كه با شدّت‌&= #1607;اي متفاوت در ايستگاه‌ها رخ مي‌دهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W/WW/D<= /span>

<= /span><= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

EC

103/0

897/0

89/0

106/0=

6/27<= /span>

4/3

08/14=

68/1<= /span>

76/15=

123/0=

877/0

867/0=

132/0=

01/26=

99/3<= /span>

31/10=

57/1<= /span>

88/11=

208/0

792/0=

788/0=

212/0=

43/24=

57/6<= /span>

17/6<= /span>

66/1<= /span>

88/7<= /span>

257/0

743/0=

738/0=

262/0=

88/22=

12/8<= /span>

55/5<= /span>

97/1<= /span>

5/7

33/0

67/0<= /span>

667/0=

333/0=

7/18<= /span>

32/9<= /span>

35/4<= /span>

17/2<= /span>

5/6

412/0

58/0<= /span>

583/0=

417/0=

1/18<= /span>

9/12<= /span>

51/3<= /span>

51/2<= /span>

6

324/0

676/0=

668/0=

332/0=

04/20=

96/9<= /span>

3/4

13/2<= /span>

43/6<= /span>

232/0

767/0=

773/0=

227/0=

99/23=

04/7<= /span>

6

78/1<= /span>

78/7<= /span>

075/0

925/0=

936/0=

064/0=

02/29=

98/1<= /span>

81/23=

63/1<= /span>

44/25=

 

خص&#= 1608;صيّات ماركفي

اح&#= 1578;مالات شرطي

اح&#= 1578;مالات اقليمي

فر&#= 1575;واني روزها

طو&#= 1604; ميانگين دوره ها

سي&#= 1603;ل هوايي

ما&#= 1607;

W/WW/D<= /span>

<= /span><= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

EC

اك&#= 1578;بر

031/0

969/0

966/0

034/0=

95/29=

05/1<= /span>

5/43<= /span>

53/1<= /span>

45

نو&#= 1575;مبر

119/0=

881/0

923/0=

077/0=

7/27<= /span>

3/2

76/17=

5/1

35/19=

دس&#= 1575;مبر

195/0

805/0=

81/0<= /span>

192/0=

05/25=

95/5<= /span>

14/7<= /span>

7/1

83/8<= /span>

ژا&#= 1606;ويه

25/0

75/0<= /span>

752/0=

246/0=

36/23=

64/7<= /span>

43/5<= /span>

78/1<= /span>

21/7<= /span>

فو&#= 1585;يه

254/0

746/0=

738/0=

262/0=

66/20=

34/7<= /span>

88/4<= /span>

7/1

58/6<= /span>

ما&#= 1585;س

283/0

717/0=

713/0=

287/0=

1/22<= /span>

9/8

1/5

06/2<= /span>

16/7<= /span>

آو&#= 1585;يل

219/0

781/0=

796/0=

204/0=

88/23=

12/6<= /span>

93/7<= /span>

03/2<= /span>

96/9<= /span>

مه

083/0

917/0=

921/0=

078/0=

57/28=

43/2<= /span>

87/15=

35/1<= /span>

22/17=

ژو&#= 1574;ن

017/0

983/0=

98/0<= /span>

02/0<= /span>

4/30<= /span>

6/0

5/62<= /span>

23/1<= /span>

73/63=

 

 

 

 

 

 

خص&#= 1608;صيّات ماركفي

اح&#= 1578;مالات شرطي

اح&#= 1578;مالات اقليمي

فر&#= 1575;واني روزها

طو&#= 1604; ميانگين دوره ها

سي&#= 1603;ل هوايي

ما&#= 1607;

W/WW/D<= /span>

<= /span><= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

EC

اك&#= 1578;بر

047/0

953/0

948/0

052/0=

4/29<= /span>

6/1

25

37/1<= /span>

37/26=

نو&#= 1575;مبر

114/0

886/0

88/0<= /span>

12/0<= /span>

4/26<= /span>

6/3

63/11=

58/1<= /span>

21/13=

دس&#= 1575;مبر

242/0

758/0=

747/0=

253/0=

16/23=

84/7<= /span>

6

35/1<= /span>

8

ژا&#= 1606;ويه

295/0

705/0=

707/0=

292/0=

9/21<= /span>

05/9<= /span>

88/4<= /span>

99/1<= /span>

8/6

فو&#= 1585;يه

32/0

68/0<= /span>

68/0<= /span>

32/0<= /span>

04/19=

96/11=

5/4

13/2<= /span>

6/6

ما&#= 1585;س

358/0

642/0=

634/0=

365/0=

65/19=

35/11=

86/3<= /span>

22/2<= /span>

08/6<= /span>

آو&#= 1585;يل

252/0

748/0=

75/0<= /span>

25/0<= /span>

48/22=

52/7<= /span>

4/5

82/1<= /span>

2/7

مه

172/0

828/0=

84/0<= /span>

162/0=

04/26=

02/5<= /span>

6/7

48/1<= /span>

8/9

ژو&#= 1574;ن

045/0

955/0=

957/0=

043/0=

67/29=

33/1<= /span>

57/28=

28/1<= /span>

85/29=

 <= /span>

خص&#= 1608;صيّات ماركفي

اح&#= 1578;مالات شرطي

اح&#= 1578;مالات اقليمي

فر&#= 1575;واني روزها

طو&#= 1604; ميانگين دوره ها

سي&#= 1603;ل هوايي

ما&#= 1607;

W/WW/D<= /span>

<= /span><= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

EC

اك&#= 1578;بر

06/0

938/0

93/0

07/0<= /span>

86/28=

14/1<= /span>

74/21=

6/1

35/23=

نو&#= 1575;مبر

12/0

88/0

88/0<= /span>

12/0<= /span>

4/26<= /span>

6/3

36/11=

6/1

13

دس&#= 1575;مبر

208/0

792/0=

79/0<= /span>

21/0<= /span>

45/24=

55/6<= /span>

21/6<= /span>

66/1<= /span>

87/7<= /span>

ژا&#= 1606;ويه

252/0

717/0=

744/0=

256/0=

4/23<= /span>

9/7

5

64/1<= /span>

64/6<= /span>

فو&#= 1585;يه

243/0

757/0=

767/0=

233/0=

5/21<= /span>

5/6

65/5<= /span>

71/1<= /span>

36/7<= /span>

ما&#= 1585;س

302/0

698/0=

7/0

3/0

7/21<= /span>

3/9

74/4<= /span>

2

74/6<= /span>

آو&#= 1585;يل

219/0

781/0=

778/0=

222/0=

34/23=

66/6<= /span>

17/6<= /span>

76/1<= /span>

9/7

مه

153/0

847/0=

855/0=

145/0=

5/26<= /span>

5/4

93/8<= /span>

5/1

43/10=

ژو&#= 1574;ن

04/0

96/0<= /span>

964/0=

036/0=

9/29<= /span>

1/1

25/31=

15/1<= /span>

6/32<= /span>

 

 

 

 

 

خص&#= 1608;صيّات ماركفي

اح&#= 1578;مالات شرطي

اح&#= 1578;مالات اقليمي

فر&#= 1575;واني روزها

طو&#= 1604; ميانگين دوره ها

سي&#= 1603;ل هوايي

ما&#= 1607;

W/WW/D<= /span>

<= /span><= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

<= /span>

EC

اك&#= 1578;بر

116/0

884/0=

88/0

12/0<= /span>

28/27=

72/3<= /span>

12

61/1<= /span>

61/13=

نو&#= 1575;مبر

176/0

83/0

825/0=

175/0=

74/24=

26/5<= /span>

55/8<= /span>

81/1<= /span>

36/10=

دس&#= 1575;مبر

24/0

76/0<= /span>

76/0<= /span>

24/0<= /span>

56/23=

44/7<= /span>

78/5<= /span>

84/1<= /span>

62/7<= /span>

ژا&#= 1606;ويه

255/0

745/0=

74/0<= /span>

26/0<= /span>

94/22=

06/8<= /span>

18/5<= /span>

8/1

98/6<= /span>

فو&#= 1585;يه

29/0

71/0<= /span>

713/0=

287/0=

20

8

18/5<= /span>

1/2

26/7<= /span>

ما&#= 1585;س

34/0

66/0<= /span>

66/0<= /span>

34/0<= /span>

46/20=

54/10=

54/4<= /span>

33/2<= /span>

88/6<= /span>

آو&#= 1585;يل

27/0

73/0<= /span>

72/0<= /span>

28/0<= /span>

6/21<= /span>

4/8

62/5<= /span>

15/2<= /span>

77/7<= /span>

مه

23/0

77/0<= /span>

77/0<= /span>

23/0<= /span>

87/23=

13/7<= /span>

5/6

9/1

4/8

ژو&#= 1574;ن

076/0

924/0=

926/0=

074/0=

7/28<= /span>

3/2

3/21<= /span>

69/1<= /span>

23

 

 =

2-4- سيك&#= 1604; هوايي

مجموع دوره‌هاي بارز و پي‌در= 662;ي خشك و تر كه با عنوان سيكل هوايي ناميد= 07; مي‌شود، در ستون آخر جداول شمار= 7;
(5 تا 9) نشان د= اده &#= 1588;ده است. بديهي است كه بر اساس نتايج بدست آمده طولاني‌تري = 6; سيكل‌ها مربوط به ماه= 204;هاي
 خشك و ت= ر است و كوتاه‌= 578;رين اين دوره‌ها نيز در ماه‌ه= 575;ي مرطوب  نظير فوريه = 608; مارس مشاهده = 605;ي‌گردد. به لحاظ ايستگاهي هم ايستگاه‌ها¡= 0; بربرقلعه و بيرجند به ترتيب داراي = 603;مترين و بيشترين سيكل‌هاي هوايي مي‌با= 88;ند.

 

2-5- دور&#= 1607; هاي خشك n روزه

دورة= خش= ك همان طورك= ه قبلاً ذكر شد<= /span>، به دوره هاي داراي بارش كمتر از 1/0 ميلي= ; مت&= #1585; و يا كلّاً فاقد بارش اطلاق
&#= 1605;ي شود. در بررس= ي نتايج دوره‌= 07;اي خشك مشخّ= ص ش= د كه فراواني دوره‌هاي يك تا ده روزه در &= #1607;مة ايستگاه‌ها = 08; ماه‌هاي مور= 83; مطالعه از بيشترين فراواني برخوردار است و به تدري= ج تا دوره‌هاي طولاني تر از تعداد فراواني‌ها¡= 0; مربوطه كاست= 07;
&#= 1605;ي شود.

در اين بخش فقط نتاي= 580; بدست آمده براي ايستگا= 07; مشهد به عنوان نمونه در جدو= 604; شمارة (10) آورده شده اس= 578; كه به تفسير نتايج آن مي‌= 662;ردازيم. نتايج ساير ايستگاه‌ها نيز روند مشابهي را نشان مي‌دهد كه جهت پيشگيري از طولاني شدن بحث از ذكر آن&= #1607;ا صرفنظر مي‌گ= 85;دد.

بررسي ماهانة نتاي= ج (جدول شمارة= 10) نشان مي‌دهد كه &#= 1575;يستگاه مشهد در پر باران‌ترين ماه خود يعني مارس كه به= طو&= #1585; متوسّط حدود 18/57 ميلي مت&= #1585; بارش دريافت مي كند، طبق بر آورد انجا= 605; شده طيّ س= ي &#= 1587;ال، 120 دورة‌ خشك يك روزه، 100 دور= ;ة‌ خشك دو روزه، 84 دورة‌ خشك سه روزه داشته است؛ در حالي كه دوره‌هاي دراز مدّ= ت 29š= 8; 30 و 31 روزة آن هž= 5; كدام فقط يك بار اتّفاق افتاده است. ام= ّا د= ر همين زمان در ماه اكتبر به &#= 1593;نوان يكي از ماه‌ه= 575;ي كم باران ايستگاه كه متوسّط بارش سي سا&= #1604;ة آن= 93/8 ميلي متر بوده است، 60 دورة‌ يك روزه، 56 دورة‌ د= و روزه، 52 دورة‌ س= ه روزه و…  را تجربه كرده و فراواني دور= 07;‌ هاي 31، 30، 29 روزة آن= به &#= 1578;رتيب 8 ، 7 ،7 دوره بود= 07; است. اين امر از آنجا ناشي مي شود كه در ماه‌ها و ايستگاه‌ها¡= 0; مرطوب تر تعداد دفعات= 10; كه بارش با آستانة بالاتر از حدّ مورد نظر و= صر&= #1601;نظر از اين كه چه مقدار افزو = 6; از آستانة 1/0ميليمتر رخ مي دهد، بيشتر است. در نتيجه تعداد دوره‌ هاي خش= 603; كوتاه مدّ= ت بيشتر از دور= 607;‌ هاي دراز مدّت است و حال آن كه در ماه‌ها و ايستگاه هاي خشك‌تر به دليل آن كه تعداد دفعات بارش صورت گرفته كمتر است، در نتيجه تكرار دوره هاي خشك كوتاه مدّ= ت كاهش يافته و به فراواني دوره‌ هاي ميان مدّ= ت و دراز مدّ= ت افزوده مي شود.

بررسي نتايج حاصل ا= 586; رابطة رگرسيوني برقرار شده= مي&= #1575;ن مقادير مشاهده و بر آورد شدة= دوره‌ هاي خش= 603; ايستگاه مشه= 83; جهت سنجش ميزان دقّ= ت رابطة (8) در محاسبة دوره= ;‌ هاي خشك نشان مي‌دهد كه ميزان دقّ= ت و اطمينان مور= 83; نظر براي تقريباً همة ما= ه‌ها به استثناء ژوئن بالاتر از 99% است.

 

2-6- ارزيابي دورة برگشت دوره هاي خشك=        

دورة برگشت دوره‌هاي خش= 03; با استفاده ا= 586; رابطة= (9) براي ماه هاي مورد مطالعه محاسبه شدكه نتايج آ= ن در نمودارها= 10; شمارة <= span lang=3DFA style=3D'font-size:13.0pt;font-family:"B Zar";mso-bidi-language:F= A; font-weight:normal'>(1 تا 8) آورده شد= 07; است. به عنوان مثال طبق نمودار شمارة (8) در ما = 7; دسامبر در تمام ايستگا= 07; ها بازگشت دو= 585;ه‌هاي خشك يك تا پان&#= 1586;ده روز كمتر از پنج سال مي‌باشد. هر چه به دوره&#= 8204;هاي خشك طولاني‌= 78;ر مي‌رسيم، دورة برگشت آنها نيز طولاني‌تر م= 10;‌شود. اين روند را در مورد تمام ماه‌ها و ايستگاه ها م= 610;‌توان شاهد بود.
 =

 

 

 

<= o:p> 

<= o:p> 

<= o:p> 

<= o:p> 

<= o:p> 

<= o:p> 

<= o:p> 

<= b>ج= ;دول 10- فراواني دوره‌هاي خش= 03; شمارش و برآورد شدة ايستگاه مشهد

دسا= 605;بر

نوا= 605;بر

اكت= 576;ر

ژوئ= 606;

م= 607;

آور= 610;ل

مار= 587;

فور= 610;ه

ژان= 608;يه

ماه=

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

ب= 585;آورد

شمار= ;ش

رو= ز

120

124

77

67

60

64

36

41

120

122

141

142

155

161

130

128

124

120

1

100

99

69

64

56

56

35

32

100

101

108

111

111

117

100

97

102

100

2

84

81

63

60

52

53

33

28

84

86

83

84

80

78

77

82

84

86

3

71

69

57

58

48

47

32

25

70

65

64

68

57

52

30

65

69

70

4

59

56

51

55

45

42

31

23

51

54

49

50

41

37

46

51

57

55

5

50

48

46

50

42

39

29

22

49

46

38

33

30

28

36

38

46

43

6

42

35

42

42

39

35

27

21

41

38

29

27

22

20

28

30

38

36

7

35

28

38

38

36

32

27