موسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420The Study of Kalat ,s Water Resource With an Emphasis on the Problem of Providing Rural Waterبررسی وضعیت منابع آب منطقه کلات با تاکید بر مشکلات تأمین آب روستایی19260FAسید حسن مطیعیلنگرودیاستاد دانشکده جغرافیا - دانشگاه تهرانسعد ا...ولایتیدانشیار گروه جغرافیا - دانشگاه فردوسی مشهدفرحناز اکبراقلیدانشجوی دوره دکتری برنامه ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article19700101Abstract
From 165 millions cubic meters of Water which is used in Kalat region, 60 millions cubic meters is surface water and 105 millions cubic meters is underground water. Most of water needed in this region, is provided by the rivers. There is not any problem for Providing water in agricultural section, drinking water and hygiene sections in the region. The most important problem in the region is the exploitation method of water resource. Villagers in the area use river water by using several traditional canals and levees. This systems are not lasting and are destroyed by floods, and again must be rebuild. In this region water is distributed among the farmers based on water share in an hour, and whenever, water share is not enough, problems arise among the farmers in some rural settlement of the region, Providing drinking and hygienic water, causes some problems for the villagers. In order to investigate the effective factors in providing water for rural settlement, we have used Fishers test, considering two factors; being far from the official center and altitude of settlements from water resources. The results show that, there is no significant relation, between them. Real Problems are cost shortages and lack of proper water management.
Keywords: Kalat, Rivers, Deep and half-deep wells, Quanat, Rural settlements.آب مورد استفاده در منطقه کلات حدود 165 میلیون متر مکعب است که حدود 60 میلیون متر مکعب آن سطحی و105 میلیون متر مکعب آن زیرزمینی می باشد. جریان های سطحی بخش عمده نیاز آبی منطقه را تأمین می نماید. به لحاظ تأمین نیازهای آبی در بخش های کشاورزی، شرب و بهداشت مشکل عمده ای در منطقه وجود ندارد. مهم ترین مساله در منطقه نحوه بهره برداری از منابع آب می باشد. درحال حاضر، روستائیان به منظور بهره برداری بیشتر از منابع آب با احداث تعدادی سردهنه سنتی و ایجاد کانال، از دبی پایه رودها استفاده می کنند. این تاسیسات با وقوع هر سیلاب مخرب، ویران شده و می بایست از نو احداث شوند. تقسیم آب در منطقه براساس حقابه و بر مبنای ساعت، در مدار آبیاری توزیع می شود؛ در مواردی که حقابه متناسب با سطوح زیرکشت نبوده، منجر به بروز مشکلات و درگیری بین زارعین می شود. به علاوه در منطقه تعدادی ازسکونتگاه های روستایی در زمینه تأمین آب شرب و بهداشتی، با مشکل کمی و کیفی مواجه می باشند. به منظور بررسی عوامل مؤثر و اساسی در مشکلات تأمین آب سکونتگاه های روستایی بین متغیّرهای دوری از مرکز اداری و ارتفاع محل سکونتگاه با آبرسانی، از آزمون احتمال دقیق فیشر استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که رابطه ای معنادار بین عوامل مزبور وجود ندارد. عامل مشکل ساز کمبود هزینه و ناکارآمدی مدیریت آبرسانی می باشد.
کلید واژه ها : رودها، چاه های نیمه عمیق و عمیق، قنات، چشمه، سکونتگاه های روستایی، کلات.https://jrg.ut.ac.ir/article_19260_d14edebdb4476cd4a3499a862d78fa95.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420The Function of Khoy as Medium Sized City in the Spatial Development of West Azerbaijan Provinceعملکرد شهر میانی خوی در توسع? فضائی استان آذربایجان غربی19261FAکرامت ا...زیاریاستاد گروه جغرافیای دانشگاه تهرانجعفر تقیاقدمکارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهریJournal Article19700101Abstract
The aim of this article is to study the function of Khoy as a medium sized city in the spatial development of the Azerbaijan Gharbi province. The research method is descriptive – analytical. The quantative models have been used to study the place of the city and it's hinterland. The population models indicate that the Khoy city has the capacity to attract emigrants. If it is not considered in the urban network of the province the will be more imbalances. The economic models indicate that in Khoy city the industrial sector has a higher growth rate than the other sectors. This city has also the second rank in the economic criteria between province cities. Studying the hinterland of the city indicate that Khoy has the first role in eliminating the service needs of it's area residences. Therefore, considering the suitable opportunities and the positive points and tendency of the provincial urban network towards imbalances in future, this city can play the role of center for the northern parts of province in service - offering sector and industry.
Keywords: Medium Sized City, Khoy, Centralization, Hinterland, Urban Network, West Azerbaijanهدف این مقاله بررسی عملکرد شهر میانی خوی در توسعة فضائی استان آذربایجان غربی و روش تحقیق «توصیفی – تحلیلی» است. برای بررسی نقش شهر و حوزة نفوذ آن از روش ها و مدل های کمی استفاده شده است. مدل های جمعیتی نشان می دهند که شهر خوی از توان کشش پذیری جمعیتی برخوردار بوده و بدون در نظر گرفتن آن در شبکة شهری استان، عدم تعادل بیشتر می شود. مدل های اقتصادی حکایت از آن دارند که خوی نقش خدماتی داشته و بخش صنعت از رشد بالائی نسبت به دیگر بخش ها برخوردار است. هم چنین این شهر در سطح استان از لحاظ شاخص های اقتصادی (اشتغال) در رتبة دوم بعد از مادر شهر ارومیه قرار دارد. بررسی حوزة نفوذ شهر نشان می دهد که این شهر بخش قابل توجهی از خدمات خود را به حوزة نفوذ اختصاص داده و در رفع نیازهای خدماتی برای سکونتگاه های حوزة نفوذ خود در درجة اول اهمیت قرار دارد. لذا این شهر با توجه به نقاط قوت و فرصت های مناسب و تمایل شبکة شهری استان به سمت عدم تعادل در آینده می تواند در سطح بندی منطقه ای به عنوان مرکزیت خدماتی و صنعتی سکونتگاه های بخش شمالی استان ایفای نقش کند.
کلید واژه ها: شهر میانی، توسعة فضائی، شبکة شهری، خوی، استان آذربایجان غربی.https://jrg.ut.ac.ir/article_19261_ff09f289268415d88f356fbfbf2a71f5.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Evaluation of Spatial Structure of Zanjan Growth with Emphasis on Land use/cover Changes (1975-2005)ارزیابی گسترش فضایی _ کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر کاربری زمین طی دوره 1384- 1355(1975-2005)19262FAمحمد رضاپورمحمدیاستاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریزفیروزجمالیاستاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریزاکبر اصغریزمانیدانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریزJournal Article19700101The complexity of urban systems in our recent world, make it difficult to evaluation and explanation of their changes with traditional and customarily methods. In the past, remote sensing has shown an ability to detect and describe urban growth patterns at different spatial scales. With new remote sensing devices (e.g. IKONOS), with innovative image processing techniques and with further development of decision support tools (e.g. GIS and urban land use change models), remote sensing has new opportunities to provide useful information in support of sustainable development and ًsmart growthً for urban areas. Given that urban dynamics impact many physical/ spatial scales, we present a framework for the mapping and analysis of predictable patterns of urban growth at different spatial scales in order to analyze the urbanization process. Also we conduct urban growth analysis using spatial measurements of changes in the urban environment on the regional scale, and urban land cover structure on the local scale, in the Zanjan area. Results show how the new era of remote sensing data and superior methods allow for a better understanding, modeling, and prediction of the spatial and temporal dynamics of urban physical/ spatial growth at each of the different scales. According to this view in this paper to evaluation of Zanjan physical/ spatial expansion we have been used regression line and CROSSTAB models. The results of research have been show the correlation, intensity, extent and conversion/ changes mechanism of urban land use of zanjan city as a result of its spatial structure growth. According of this, we show the scale of intensity of land use changes (e.g. dray farming, barren land, etc. to urban land use) in the region of zanjan city under its physical - spatial growth.
Keywords: Evaluation, Physical/Spatial growth, Smart growth, Regression line, CROSSTABپیچیدگی نظام های شهری در جهان معاصر، ارزیابی و تبیین تغییرات آن ها را به شیوههای سنتی و مرسوم در دنیایی که شهرنشینی از بزرگترین پدیدههای قابل توجه آن محسوب می شود، امری بسیار مشکل ساخته است. در بررسی ها نشان می دهند که دینامیسم های شهری بر مقیاس های فضایی- کالبدی متفاوتی اثر می گذارند، لذا در این پژوهش چارچوبی برای تهیه نقشه و تحلیل الگوهای قابل پیش بینی از گسترش شهر در مقیاس های فضایی _ کالبدی متفاوت با هدف تحلیل فرایندهای رشد و گسترش شهرنشینی فراهم شده است. همچنین در این پژوهش تحلیل گسترش شهر به سمت به کارگیری اندازه گیری های فضایی تغییرات در محیط های شهری، ساختار پوشش زمین شهری در مقیاس های محلی شهر زنجان در یک سطح منطقهای، با استفاده از ابزارها و تکنیک های نوین سوق داده شده است. نتایج نشان می دهد چگونه دوران نوین دادههای سنجش از دور و شیوه های مناسبتر برای شناخت، مدل سازی، پیش بینی و نمایش دینامیسم های زمانی و فضایی - کالبدی گسترش شهر در مقیاس های متفاوت راجازه می دهند. برای نیل به این اهداف در پژوهش حاضر ابتدا پیشینه ای از فرایند گسترش تاریخی شهر زنجان در قالب داده های آماری _ گرافیکی و منابع تاریخی ارائه شده و آنگاه برای ارزیابی گسترش فضایی - کالبدی شهر دو مدل رگرسیون خطی و مدل کراس تب به عنوان روش های مکمل به کار بسته شده اند.نتایج تحقیق حاضر، همبستگی، شدت، وسعت و مکانیزم تبدیل و تغییر کاربری اراضی شهری شهر زنجان را به عنوان برآیند و تجسم گسترش فضایی _ کالبدی آن نشان می دهد. بر این اساس مشخص شد که در چه ابعاد و مقیاسی کاربری شهری به ترتیب شدت عمل، کاربری های ارضی دیم، بایر، باغ و اراضی کشت آبی پیرامون خود را تحت گسترش فضایی- کالبدی خود قرار داده است.
کلیدواژهها: ارزیابی، گسترش فضایی - کالبدی، رشد آگاهانه، رگرسیون خطی، کراس تبhttps://jrg.ut.ac.ir/article_19262_d96577887e545b2a5b140a7927e47326.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420From Nomadism to Sedentary Subsistence: The Impact of Geographic and Environment Shifts on the Malek-Mahmudi and Tat-Kheyri (Bakhtiaris)جغرافیا و معیشت : بررسی روند تغییرات معیشتی کوچندگان بختیاری (نمونه های موردی: طوایف ملک محمودی و تات خیری)19263FAجلالالدینرفیعفراستاد گروه انسانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهرانحمیدرضاقربانیکارشناس ارشد، دانشگاه تربیتمدرسJournal Article19700101Abstract
Focusing on geographic and environmental factors, this article discusses recent recurring shifts in the mode of subsistence – from transhumant to sedentary pastoralism – observed among the Bakhtiaris of central Zagros. The article suggests that the evolutionary changes have been part of an adaptation strategy followed by Bakhtiari communities in the face of new environmental conditions in the highlands, the scarcity and dispersion of resources, the cultural and economic vulnerability of the transhumant populations vis-à-vis sedentary farmers and pastoralists, and general shifts in the subsistence structures and mechanisms. With the expansion of agricultural and industrial productive activities across the Bakhtiari heartland, transhumant populations are facing limitations in terms territory, movement, and access to resources as well as constant changes in the social, economic, and cultural milieus. These factors tend to encourage the settlement of transhumant populations in the southern Zagors area. In presenting its arguments, the article benefits from anthropological field research conducted in 2005 on two Bakhtiari clans of Malek-Mahmudi and Tat-Kheyri in Aligudarz and North Dezful respectively.
Keywords: Nomadism, Zagros Mountains, Mode of subsistence, Leveling mechanism.این مطالعه با توجه به عامل جغرافیا، به بررسی روند تغییرات معیشتی کوچندگان و متغیرهای مؤثر در تحول آن در ایل بختیاری از شیوه دامداری سنتی در گذشته، تا استحاله این شیوه در یکجانشینی در دوره معاصر و چگونگی برهمکنشهای زیستمحیطی آنان میپردازد. چنین بحث شده که تحول کوچندگی و رویآوری به یکجانشینی در زاگرس، به عنوان راهبردی انطباقی به شرایط نوپدید زیست محیطی در ارتفاعات و به دلیل محدودیت و پراکنش منابع، ضعف اقتصادی- فرهنگی در برابر با یکجانشینان، تغییر در زیرساخت معیشت و مکانیسمهای آن مطرح است. با گسترش بخش صنعت و کشاورزی و تولیدات و محدودیتهای ناشی از آن، کوچندگان با عواملی چون: محدودیت جغرافیایی در بُعد حرکتی، تلاش برای دسترسی به منابع و برهمکنشهای پیاپی اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی مواجه هستند. تأثیر عوامل فوق در روند رویآوری کوچندگان به یکجانشینی مطرح است. مواد اصلی و مورد آزمون در بیان چنین انگارهای از پژوهشهای مردم شناختی دو تیره ملکمحمودی و تاتخیری در دو منطقه الیگودرز و شمال دزفول و همچنین از شواهد جغرافیایی و مردم شناسی تاریخی در مطالعات پیشین منطقه تشکیل یافتهاند. در این مقاله سعی شده تا روند تغییرات شیوه معیشت و زندگی کوچندگان مورد بررسی قرار گیرد. داده های تحقیق از طریق پژوهش های میدانی در تیره های ایل بختیاری(1384) بدست آمده است.
کلید واژه ها:کوچندگی، زاگرس مرکزی، شیوه معیشت، همتراز گرایی، یکجانشینی.https://jrg.ut.ac.ir/article_19263_197d43784de1303a8a5efa77a6fde1c0.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420The Role of Pre- Revolution Developmental Programs in Rural - Urban Immigrations in Iran. (with a Focus on the Importance of Oil Revenues)نقش برنامه های عمرانی پیش از انقلاب در مهاجرت های روستا – شهری کشور (با تأکید بر اهمیت درآمدهای نفتی)19264FAمجتبی قدیریمعصومدانشیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهرانغلامرضا جهان محمدیفیروزس ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهریJournal Article19700101Abastract
Fifty-eight years ago, the first developmental program of our country has been administered. The improper politics and policies of these programs due to dependence on the oil revenues and there by stablishing" R. Government" and also allocation of the most developmental and flowing budgets of these revenues to the cities especially large cities of the country intensified the urban immigration of the villagers. Besides, paying attention to the monting industry, perfoming Land amendmeds at rural points, paying less attention to the rural areas generally and to the agricultural development specially, increased the rural-urban immigration rate. Among the positive and negative effects of this phenomenon we can mention equating the seasonal unemployment and an increased amount of the wages of the people staying in villages, improving the building works, increasing the products of mounting industries and food industries in cities, Hurried urbanity, Changing the population structure of cities and villages, disturbing the construction of employment, the rising level of unemployment, tendency to false jobs, dependence on the import of agricultural products.
Keywords: Oil revenues, Developmental programs, Rural - Urban immigrations, Political-economical concentrationاز زمان اجرای اولین برنامه عمرانی کشور 58 سال می گذرد. سیاست ها، و خط مشی های نادرست این برنامه ها، به دلیل متکی بودن به درآمدهای نفتی ودر نتیجه« ایجاد دولت رانتیری» همچنین تخصیص بیشتر بودجه های عمرانی و جاری ناشی از این درآمد به شهرها، به ویژه شهرهای بزرگ کشور باعث تشدید مهاجرت روستاییان به شهرها شد.درکنارآن توجه به صنعت مونتاژ، انجام اصلاحات ارضی، کم توجهی به روستاها به طور اعم و توسعه کشاورزی به طور اخص، بر روند مهاجرت های روستا- شهری افزود. از پیامدهای مثبت ومنفی این پدیده می توان به تعدیل بیکاری فصلی و افزایش میزان دستمزد برای افراد باقیمانده در روستاها، رونق امور ساختمانی و افزایش تولیدات صنایع مونتاژ و مواد غذایی در شهرها، شهرنشینی شتابان، دگرگونی ساختار جمعیتی شهرها وروستاها،برهم خوردن ساخت اشتغال و افزایش بیکاری وگرایش به اشتغالات کاذب، وابستگی به واردات محصولات کشاورزی اشاره نمود.
کلید واژه ها: نفت، برنامه های عمرانی، مهاجرت های روستا – شهری، تمرکز سیاسی – اقتصادی.https://jrg.ut.ac.ir/article_19264_72c4c5e6dddba0b6eff8c5391ccdf219.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Geopolitical Analysis of Pakistan and its Effects on Its Relation with other Countriesبررسی و تحلیل ویژگی های ژئوپلیتیکی پاکستان و نقش آن در روابط با سایر کشورها19265FAزهرا پیشگاهیفرددانشیار دانشگاه تهرانامیرقدسیکارشناس ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهرانJournal Article19700101Abstract
Without knowing the established order, it would be impossible to reach goals of national security and benefits and it will cause lots of mistakes and large waste of national resources that would be Irreparable. Nowadays the big powers know the weaknesses and abilities of other countries at international levels. In fact that Pakistan is situated in a such strategic part of the world, therefore, the great powers evaluate very much the relations with that country. Consequently reviewing geopolitics of this country would force us to take good political, economical, cultural and military decision which would be useful for the future of our country. This article is trying to determine where Pakistan stands in the new geopolitical of the region and the trend of evolutions in the scene of regional and Para regional competitions after the Cold War and the September eleven event, therefore the proximity of this country to the center of the critical regions of the geopolitics and geostrategic of the 21st century, the effects of this proximity on the neighboring country are under observation so that it can help the understanding of the features roots opportunities treat intricacies of the region.
Keywords: Geopolitics, Geo-strategic, Government, National interest, Pakistan.بدون شناخت محیط پیرامونی و نظم و معادلات حاکم بر آن، دستیابی به اهداف، امنیت و منافع ملی غیر ممکن و در صورت امکان مستلزم سعی و خطای بسیار، اتلاف منابع و هزینه های سنگین و احتمالاً جبران ناپذیر خواهد بود. امروزه قدرت های بزرگ با سطح بازی فرامنطقه ای نیز علاوه بر شناسایی توانایی ها و آسیب پذیری های سایر کشورها در سطح بین الملل، از توجه ویژه به همسایگان خویش غافل نیستند.
کشور پاکستان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپولیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید واقع شود.
این مقاله در صدد شناخت جایگاه کشور پاکستان در ژئوپولیتیک جدید منطقه و سیر تحولات صورت گرفته در صحنه رقابت قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای پس از دوران جنگ سرد و حادثه 11 سپتامبراست.ا ز این رو مجاورت این کشور در کانون مناطق بحرانی ژئوپلیتیکی و ژئو استراتژیکی قرن بیست و یک و اثرات این همجواری بر کشورهای همسایه مورد مداقه است تا به درک کامل تری از شناخت ویژگی ها و ریشه یابی چالش ها، فرصت ها و تهدیدها کمک نماید.
کلید واژه ها: پاکستان، ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک، حکومت، منافع ملی.https://jrg.ut.ac.ir/article_19265_b41ed41a266061259eb6173b80cdd4ff.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Mid-Size City Management Performance in Land Use Planning: A Case Study of Urban Land Use Disparities in Bonabعملکرد مدیریت شهرهای کوچک در برنامه ریزی کاربری اراضی (مطالعه موردی: شهر بناب)19266FAمحمد تقیرضویاندانشیار دانشگاه شهید بهشتی تهرانحبیببیرامزادهکارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهرانJournal Article19700101Abstract
Rapid Urbanization and concentration of population in urban areas is one of the main characteristics of today’s world. In developing countries lack of necessary infrastructures, disproportionate growth, insufficient planning skills and mismanagement have caused great disparities in the distribution of urban land uses. This brings insecurity among inhabitants and inhibits sustainable development. The hypothesis of this paper is based on the quantitative and qualitative differences of land use distribution that exist between national standards and local applications with emphasis on the role of city mismanagement in the issue. Bonab, the case study, is a small town in East Azerbaijan Province. Urban land use in various aspects is analyzed by using four indexes of “desirability, capacity, adaptability and social justice”. The result shows that desirability index is positive due to physical settings of the place, where topography does not prevent future expansions. The other three indexes, however, are all proved to be negative mainly due to unplanned and uncontrolled distribution of land uses. Weak management and dispersed decision-making centers play the major role and enhance problems.
Keywords: Urban management, Urban land use, Evaluation, Compatibility analyzes, Bonab.https://jrg.ut.ac.ir/article_19266_264d86a1fe9ed23ea028230d925de6b0.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Analysis of the Concept of Citizenship and Evaluation of its Status in the Urban Laws, Regulations and Managementتحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری کشور19267FAمجیدعبدالهیJournal Article19700101Abstract
The structural and functional changes of social and political systems have led to the establishment of different grounds in administrating urban affairs. The formation and role attribution to different actors of urban ground, including government, people, civil and legislation institutions, etc, have caused the development of counter and bilateral duties and tasks between the citizens and affairs administrators in both national and local levels. Cities, as accommodation centers, have different structure and functions. Formation of structural elements in the cities and various roles are formed by the political and social actors of the state; however, managing the urban affairs and meeting the citizens’ demands and expectations require grounds and beds on the light of which, the demands would receive rational and reasonable answers. City, citizens and urban management are concepts with very close ties. Establishment of conditions and necessary grounds for the interaction between the elements of urban management that consists citizens, city administrators’ institutes, Islamic council and private sector need to be established on the legitimacy and legalization circles. The legalization is based on developing rules and agreements that clear mutual duties and tasks of both citizens and urban management and aims at organizing urban life and activities of urban management. This paper tries to analyze and describe the concept, background and settlement place of citizenship in the urban rules and regulations and determines its relationship with urban management as well.
Keywords: Urban, Citizenship, Urban management, Laws and regulations, Good governance.تحولات ساختاری و کارکردی نظام های اجتماعی و سیاسی باعث ایجاد بسترهای متفاوتی در اداره امور شهرها شده است. شکل بندی و نقش دادن به بازیگران متفاوت عرصه شهری ازجمله دولت، مردم، نهادهای مدنی و قانون گذار باعث شده است تا وظایف و تکالیف متقابل و دوسویه بین شهروندان و اداره کنندگان امور در سطوح ملی و محلی پدید آید. شهرها به عنوان مراکز سکونتی دارای کالبد و کارکردهای متفاوتی هستند. شکل گیری عناصر کالبدی در شهرها و ایفای نقش های متعدد نیز به وسیله بازیگران عرصه سیاسی و اجتماعی کشور رقم می خورد، اما اداره امور شهر و رسیدگی به خواست ها و انتظارات شهروندان، نیازمند وجود بسترها و زمینه هایی است که به توان در پرتو آن به چنین خواست هایی پاسخ معقول و منطقی داد. شهر، شهروند و مدیریت شهری به عنوان مفاهیمی هستند که ارتباط بسیار تنگاتنگ و نزدیکی با یکدیگر دارند. برقراری شرایط و زمینه های لازم برای تعامل بین عناصر مدیریت شهری که شامل شهروندان، نهادهای اداره کننده شهر، شورای اسلامی و بخش خصوصی است نیازمند قرارگرفتن برمدار قانونمداری است. قانونمداری مبتنی بر تدوین قوانین و مقرراتی است که وظایف و تکالیف دوسویه شهروندان و مدیریت شهری را روشن می نماید و هدف آن سامان بخشی به زندگی شهری و فعالیت های مدیریت شهری است. در این نوشتار سعی می شود ضمن تحلیل و تشریح مفهوم، پیشینه و خاستگاه شهروندی جایگاه آن در قوانین و مقررات شهری کشور واکاوی شده و ارتباط آن بامدیریت شهری نیز تبیین گردد.
کلید واژه ها : شهر، شهروندی، مدیریت شهری، قوانین و مقررات، حکمروایی خوب.https://jrg.ut.ac.ir/article_19267_a37ca584056e6909786195a0b6f013ea.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Pathology of Forms of Municipal Government in Iranآسیب شناسی مدل اداره امور شهر در ایران19268FAعباس احمدآخوندیعضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات امریکای شمالی و اروپا، دانشگاه تهرانناصربرکپوراستادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنرایرجاسدیدانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهرانمیثمبصیرتدانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهرانحبیب ا...طاهرخانیکارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتیJournal Article19700101Abstract
Urban management forms (model) are a key and important factor on characteristics of urban governance. Study of literature and other country’s experience suggest application of various form of urban management and government that each have own specification, legal and administrative characteristics. In Iran, in spite of 100 years record in establishing municipalities, there is not any legal and formal reference for specification of urban management form. Study of evolution of urban management form in Iran indicates that council- manager form has been dominant so far. Present paper examines different urban government form in America and Europe and also evolution of those forms in Iran’s act and legislations. In present paper, weakness and failures of existing urban management form has been analyzed. According to this analysis, the most significant weaknesses are: lack of separation between political and technique-based leadership, limited scope of municipal functions, imposing a specific urban management form for all cities of country, weakness of check and balance mechanisms in regulating council and manager relationship, lack of local and district councils and mode of councilor’s elections.
Keywords: Forms of municipal government, Iran, Mayor, City council.مدل مدیریت شهری، یکی از موضوعات کلیدی در ارتباط با نحوه اداره شهرهاست. تجربیات جهانی نشانگر کاربرد مدل های گوناگون اما برخوردار از تعریف، ویژگی ها و چارچوب نهادی و قانونی مشخص است. در ایران با وجود سابقه یک صد ساله تشکیل نهاد شهرداری، تاکنون در هیچ یک از متون قانونی، نامی از مدل مدیریت شهری برده نشده است. با این حال بررسی سیر تطور مدل های مدیریت شهری در ایران نشان می دهد تاکنون مدل شورا – مدیر شهر، رایج ترین مدل مدیریت شهری بوده است. در این مقاله مدل های مختلف مدیریت شهری در امریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی و نیز سیر تطور مدل های مدیریت شهری در ایران بررسی شده است. همچنین پس از تحلیل مدل کنونی مدیریت شهری در ایران، آسیب ها و نقایص این مدل شناسایی شده است. بررسی های انجام شده در این تحقیق نشان می دهد مهم ترین نقاط ضعف مدل رایج در مدیریت شهرهای ایران عبارتند از: عدم تفکیک رهبری سیاسی از مدیریت تخصصی، محدود بودن وظایف نهادهای مدیریت شهری، یکسان بودن مدل اداره امور شهر در تمام شهرهای کشور، ضعف مکانیسم های نظارت و تعادل بخشی در تنظیم رابطه شورا و شهردار، عدم شکل گیری شوراهای محلهای و منطقهای زیر مجموعه شوراهای شهر و نحوه انتخاب اعضای شورای شهر.
کلیدواژهها : مدل های اداره امور شهر، مدیریت شهری، ایران، شورا، شهردار.https://jrg.ut.ac.ir/article_19268_f0c6d74a5e272ff4941f9ca25c09ded9.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Evaluation of the Livestock Removal Plan from Forest and its Impact on Forest Settlers, a Case Study of Central District of Rezvanshahr, Iranارزیابی اثرات اجرایی طرح ساماندهی خروج دام از جنگل بر جنگل نشینان در استان گیلان مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر19269FAنورالدینعظیمیاستادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلانمسعود امیریلمرکارشناس ارشد اداره کل منابع طبیعی، استان گیلانJournal Article19700101چکیده
این مقاله اثرات اجرایی طرح ساماندهی خروج دام از جنگل را بر جنگل نشینان بخش مرکزی شهرستان رضوانشهر استان گیلان مطالعه می کند. برای این منظور از دو گروه افراد درگیر دراین طرح، مسئولین و کارشناسان مجری طرح و خانوارهای مشمول طرح جابجایی نظر سنجی به عمل آمد. نتایج عمده تحقیق به شرح زیر می باشد. طرح ساماندهی خروج دام از جنگل از لحاظ تأمین و ارائه خدمات عمومی.برای جنگل نشینان در محل زندگی جدید تا حدودی موفق بوده است، اما از لحاظ تأمین اشتغال، تولید و درآمد زایی موفقیت چندانی نداشته است. اکثریت خانوارهای مشمول طرح به دلیل جابجایی شغل اولیه خود را از دست دادهاند در مقابل در محل اسکان جدید اقدامات جدی برای اشتغال آن ها صورت نگرفته است. به همین خاطر جمعیت جابجا شده عملاً از چرخه تولید کنار رفته و درآمد پیشین خود را از دست داده و منجر به نارضایتی اکثر خانوارهای مشمول طرح شده است. این بررسی نشان می دهد که ادامه چنین سیاستی با مشکل مواجه خواهد شد مگر اینکه مسئولین راهکارهای مناسبی را برای ایجاد اشتغال و تأمین منابع درآمدی مناسب برای خانوارهای مشمول طرح بیاندیشند. استفاده از رویکرد مشارکتی مردم محلی از جمله روشهایی است که امروزه در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد ضمن محافظت از جنگل به کاهش فقر و افزایش پایداری محیط زیست و ایجاد قوانین مؤثر کنترل جنگل کمک کند.
کلیدواژهها: خروج دام جنگل، طرح ساماندهی، جنگل نشینان، رضوانشهرhttps://jrg.ut.ac.ir/article_19269_05f2effbf22cd015539160e93ec02c5a.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420Measurement of Sustainability in Local Development of Kelardasht Using an Strategic Modelسنجش وضعیت پایداری توسعه محلی در کلاردشت با استفاده از یک الگوی راهبردی19270FAکورشبرارپوردانشجوی دکترای رشته مدیریت، دانشگاه تربیت مدرسJournal Article19700101به رغم این که مفهوم راهبردهای توسعه شهری حدود 2 دهه است وارد ادبیات مدیریت شهری شده اما رویکرد غالب به توسعه در سیستمهای مدیریت شهری در کشور ما به گونهای استکه تنها در حد هدایت و راهبری طرح های هادی یا جامع شهری، تغییرات کاربری واحدها و گسترش سرمایههای فیزیکی محدود مانده است. به عبارت دیگر پارادایمهای غالب در فرایند توسعه شهری در ایران، طوری شکل گرفته استکه بیشتر به بعد اقتصادی توسعه توجه دارد. این در حالی استکه در دنیای امروز، استراتژیهای توسعه اقتصادی بدون در نظر داشتن ابعاد انسانی، اجتماعی و زیست محیطی آن، پویاییهایی را ایجاد میکند که به موجب آن، عوامل اصلی توسعهیافتگی به جای آن که به عنوان پیشران برای فرآیند توسعه عمل کنند، با تأخیرهای زمانی، در مقابل توسعه قرار میگیرند. در این حالت، اینگونه توسعهها را ناپایدار تلقی میکنند. این نوشتار یافتههای مطالعهای را ارایه میکند که با استفاده از روش وزندهی ترجیحی(PW)، وضعیت پایداری توسعه محلی را در کلاردشت مورد سنجش و بررسی قرار داده است. در این مطالعه پس از نمونهگیری، سنجش، پردازش و پایش دستاوردها و پیامدهای منفی حاصل از توسعه محلی کلاردشت در20 سال گذشته و مقایسه آن با استانداردهای بینالمللی ارایه شده برای سنجش پایداری توسعه، جهت میل توسعة محلی این منطقه از کشورمان به سمت پایداری، سیاست های مناسب پیشنهاد میشود.
کلید واژهها: راهبرد- توسعه شهری (CDS)، توسعه پایدار، صنعت گردشگری، وزن دهی ترجیحی(PW)، کلاردشت.https://jrg.ut.ac.ir/article_19270_eb0bdc24a47afd387d954b331de55788.pdfموسسه جغرافیای - دانشکده جغرافیاپژوهش های جغرافیایی (منتشر نمیشود)1026-683640220080420The Daroneh Fault & Establishment of Human Settlements in the Region of Kashmarگسل درونه و استقرار سکونتگاه های انسانی در منطقه کاشمر19271FAعلی اکبرعنابستانیاستادیار مرکز پژوهشی علوم جغرافیایی و اجتماعی دانشگاه تربیت معلم سبزوارJournal Article19700101چکیده
استقرار سکونتگاه های انسانی از گذشته های دور ناشی از دسترسی به دو عامل آب و زمین جهت بهره برداری بوده است. بنابراین در مناطق خشک و نیمه خشک و به ویژه کشور ایران شکل گیری سکونتگاه های انسانی به تبعیت از این دو عامل می باشد. و حتی پاره ای از اندیشمندان از تمدن های هیدرولیک در منطقه خاورمیانه یاد می کنند. گسل ها در مناطق خشک و نیمه خشک محل بالا آمدگی آب زیرزمینی و نقطه تلاقی توده سخت زیرین با سطح زمین است، بنابراین در حاشیه گسل ها منابع آب به فراوانی در دسترس می باشد. در نتیجه بسیاری از سکونتگاه های انسانی برای دسترسی به این منابع آب در حواشی و مناطق مجاور گسل ها استقرار یافته اند.
گسل بزرگ درونه با طول حدود 700 کیلومتر از نایین شروع و پس از عبور از شرق ایران به خاک افغانستان وارد می شود این گسل در نواحی شرقی روند شرقی- غربی و در غرب روند شمالی- جنوبی به خود می گیرد. بر اساس بررسی های انجام شده با وجود این که گسل درونه از گسل های فعال ایران محسوب شده و زلزله های مخربی را در منطقه ایجاد کرده است. در منطقه کاشمر بیش از 80 درصد سکونتگاه ها در حواشی و یا مناطق مجاور این گسل استقرار یافته اند. بنابراین برای جلوگیری از پیامدهای حرکات زمین در مناطق گسلی که با زلزله و دیگر حرکات ژئومرفیک همراه است، راه کارهایی از قبیل جابجایی سکونتگاه های کم جمعیت، مقاوم سازی ساختمان ها، تعیین حریم برای گسل و مانند آن پیشنهاد می گردد.
کلید واژه ها: گسل درونه، سکونتگاه، کاشمر، زلزله.https://jrg.ut.ac.ir/article_19271_57f8d7d947ead568889284cc07d65d41.pdf