موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Evaluation of Stochastic Simulation Method for Generating Meteorological Dataارزیابی روش شبیهسازی تصادفی برای تولید دادههای هواشناسی19185FAکاظمنصرتیدانشجوی دکترای دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتیغلامرضازهتابیاناستاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهراناسحقمرادیاستادیار گروه جغرافیای طبیعی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهرانافسانهشهبازیدانشجوی دکترای دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرسJournal Article19700101Abstract
Long-term historical weather data are needed to conduct crop simulation analysis. Simulated climatic data may be used when long series of historic data are not available or convenient or when future data are needed. The aim of this study was to generate daily weather values for maximum and minimum air temperatures. A number of weather generators are compared here. Data from ten stations in Iran with long-term complete weather records were used to compare actual with generated data sets. The accuracy of the different models was assessed by means of three widely used statistics: coefficient of determination (R2), root mean square error (RMSE), and mean bias error (MBE). The calculated values of temperature are generally in good agreement with the data derived by the observation.
Keywords: Weather generator; ClimGen; Maximum and minimum air temperature.دادههای تاریخی هواشناسی بلند مدت، برای به کارگیری مدلهای شبیه سازی رشد گیاهان لازم و ضروری می باشند. دادههای شبیه سازی شده زمانی استفاده می شوند که داده های تاریخی موجود نبوده و یا قابل اعتماد نمی باشند و یا اینکه داده های آتی مورد نیاز می باشند. برای شبه سازی می توان از روشهای تصادفی که فقط از میانگینهای بلند مدت اقلیمی اسنفاده می کنند و یا از روشهای غیر تصادفی که بر اساس مقدار یک متغیر و البته، مقدار متغیر مورد نظر را تخمین می زنند، استفاده کرد. هدف از این مطالعه شبیه سازی تصادفی دماهای بیشینه و کمینه بود و از یک مولد هواشناسی به نام ClimGen برای تولید داده های دما استفاده شد. تولید داده های دما برای 10 ایستگاه هواشناسی ایران با شرایط اقلیمی متفاوت صورت گرفت و از داده های تاریخی ثبت شده در ایستگاه های فوق برای بررسی نتایج حاصل استفاده شد. در نهایت از سنجه های آماری مانند جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین خطای تقریبی (MBE) و همچنین ضریب همبستگی (R)، شیب (b) و عرض از مبدأ خط رگرسیون برای مقایسه داده های تولید شده و داده های تاریخی استفاده شد. بر اساس سنجده های فوق، مقادیر شبیه سازی شده و تاریخی دارای توافق خوبی با هم بودند.
کلید واژه ها: مولد هواشناسی، ClimGen، دماهای بیشینه و کمینهموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Landslide Zoning in Jolesan Basin with Using of LNRF Modelپهنه بندی خطر زمین لغزش در حوزة آبخیز جلیسان با استفاده ازمدل LNRF19186FAصمدشادفراستادیار مرکز آب و خاکمجتبییمانیدانشیار دانشکده جغرافیا ،دانشگاه تهرانJournal Article19700101Abstract
A major part of Iran includes mountain areas. one of the hazards which threaten these areas is the slope instability. Each year the occurrence of this phenomenon causes a lot of damages to the slope lands which are exploited by man. one of the most lot hazardous of these instabilities is landslide. The goal was to investigate the causes of this process and the methods of its stabilization Also. A case study was performed with the aim of zoning the landslide possibility in order to map the present slides in Jolesan Basin (one of the subbasin of Chalkrood). This basin is located in Mazanderan province at the west of Tonekabon city. Due to certain geological, geomorphologic and climatologic condition and also the way of exploiting the land. This area is considered one of the susceptible areas for landslide. Destroying forests, roads, villages and farms are among damages cause by this process and can be seen frequently.
For investigating and zoning landslide in this area, at first, the map of main factors in causing this process was designed. Then, using the interpretation technique of satellite images ETM+2002 and field work (GPS). All present slides were identified and registered on the map. Then, by integrating the factor map with landslide map through LNRF model. The numerical amount of each factor was calculated and the percentage for slide occurrence in different units of each map was estimated. At the end. The zoning map of landslide risk with overlaying different information levels was product. the result shows that LNRF model Has excellent efficiency for studying the data and zoning landslide especially in humid areas.
Keywords: Landslide, GIS, LNRF Model, Jolesan Basin, Chalkrood.چکیده
بخش عمده ای از سرزمین ایران را مناطق کوهستانی فرا گرفته است. یکی از مخاطراتی که همواره این مناطق را تهدید می کند، ناپایداری های دامنه ای است. وقوع این پدیده، هر ساله خسارات زیادی را به اراضی دامنه ای و مورد بهره برداری انسان وارد می کند. در این میان یکی از مخاطره آمیزترین این ناپایداری ها پدیدة لغزش می باشد. هدف بررسی علل وقوع و شیوه های پایدارسازی این فرآیند است. در این تحقیق نیز هدف پهنه بندی خطر زمین لغزش به منظور به نقشه در آوردن لغزش های موجود در حوضة جلیسان (یکی از زیر حوضه های چالکرود) به عنوان مطالعة موردی است. این حوضه در استان مازندران و در غرب شهرستان تنکابن واقع شده است. شرایط خاص زمین شناسی و ژئومرفولوژیکی، اقلیمی و نوع استفاده از زمین سبب شده که این حوضه از مناطق مستعد زمین لغزش به شمار آید. تخریب جنگل ها، جاده ها، آبادی ها و از بین رفتن زمین های کشاورزی از جمله خسارت هایی هستند که در اثر وقوع این پدیده به طور مکرر مشاهده می گردد. برای بررسی و پهنه بندی خطر زمین لغزش در این حوضه، ابتدا نقشة عوامل اصلی مؤثر در رخداد این پدیده تهیه و رقومی شده است. سپس با استفاده از تکنیک تفسیر عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ایETM+2002 و عملیات میدانی (GPS)کلیة لغزشهای موجود در حوضه شناسایی و در روی نقشه ثبت شده اند. سپس با تلفیق نقشه های عامل با نقشة زمین لغزش ها در قالب مدل LNRF، مقدار عددی هر یک از عوامل محاسبه و درصد وقوع لغزش در واحدهای مختلف هر نقشه بدست آمده است. در نهایت نقشة پهنه بندی خطر زمین لغزش با همپوشانی نمودن لایه های مختلف اطلاعاتی حاصل شده است. نتایج نشان می دهد که مدل LNRF کارایی بسیار خوبی برای بررسی داده ها و پهنه بندی زمین لغزش در نواخی مرطوب تا نیمه مرطوب نشان می دهد.
کلید واژه ها: زمین لغزش، سیستم اطلاعات جغرافیایی، ژئومورفولوژی، مدلLNRF، حوضة جلیسان، چالکرود.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Recognition of Perimeter Border Fluctuations and Draw-up Suspended Materials Scattering Map of Urmia Lake, Using Satellite data (ETM, TM and LISSIII Sensors)شناسایی نوسانات مرز پیرامونی و ترسیم نقشه پراکنش مواد معلّق دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهواره ای )سنجنده های ETM, TM & LISSIII)19187FAسیاوششایاناستادیار جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرسمهدیجنتیکارشناس سنجش ازدور، سازمان فضایی ایرانJournal Article19700101Abstract
Identification & supervision of fluctuations in physical ecosystems have a special place in optimum using of natural resources. Urmia lake is the largest interior natural lake of Iran which its potentials and ecosystem & environmental characteristics attracted researchers and environmental planners attention. Fluctuations in area and perimeter of the lake attracted many attentions in recent years and some reasons presented for that, but there is not a documentary research in the matter, yet.
We used satellite Landsat TM, ETM images and LISS? all together with time resolutions of 1987, 1998, 2001, and 2002 to determine area fluctuations and providing distribution of suspended material map of the lake. Also, we used on screen digitizing for extracting perimeter borders of the lake in time periods after processing and detecting of images and then for providing distribution of suspended material in the lake, we used clustering method. The results of research shows that, maximum area of the lake was in 1998 and minimum attributed to 2002. Also the research shows that suspended material pattern, which indicated the amount of deposited, and concentration of material, in margins of martyr kalantary expressway, is recognable and their distribution pattern has remarkable fluctuations in periods of time. This shows that environmental changes are happening in the region. In this paper someprobable affecting factors in the fluctuations considered and some suggestions for further studies presented, also.
Keywords: Urmia Lake, Suspended material, Border fluctuations, Satellite data, Remote Sensingچکیده
شناسایی و نظارت بر تغییرات در اکوسیستمهای طبیعی جایگاه ویژهای در استفاده بهینه از منابع طبیعی دارد. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه طبیعی داخلی ایران است که پتانسیل ها و ویژگی های اکوسیستمی و زیست محیطی آن باعث شده این دریاچه بعنوان یک پارک ملّی بیش از پیش مورد توجه پژوهش گران و برنامه ریزان قرار گیرد. نوسانات سطح و حجم دریاچه طی سال های اخیر نظرات بسیاری را به خود معطوف نموده و دلایلی برای آن ارایه شده اما در این باره پژوهش مستندی انجام نگرفته است. در شناسایی نوسانات به منظور مساحی و تهیه نقشه پراکنش مواد معلّق در دریاچه ارومیه تصاویر ماهواره ای لندست TM،ETM وLISS III در دوره های زمانی 1987، 1998، 2001 و 2002 میلادی استفاده گردید. به منظور استخراج مرز پیرامون دریاچه در دورههای زمانی مورد نظر پس از پردازش و بارزسازی تصاویر از روش رقومی سازی از روی صفحه کامپیوتر استفاده شد، سپس از طبقهبندی به روش خوشهبندی برای تولید نقشههای پراکندگی مواد معلّق آب دریاچه استفاده شد. یافته های این پژوهش نشانگر آن است که حداکثر میزان مساحت تحت پوشش آب دریاچه در این بازه زمانی 15 ساله مربوط به سال 1998 و حداقل آن مربوط به سال 2002 میلادی می باشد. داده های آماری مربوط به بارش وتبخیر متوسط سالیانه نیز تغییرات سطح آبی دریاچه را تایید می کند. همچنین مطالعه نشان داد که الگوهای پراکندگی مواد معلّق موجود در آب که بیانگر میزان ته نشست و تمرکز این مواد می باشند، به وضوح در حاشیه بزرگراه شهید کلانتری قابل شناسایی بوده و شکل توزیع آن ها تغییرات قابل توجهی را در طی دوره های زمانی نشان می دهد. این امر نشانگر وقوع تغییراتی در تعادل زیست محیطی منطقه است.در این پژوهش ضمن بررسی عوامل احتمالی موثر در این تغییرات پیشنهادهایی برای انجام مطالعات تکمیلی ارایه شده است.
کلیدواژهها : دریاچه ارومیه، مواد معلّق، نوسانات مرزی، داده های ماهواره ای، سنجش ازدور.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Morphodynamic Change Detection By Using RS, PCA and Fuzzy Logic Case study Taleghan Rriver Basinآشکار سازی تغییرات مورفودینامیک با استفاده از داده های سنجش از دور و تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA) و منطق فازی(FUZZYLOGIC)19188FAعزت ا…قنواتی?عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلمپرویزضیائیانعضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلمماهرخسردشتیکارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطیعلی اکبرجنگیکارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهریJournal Article19700101Abstract
Many researchers have recently considered the use of data obtained from Remote Sensing (R.S) to reveal changes. In the present study, we have attempted to reveal the morphodynamic changes in Taleghan river Basin through image satellite and by analyzing the principal component analysis (PCA) and Fuzzy Logic. The final map indicates the intensity of changes through, 15-years interval observed (1987-2002).The results showed that the most intensive changes were beside flood pasts and slopes, and also in the course of Taleghan River. The least intensity of changes was also found to be in mountainous region and rocky lands of the basin under investigation.
Land use is one of the factors that influence the morphodynamic features of the basin. Geomorphologic and morphodynamic forms, therefore, change according to the type of land use. In this research we have compared land use changes during the 1988-2002 intervals.
Keywords: Morphodynamic, change detection, PCA, Fuzzy Logic, Taleghan.آشکاری سازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیار محققان و پژوهـش گران قرار گرفته اسـت. در تحقیق حاضر، با استفاده از شکل ها ماهواره ای و و روش های تحلیل مؤلفه های اصلی و منطق فازی اقدام به آشکار سازی تغییرات مورفودینامیکی حوضه آبخیز طالقان گردیده است. نقشه نهایی، شدت تغییرات را در یک دوره زمانی 15 ساله (1987تا2002) نشان می دهد. بیـشترین شدت تغییرات در کنار آبراهه ها و دامنه ها و همچنین در مسیرطالقان رود مشاهده می شود.کمترین تغییرات مربوط به ارتفاعات کوهستانی و اراضی صخره ای حوضه آبخیز می باشد. همچنین کاربری اراضی از جمله عواملی است که درمورفودینامیک حوضه تأثیر دارد. با توجه به نوع کاربری اراضی اشکال ژئومورفولوژیک و مورفودینامیک نیز فرق می کند. لذا در این تحقیق تغییرات کاربری اراضی سال 1987 تا 2002 با هم مقایسه شده اند.
کلید واژه ها: مورفودینامیک، آشکارسازی تغییرات، تحلیل مؤلفه های اصلی، منطق فازی، طالقان.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420The Simulation of Tabriz Temperature and Precipitation in Atmospheric Carbon Dioxide Doubling Condition Using Goddard Institute of Space Studies General Circulation Model (GISS GCM)شبیه سازی تغییرات دما و بارش تبریز در شرایط دو برابر شدن دی اکسید کربن جو با استفاده از مدل گردش عمومی، مؤسسه مطالعات فضایی گودارد GISS 119189FAبرومندصلاحیاستادیار دانشگاه محقق اردبیلیخلیل ولیزادةکامرانعضو هیئت علمی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریزیوسف قویدلرحیمیدانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه اصفهانJournal Article19700101Abstract
In this study we have used the monthly data resulted from the calculation of temperature and precipitation for a 52-year period (1951-2003). The doubling effect of carbon dioxide ( ) on temperature and precipitation was modeled as the most important climatic parameters. The resulting Hythergraph and Ambrothermic models for Tabriz indicate monthly increases of temperature and precipitation during the doubling periods. A comparison of the present and simulated Ambrothermic models applying Goddard Institute of Space Studies)GISS( shows precipitation and temperature changes in Tabriz. A decrease in the duration and intensity of cold period and freezing days, a reduction in spring and winter precipitation, a shift in precipitation from snow to rain, the extension of growth season, the increase in temperature and the resulting dryness are the signs of such changes.
Keywords: Climatic Simulation, Changes in temperature and Precipitation, General Circulation Models (GCM), Goddard Institute of Space Studies (GISS (model, Tabriz.در این تحقیق با استفاده از داده های ماهانة حاصل از محاسبة ضرایب مربوط به دما و بارش نقاط شبکه در مختصات ایستگاه تبریز و داده های ماهانة دما و بارش ایستگاه هواشناسی تبریز در یک دورة آماری 53 ساله از سال1951 تا 2003 اثرات دو برابر شدن میزان جو بر دما و بارش به عنوان مهم ترین عناصر اقلیمی شبیه سازی شده است. مدل های هایترگراف و آمبروترمیک ترسیمی برای تبریز مبین تغییرات ماهانة عناصر اقلیمی دما و بارش در شرایط دو برابر شدن جو هستند. با میانگین گیری داده های واقعی دما و بارش و داده های شبیه سازی شدة ماهانه مقادیر فصلی عناصر مذکور شبیه سازی و مورد مقایسه قرار داده شده است. نتایج حاصل از شبیه سازی عناصر دما و بارش به روش GISS مبین افزایش دمای تبریز در کلیة مقاطع ماهانه، فصلی و سالانه و کاهش بارش در ماه های فصول زمستان (فوریه و مارس) و بهار (آوریل و می) و افزایش آن در فصول تابستان، پائیز و نیز مقطع سالانه هستند. مدل هایترگراف فعلی و شبیه سازی شده تبریز در شرایط دو برابر شدن جو، تغییرات دما و بارش را مورد تأیید قرار داد. مدل های آمبروترمیک فعلی و شبیه سازی شده به وسیلة مدل GISS نیز در مقایسه با هم نشانگر تغییر اقلیم (دما و بارش) در تبریز هستند. با توجه به مدل های آمبروترمیک و هایترگراف ترسیمی در این پژوهش، تغییر اقلیم تبریز در شرایط دو برابر شدن به شکل کاهش مدت و شدت دوره سرد و کاهش روزهای همراه با یخبندان، کاهش بارش بهاره و زمستانی، تغییر بارش زمستانی از برف به باران، طولانی شدن دورة رشد گیاهان، افزایش دما و به تبع از آن خشکی، به منصة ظهور خواهد رسید.
کلید واژه ها : شبیه سازی اقلیمی، تغییرات دما و بارش، مدل های گردش عمومی، مدل موسسه مطالعات فضایی گودارد GISS، تبریز.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Designing of Synoptic Patterns of Winds in the Southern Coasts of Caspian Sea (1983-85)طراحی الگوهای همدید شدیدترین بادهای کرانههای جنوبی دریای خزر (سالهای 68-1366)19190FAغلامرضابراتیاستادیار گروه اقلیم شناسی، دانشگاه شهید بهشتیفاطمهعاشوریدانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه رازیJournal Article19700101Abstract
Many people know the important effects of Caspian Sea winds and storms on the economy of three provinces of Iran including Gilan, Mazandaran, and Golestan that they form one exclusive and extent area which have moderate and humid climate. This paper used a synoptic climatologically approach, which combine a number of atmospheric factors. Using daily and monthly winds data including their speed and direction for determining of 61 wind waves (1983 to 1985), and then 20 representative ones and analyzing daily air maps, 13 synoptic patterns of troughs, and polar front jet stream (PFJ) at 500 hPa level, and Siberian High is produced during the peak days of wind waves and middle days of calm periods. Results indicate that much of troughs grouped in the west of Caspian Sea during the peak days of wind waves but they were completely scattered during the middle days of calm periods. Also, the northwest-southeast direction of trough axes and FPJ location between 40 to 50°E confirmed that troughs have dominant effect for the appearing of sever winds. Finally, the schematic and tridimentional pattern of southern Caspian Sea winds as another result showed during autumn, dominant wind speed is lower than winter. This can be the principal factor of maximum rainfall during autumn in study area.
Keywords: Caspian Sea, Wind wave, Pressure systems.تأثیرات شگرف توفان ها و بادهای خزری براقتصاد سه استان گیلان، مازندران و گلستان به عنوان تنها منطقهی یکپارچهی معتدل و مرطوب ایران بر کمتر کسی پوشیده است. در این پژوهش برای شناخت علل وقوع این بادها طی سالهای 1366تا 1368، دادههای آماری این بادها استخراج و بر پایه فراوانی ایستگاه های دارای شدیدترین باد از مجموع 61 موج باد، 20 موج شاخص برگزیده شد. آنگاه با مراجعه به نقشههای هوای روزانه، الگوی آرایش محورهای فرود تراز 500 هکتوپاسکال طی روزهای اوج باد و روزهای میانه هوای آرام طراحی شد. تحلیل الگوها نشان داد بیشتر محورهای فرود طی روزهای اوج باد در غرب دریای خزر تجمع کردهاند در حالی که این محورها در روزهای میانی هوای آرام کاملا پراکندهاند. موضوع یاد شده به همراه آرایش شمال غربی-جنوب شرقی محورها و آرایش رودباد جبهه قطبی میان طول 40 تا 50 درجه شرقی، فرضیه نزدیک بودن سامانه فرود بالای جو، هنگام وزش شدیدترین بادها سال های 84-1983 در کرانههای جنوبی دریای خزر را تایید کرد. همچنین به عنوان یکی از علل بیشتر بودن میزان بارش های پاییزه ی کرانه های جنوبی دریای خزر به ویژه بخش غربی نسبت به بارش های زمستانه، مشخص شد بادهای پاییزه و سرد و خشک حوزه ی دریای خزر سرعت کمتری نسبت به بادهای زمستانه داشته، هنگام وزشِ عموماً شمالی از روی دریا، فرصت بیشتری برای کسب گرما و نم داشته اند.
کلید واژ ه ها: شدیدترین باد، سامانه فشار، دریای خزر، کرانه های جنوبی.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420A Study of Landslide Occurrence in Relation to Land Use Changes and Road Construction Case Study Tadjan Watershed, Sariمطالعه وقوع زمین لغزش ها در ارتباط با تغییر کاربری اراضی و جاده سازی مطالعه موردی حوزه آبخیز تجن، ساری19191FAعطاا...?کلارستاقیاستادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندرانمحمود حبیبنژاددانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندرانحسناحمدیاستاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهرانJournal Article19700101Abstract
Recognition of effective factors on landslide occurrence and so high and low hazard region is one of the most important and necessary works for mitigation of landslide damages. In this study, from all of the effective factors on landslide occurrence, land use changes and road construction, into a parts of Tadjan watershed with area about 708.08 square kilometers in south of sari, was studied. In study area was detected 68 landslides with using aerial photos and comprehensive field works, then landslides was located by GPS and was mapped in GIS environment. Also, some information of landslide gathered by questionnaire and field works. For evaluating the effect of land use change in landslide occurrence, after preparing land use map and its correction with using interpretation of aerial photos dated 1373, questionnaire analyses, field works and using GIS software integration, it is indicated that 35.28 percent of landslides with area of 34.81 hectares was occurred in regions that land use transformed from forest land to dry land farming and garden. Also, after preparing of roads map with using topographic map and its correction with aerial photo, analysis of questionnaire information and GIS techniques, it is concluded that most landslide occurrence density was take placed into maximum distance of 75 meters from road with 21 landslides and density of 0.219 ( per square kilometer).
Keywords: Aerial photos interpretation, Land use change, Landslide, Road construction, Tadjan Drainage Basin.شناخت عوامل موثر در وقوع زمین لغزش ها یکی از مهمترین و ضروریترین اقدامات جهت پیشگیری و کاهش خسارات زمین لغزش می باشد. در این تحقیق بررسی نقش تغییرات کاربری اراضی و جاده سازی در بخشی از حوزه آبخیز تجن به مساحت 08/708 کیلومتر مربع در جنوب شهرستان ساری مورد مطالعه قرار گرفت. در عرصه تحقیق 68 زمین لغزش با عملیات میدانی و تفسیر عکسهای هوایی شناسایی گردید و موقعیت آن ها توسط GPS برداشت و در محیط GIS تبدیل به نقشه گردید. همچنین برای هر یک از زمین لغزش ها پرسشنامه ای در حین انجام عملیات میدانی تکمیل گردید. برای ارزیابی اثر تغییر کاربری اراضی در وقوع زمین لغزش پس از تهیه نقشه کاربری اراضی و اصلاح آن با استفاده از تفسیر عکسهای هوایی سال 1373، تجزیه و تحلیل پرسشنامههای تکمیل شده و در نهایت با به کارگیری از تکنیک های GIS مشخص گردید که 24/35 درصد زمین لغزش ها با مساحت81/34 هکتار در مناطقی اتفاق افتاده که تغییر کاربری از اراضی جنگلی به اراضی زراعی دیم و باغ در روی دامنههای شیبدار صورت گرفته است. همچنین پس از تهیه نقشه شبکه راه ها با استفاده از نقشه توپوگرافی و تکمیل آن با کمک عکسهای هوایی و به کارگیری از تکنیک های GIS مشخص گردید که بیشترین تراکم وقوع زمین لغزش حداکثر تا فاصله 75 متر از مرکز جاده با تعداد 21 زمین لغزش و تراکم 219/0 (تعداد در کیلومتر مربع) می باشد. همچنین روند کاهش تعداد زمین لغزش با فاصله گرفتن از جاده بیانگر اثر جاده سازی در وقوع زمین لغزش هامی باشد.
کلیدواژهها: تفسیر عکس های هوایی، تغییر کاربری اراضی، زمین لغزش، جاده سازی، حوزه آبخیز تجن.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Regionalization of Windchill in Northwest And West of Iranناحیه بندی سوزباد در شمال غرب و غرب ایران19192FAحسنحیدریاستادیار گروه جغرافیا، دانشگاه ارومیهرشید سعیدآبادیاستادیار گروه جغرافیا، دانشگاه ارومیهJournal Article19700101Abstract
The averages of monthly minimum temperature and wind speed in 32 synoptic stations in northwest and west of Iran used for calculate windchill temperature from November to April. Then maps of spatial differences were drawn for every month and windchill regions classified by cluster analysis.
Keywords: Iran, windchill, Regionalization, classification.با استفاده از مقادیرمیانگین حداقل دما و میانگین سرعت باد ماهانه در 32 ایستگاه هواشناسی در شمال غرب و غرب کشور با دوره آماری 15 ساله، مقدار دمای ناشی از سوز باد از نوامبر تا آوریل محاسبه شد. پس از استخراج نتایج، نقشه پراکندگی برای هر ماه ترسیم گردید. سپس با استفاده از تحلیل خوشه ای و به کمک تکنیک گروه بندی فاصله ای، نواحی سوزباد مشخص شدن.
کلیدواژهها : سوزباد، ناحیه بندی، تحلیل خوشه ای، غرب و شمال غرب ایران.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420The Role of a Blocking Systems on Surface Cyclogenesis Over East of Mediterranean Sea and its Influence on the Mars 2000's Flood Over West of Iranنقش سامانههای بندالی در چرخندزایی روی شرق دریای مدیترانه و بررسی نقش آن در سیل روی منطقه غرب ایران در مارس 200019193FAفریدهحبیبیموسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانJournal Article19700101Abstract
This research attempts to investigate the role of the blocking systems in surface cyclogenesis over eastern Mediterranean sea; but particular attention is focused on the flood of Iran during march 2000 over western states of Iran as: Hamadan, Ilam, Lorestan, Kermanshah, Kurdestan, Zanjan, Ghazvin.The data used for this research includes upper level and mean sea level pressure charts every 12 hours during 15 to 27 March 2000 from NCEP center, also The data of temperature, pressure, humidity studied every 3 hours and data of daily precipitation totals studied from 19 important Iran synoptic stations during 1 to 30 march 2000.Results shows that: the trough in eastern flank of Atlantic Ocean blocking system was the main reason of March 2000 flood over Iran; During blocking system activity in east of Mediterranean sea, the splitting of jet stream has occurred near the second ridge over Iran and it has intensified low pressure systems the near west of Iran; The development of Sudan low pressure system has caused enhance the intensity the eastern trough of blocking system and lead to flood over west of Iran.
Keywords: Blocking system; Cyclogenesis; Flood; Jet stream; Ridge.این تحقیق تلاش دارد تا نقش سامانههای بندالی را در چرخندزایی سطحی روی شرق دریای مدیترانه مشخص سازد اما توجه خاص به سیل در استان های غربی ایران در طی مارس 2000 دارد و سعی دارد تا نقش سامانه بندالی را در سیل ایران نشان دهد. دادههایی که در این تحقیق بکار رفتهاند شامل نقشههای سطوح فوقانی، فشار در تراز متوسط دریا با فاصلههای 12 ساعته در طی 16 تا 26 مارس 2000 از مرکز NCEP هستند. دادههای دما، فشار و رطوبت با فاصلههای 3 ساعته و کل بارش روزانه 19 ایستگاه مهم ایران نیز از 1 تا 30 مارس 2000 بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که ناوه جناح شرقیِ سامانة بندالی اقیانوس اطلس عامل اصلی جاری شدن سیل روی مناطق غرب ایران بود؛ در طی فعالیت سامانه بندالی در شرق دریای مدیترانه، انشعاب در رودباد در نزدیکی پشته ثانوی روی ایران به وقوع پیوسته است و در نتیجه سامانههای کمفشاری نزدیک غرب ایران را تشدید کرده است؛ بسط و توسعه سامانه کمفشار سودانی سبب افزایش نیرومندی ناوه شرقی سامانه بندالی و منتج به جاری شدن سیل روی غرب ایران شده است.
کلید واژهها: پشته، چرخندزایی، رودباد، سامانه بندالی، سیل.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Determination of Suitable Calendar for Tourism in Tabriz with using the Thermo-physiological Indices (PET and PMV)تعیین تقویم زمانی مناسب برای گردش در تبریز با استفاده ازشاخص های دمای معادل فیزیولوژی(PET) و متوسط نظرسنجی پیش بینی شده(PMV)19194FAحسنذوالفقاریاستادیار گروه جغرافیای دانشگاه رازی کرمانشاهJournal Article19700101Abstract
Many indices designed by researches for study of human-biometeorology and bioclimatology that today broadly using for assessing the relationships between the climate and tourism .Among the proposed indices, thermo- physiological indices as PET and PMV that derived from human energy balance models, important from others. To define of proper calendar for tourism in Tabriz we have used of thermal-physiology indexes. Conclusion of this study that was done with Ray Man Model show there are a lot of time limitation for tourism in Tabriz because of limited days of thermal comfort.
With regard to concluded results of mentioned indexes, thermal comfort in Tabriz is not more than 45 days, While Period of Cold stress is more than 240 days and heat stress is about 80 days. Thus cold weather is the principal problem in regard to tourism climatology in Tabriz. It is necessary and vital for related organizations, trip tourism executors and voyager that have more notice to this critical subject.
Keywords: Thermo-Physiology indices, Thermal comfort, Human energy balance model, tourism climatology, Tabriz.شاخص های رقومی متعددی برای مطالعه زیست هواشناسی و زیست اقلیم شناسی از طرف دانشمندان پیشنهاد شده است که امروزه در مطالعات آب و هواشناسی توریسم نیز مورد استفاده قرار میگیرد. از آن میان شاخص های ترکیبی دما- فیزیولوژی که مبتنی بر بیلان انرژی بدن انسان می باشند از اعتبار بیشتری برخوردار هستند. در این مطالعه با استفاده از شاخص های دمای معادل فیزیولوژی) (PET و متوسط نظرسنجی پیش بینی شده (PMV)زمان مناسب گردشگری در شهر تبریز مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه مطالعه که از طریق مدل Ray Man انجام گرفته است نشان میدهد که دوره آسایش اقلیمی دراین شهر بسیار محدود است. به طوریکه دوره آسایش اقلیمی فقط به مدت 45 روز از اوایل خرداد تا اواسط تیر ماه بطول می انجامد و این در حالی است که دوره تنش گرما 80 روز از حوالی 10 تیر ماه تا 20 شهریور و دوره تنش سرما با درجات مختلف به مدت 240 روز از حوالی 15 مهر ماه تا پایان اردیبهشت ماه طول می کشد. بدیهی است توجه لازم به این موضوع برکارآمدی و موفقیت برنامه های توسعه توریسم در این شهر موثر خواهد بود
کلید واژه ها: شاخص دما - فیزیولوژی، آسایش حرارتی، مدل بیلان انرژی انسان، آب و هواشناسی توریسم، تبریز.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420The Study and Evaluation of the Trend of Forest Surface Changes Using the Remote Sensing and GIS: A Case Study of Arasbaran Forests (1987-2005)بررسی و ارزیابی روند تغییر سطوح جنگل با استفاده از سنجش از دور و GIS(مطالعه موردی جنگل های ارسباران 1987-2005)19195FAمجید رضاییبنفشهاسـتادیـار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تبریزهاشم رستمزادهدانشجوی دکتری جغرافیای طبیعی، دانشگاه تبریزبختیار فیضیزادهکارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیاییJournal Article19700101This research has been carried out with the aim of the determination of the land-use changes of the forests in the protected area of Arasbaran. The determination of the changing points and the factors influencing these changes by the use of GIS and remote sensing are the main aims of this research. Accordingly, the satellite pictures pertaining to the years 1987 and 2005 along with other necessary data were gathered. Thereafter, the required data such as topography, the land-use, the roads, settlement centers and so on were entered into the GIS environment. The radiometric correction activities, the geometric correction, the image classification, and finally, the uncovering of the land-use changes were carried out. Then with the combination of the parameters affecting the land-use changes of Arasbaran forests such as the settling areas, the height surface, the gradient, and so on the factors affecting the changes in Arasbaran forests were discovered. Accordingly, at first the 6 km. domain was selected as the space affected by the villages. The height surfaces were also calculated based on the Digital Elevation Model (DEM). Based on this finding, the area surface gradient was also estimated. By the use of overlaying method, the relationship between the changed areas with the existing parameters and also the amount of area were calculated. The results indicated that among the affective elements in the land-use changes of the Arasbaran forests, the settlement center have been the main factors in the changing trends which should be seriously taken into the consideration for the future planning.
Keywords: Arasbaran forests, Remote sensing, GIS, land-use changes of the forests, change detectionتحقیق حاضر با هدف تعیین تغییر سطح کاربری جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران و تبیین عوامل مؤثر در این تغییرات با استفاده از سنجش از دور و GIS انجام گرفته است. بر این اساس تصاویر ماهوارهای سال های 1987 و 2005 به همراه سایر دادهای مورد نیاز نظیر توپوگرافی، کاربری اراضی، جاده ها و مراکز مسکونی وارد محیط GIS شد. عملیات تصحیح رادیومتریک، تصحیح هندسی، طبقه بندی تصاویر و در نهایت آشکارسازی تغییرات کاربری جنگل انجام پذیرفت. همچنین سطوح ارتفاعی و شیب منطقه نیز از طریق ایجادDEM به دست آمد. با تلفیق پارامترهای مؤثر در تغییر کاربری (نظیر مراکز مسکونی سطوح ارتفاعی شیب و مانند آن) میزان تأثیر هرکدام در روند تغییرات جنگل شناسایی شد. محدوده شش کیلومتری به عنوان فضای تحت تأثیر روستا انتخاب شد. با استفاده از عمل همپوشی ارتباط مناطق تغییر یافته با پارامترهای موجود و نیز میزان مساحت این تغییرات به دست آمد. نتایج حاصله نشان داد که از بین عوامل مؤثر در روند تغییر کاربری جنگل های ارسباران، مراکز سکونت گاهی مهمترین عامل در روند تغییرات می باشد که باید در برنامه ریزی های آتی منطقه، مد نظر قرار گیرد.
کلیدواژهها: جنگل های ارسباران، سنجش از دور، GIS، تغییر کاربری جنگل، کشف تغییرات.موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640120080420Multivariate Analysis of Relationship Between Seasonal Rainfall in Iran with Climate Indicesتحلیل چند متغیره ارتباط میزان بارش فصلی ایران و شاخص های اقلیمی19196FAداریوشیاراحمدیاستادیار گروه جغرافیا، دانشگاه لرستانقاسمعزیزیدانشیار دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهرانJournal Article19700101In this article the relationship between the amount of seasonal rainfall (autumn, winter and spring) and climate indices in Iran have been studied. The Climate indices (the Southern Oscillation(SOI),the North Atlantic Oscillation(NAO), Arctic Oscillation(AO),NINO 3/4,The Multivariate ENSO Index(MEI),Trans_ NINO Index(TNI) and the Pacific Decadal Oscillation(PDO) are used as independent variables. The monthly data of 25 synoptic stations have been used from 1951 to 2003. These stations have the long term data and can cover the most rainfall regions in Iran. The results of this regression analysis show that the relationship between the amount of spring rainfall and climate indices is week. Also the study shows that among of ENSO indices, the NINO 3/4 has more strong relationship with the amount of autumn and winter rainfall. SOI and MEI are in second rank. It seems there isn't significant relationship between PDO and TNI with seasonal rainfall (autumn, winter) has been shown. The relationship between autumn and winter rainfall with MEI and TNI is positive while about SOI is negative. This study also identified that the effects of AO and NAO over the amount of winter rainfall is more than the amount of autumn rainfall. The relationship coefficient between autumn and winter rainfall with NAO and AO is negative therefore there is an inverse relationship between autumn and winter rainfall and AO and NAO indices.
Keywords: ENSO, Southern Oscillation, Arctic Oscillation, The North Atlantic Oscillation, Regression Analysis.در این مقاله به بررسی ارتباط بین میزان بارش در فصول پاییز، زمستان و بهار با شاخص های اقلیمی از طریق تحلیل رگرسیونی پرداخته شده است. شاخص های اقلیمی نوسان جنوبی((SOI، نوسان قطبی((AO و نوسان اطلس شمالی((NAO، شاخص نینو 4/3(NINO3/4)، شاخص چند متغیره انسو((MEI، شاخص انتقالی نینو((TNI و نوسان دهه ای اقیانوس آرام(PDO) در این بررسی به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش از داده های بارش ماهیانه 25 ایستگاه سینوپتیکی که دارای طولانی ترین و کامل ترین دوره آماری اند (دوره آماری 1951 تا 2003) و توان پوشش اکثر مناطق بارشی کشور را دارند استفاده شده است. نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که بین میزان بارش و شاخصهای اقلیمی مذکور در فصل بهار ارتباط بسیار ضعیفی وجود داشته است. در این مطالعه همچنین مشخص گردید که از میان شاخص های اقلیمی مرتبط با انسو، شاخص نینو 4/3بیشترین ارتباط را با میزان بارش پاییزه و زمستانه ایران دارد و شاخص نوسان جنوبی و شاخص چند متغیره انسو در رتبه های بعدی قرارگرفته اند. بین شاخص های انتقالی انسو و نوسان دهه ای اقیانوس آرام و میزان بارش رابطه ای مشاهده می شود. ضریب ارتباط میزان بارش های فصل پاییز و زمستان با شاخص نینو4/3 و چند متغیره انسو مثبت و با شاخص نوسان جنوبی منفی است.به علاوه نتایج حاصل از این تحلیل مشخص ساخت که نوسان قطبی و نوسان اطلس شمالی با میزان بارش زمستانه ارتباط بیشتری نسبت به بارش پاییزه دارند. ضریب شاخصهای نوسان قطبی و نوسان اطلس شمالی منفی می باشد که نشان دهنده رابطه معکوس بین میزان بارش فصول زمستان و پاییز و شاخص مذکور می باشد.
کلیدواژهها: انسو، نوسان اطلس شمالی، نوسان قطبی، شاخص نوسان جنوبی، رگرسیون.